Amsterdam, '43 Kinderen'

Geschiedenis

Het monument '43 Kinderen' in Amsterdam is opgericht ter nagedachtenis aan de deportatie van 43 joodse leerlingen van het Amstellyceum naar concentratiekampen in Polen en Duitsland. Maar zeven van hen hebben de Tweede Wereldoorlog overleefd.

De namen en sterfdata van de 36 slachtoffers luiden:

Alexander Tobias Content (11-8-1942), Abraham de Leeuw (14-8-1942), Willy Barzelaij (24-9-1942), Levie van den Berg (30-9-1942), Martijn Aron Blauw (30-9-1942), Meijer Blokjesman (30-9-1942), Samuel Leo Peekel (30-9-1942), Maurits Rodrigues (30-9-1942), Mozes Schelvis (30-9-1942), Israël Sealtiel (30-9-1942), Bernard Isaac van Wesel (30-9-1942), Henriëtte Schaap (13-11-1942), Benedictus Lever (25-1-1943), Simon Swaab (25-1-1943), Leman Wegloop ( 31-1-1943), Emanuel Bonewit (2-4-1943), Betsy Finsij (9-4-1943), Dorus Appelboom (7-5-1943), Asser Witteboom (21-5-1943), Henri Arthur Frenkel (28-5-1943), Jacob Woudhuysen (28-5-1943), Emille Richard Heertje (4-6-1943), Salomon Tabak (4-6-1943), Jacob Dorus de Vries (2-7-1943), Dina Abram (9-7-1943), Alexander Braadbaart (9-7-1943), Jack Hondsregt (16-7-1943), Alfred Peekel (16-7-1943), Abraham Spier (16-7-1943), Harry Wurms (16-7-1943), Hertogina Sophia Turfkruijer (27-8-1943), Hijman van Dam (31-8-1943), Hartog Cohen (31-12-1943), Benjamin Herman Gans (28-2-1944), Philip Gans (7-2-1945) en Marianne Polak (2-8-1945).

Onthulling
Het monument is onthuld op 5 november 1995.

Info

Vorm en materiaal
Het monument '43 Kinderen' in Amsterdam bestaat uit 43 roestvrijstalen platen in tweekleurenzeefdruk. Onder de platen is een roestvrijstalen plaquette met een gedicht bevestigd. De 43 platen zijn bedrukt met afbeeldingen van kinderschoenen, voeten en uitvergrotingen van foto's, gemaakt in de hongerwinter. Op 36 platen is boven de foto een 'luchtblauw' vlak met een uitgespaard gat gedrukt. Onderaan zijn de namen en sterfdata van de slachtoffers aangebracht. Op de overige zeven platen staat boven de foto een blauwe (landings)stip. De platen zijn 45 centimeter hoog en 23 centimeter breed.

Tekst
De tekst op de plaquette luidt:

'STA EEN OGENBLIK STIL

OP 8 SEPTEMBER 1941 WEGGESTUURD
VAN DEZE SCHOOL,
OP LAST VAN DE BEZETTER,
OMDAT ZE JOODS WAREN.

WEGGEVOERD NAAR VOOR HEN
ONBEKENDE PLAATSEN,
VER VAN HUIS EN HAARD,
OM NIMMER WEER TE KEREN.

NA ONPEILBAAR LIJDEN,
EEN VEELAL GRUWELIJKE DOOD GESTORVEN
TEMIDDEN VAN VELE, VELE ANDEREN.

STA EEN OGENBLIK STIL
EN DENK AAN DE WERELD VAN VERDRIET
DIE ACHTER AL DIE NAMEN SCHUIL GAAT.

GROET HEN DAN IN STILTE
UIT NAAM VAN DE VRIENDEN VAN DESTIJDS
DIE DAARTOE NIET BIJ MACHTE WAREN.'

Symboliek
Elke plaat staat symbool voor een weggevoerd kind. 36 platen vertegenwoordigen kinderen die nooit meer zijn teruggekeerd, zeven platen zijn voor kinderen die de oorlog hebben overleefd. De platen zijn in vijf rijen op chronologische volgorde (datum van verdwijning) op de muur geplaatst. De zeven platen voor de teruggekeerden zijn in specifieke positie binnen het ontstane patroon (op de zes punten en het middelpunt van de davidster) gezet. Het ontstane patroon en de ritmiek refereren aan 'telborden', maar ook aan 'spelen op het schoolplein'.

Overige info

Locatie
Het monument is bevestigd op een muur op het schoolplein van het Amstellyceum aan de Mauritskade in Amsterdam.