Beek, 'Het Onverzettelijke'

Geschiedenis

Monument 'Het Onverzettelijke' herinnert de inwoners van Beek aan negentien medeburgers die in de strijd tegen de bezetter en tijdens de politionele acties in voormalig Nederlands-Indië zijn omgekomen.

Na een voorspoedige opmars door Noord-Frankrijk en België waren de Amerikanen van de 30ste infanterie 'Old Hickory' erin geslaagd het grootste deel van Zuid-Limburg te bevrijden. Vervolgens wilden de geallieerden op 17 september 1944 met een groot offensief (operatie 'Market Garden') vanuit België een bruggenhoofd over de grote rivieren in Nederland veroveren, door met luchtlandingstroepen in een bliksemsnelle aanval bruggen in Noord-Brabant en Gelderland veilig te stellen. Vanuit België moesten grondtroepen over de veroverde bruggen naar het IJsselmeer optrekken.

Er werden drie complete divisies gedropt: de 101ste US Airborne Divisie bij Eindhoven en Veghel, de 82ste US Airborne Divisie bij Grave en Groesbeek en de 1ste Britse Airborne Divisie bij Arnhem en Oosterbeek. Bij de Amerikanen verliep alles vrij goed. De bruggen over de Maas en het Maas-Waalkanaal bij Heumen en de meeste bruggen nabij Eindboven vielen in hun handen en na harde strijd ook de Waalbrug bij Nijmegen. Maar de Rijnbrug bij Arnhem bleek een brug te ver. De Britse para's werden verrast door Duitse pantsertroepen en moesten zich onder zware verliezen terugtrekken in de Betuwe.

Op 19 september stagneerde de Amerikaanse opmars in Zuid-Limburg, enkele kilometers ten noorden van Sittard. De bezetter had stelling ingenomen bij twee bruggenhoofden: zowel op de westelijke Maasoever in Noord- en Midden-Limburg als in het gebied tussen Roermond en Susteren, begrensd door de Roer en de Maas (de 'Roerdriehoek'). De frontlinie liep nu dwars door Limburg. In de daaropvolgende maanden ontstond in dit gebied een zware en bloedige strijd, waaronder ook de burgerbevolking zwaar te lijden had. 

Onthulling
Het monument is onthuld in 1969. Ter gelegenheid van de 40ste herdenking van de bevrijding zijn in 1984 vier naamplaten aan het monument toegevoegd.

Info

Vorm en materiaal
Monument 'Het Onverzettelijke' in Beek is een bronzen beeld van een mannenfiguur die vastberadenheid en kracht uitbeeldt. Het beeld is geplaatst op een zuil van beton. Op de zuil bevindt zich een afbeelding van een davidster en een kruis. Op de voet zijn vier omhoog gebogen bronzen gedenkplaten aangebracht. Het beeld is 1 meter 25 hoog. De zuil is 2 meter 80 hoog.

Tekst
De vier gedenkplaten bevatten de namen van negentien oorlogsslachtoffers die uit Beek afkomstig zijn of die op Beeks grondgebied hun leven verloren. Bij elke naam bevindt zich, naast de datum en plaats van overlijden, een symbool. Een leeuw duidt op een gesneuvelde militair, een davidster duidt op de naam van een slachtoffer van joodse afkomst en een wagenwiel duidt op een slachtoffer binnen de Roma's of Sinti's. Bij de overigen, slachtoffers van gevangenschap en oorlogsgeweld, staat een kruis. Ook slachtoffers die zijn omgekomen in Nederlands-Indië tijdens de Tweede Wereldoorlog en tijdens de politionele acties staan vermeld. Op één bronzen gedenkplaat staan de namen van drie Amerikaanse piloten, die in Beek zijn omgekomen toen hun vliegtuig op 24 oktober 1943 boven Beek werd neergehaald.

Symboliek
Het kruis is niet alleen een symbool van het christelijke geloof, maar herinnert tevens aan het offer dat de oorlogsslachtoffers brachten voor een leven in vrijheid.

Wijziging
De gedenkplaten zijn in 1984 aan het monument toegevoegd.

Overige info

Locatie
Het monument is geplaatst in het plantsoen bij de Sint-Martinuskerk, gelegen aan de Burg. Janssenstraat te Beek.

Bronnen

• Gemeente Beek;
• Limburgse monumenten vertellen 1940-1945 van H.J. Mans en A.P.M. Cammaert. (Maastricht, Stichting Historische Reeks Maastricht, 1994). ISBN 90 70356 67 8;
• Sta een ogenblik stil... Monumentenboek 1940/1945 van Wim Ramaker en Ben van Bohemen. (Kampen, Uitgeversmaatschappij J.H. Kok Matrijs, 1980). ISBN 90 242 0185 3;
• Brochure 'Een rondwandeling langs Beekse monumenten', uitgegeven door de SHOB;
• www.dodenherdenking-beek.nl