Bergen op Zoom, 'Sjoel'

Geschiedenis

Het monument 'Sjoel' in Bergen op Zoom herinnert aan het feit dat de voormalige synagoge in 1943 in handen kwam van een NSB'er die het gebouw ging gebruiken als opslagplaats voor aardappelen.

Oprichting
De oprichting van het monument was een initiatief van het comité Stenen Strofen.

Info

Vorm en materiaal
Het monument 'Sjoel' in Bergen op Zoom bestaat uit een gedicht die is aangebracht op de daklijst van de voormalige synagoge en een plaquette.

Tekst
Het gedicht luidt:

'SJOEL

VOORBIJGANGERS, DIT WAS EEN BEDEHUIS
VAN ONBEVLOGEN GELOVIGEN.
SALOMON SAMUEL FRANK, WINKELIER
NATHAN JACOB, VAN EERLIJKE WANDEL,
NOEM ZE MAAR OP. HIER
KWAMEN ZE SAMEN, DOOR VOORVADEREN
GEÏNSTRUEERD DOOR TRADITIE
GEDRAGEN.

BESEF:
ER BESTAAT NIET ZOIETS
ALS EEN VOORMALIGE SJOEL.

DENK AAN DE KLOOTZAK DIE BINNEN
ZIJN WINTERAARDAPPELEN BEWAARDE.
NIET HET NIETS,
MAAR ZIJN OPENBARING
IN HET BANALE IS ANGSTAANJAGEND.

NU, IN EEN VAN DE VELE JAREN
WAARMEE DIE DRIE NULLEN
BEZIG ZIJN ZICH TE VERZADIGEN,

STAAT ONDER DE GODSLAMP NOG ALTIJD
EEN OUDE VAN DAGEN TE MOMPELEN
IN AL ZIJN ONGESCHORENHEID
TEGEN DE ARK BEVATTENDE
DE NAMEN VAN HEN DIE DE DOOD
KWAM RAPEN ALS PATATTEN:
SARAH, ISRAËL, ESTHER, BENJAMIN, JAKOB.

U DIE EEN VOORBIJGANGER BENT
ZOALS ZIJ DAT WAREN,
NOEM ZE MAAR OP.

BENNO BARNARD (AMSTERDAM 1954)
GESCHREVEN IN OPDRACHT VAN STENEN STROFEN

MET DANK AAN: ROTARYCLUB BERGEN OP ZOOM, SIMBO ALUMINIUM BV.'

Het gedicht van Benno Barnard is veel langer dan de tekst op de daklijst. Daarom is het geheel ook op een plaquette aan de gevel te vinden.

Overige info

Locatie
Het monument is aangebracht op de gevel en de daklijst van de voormalige synagoge op het Mozes de Hesplein aan de Koevoetstraat in Bergen op Zoom. In de synagoge bevindt zich ook een namenwand en een plaquette.

Bronnen

• Comité Stenen Strofen;
• Website Voormalige synagoge in Bergen op Zoom;
• Website Oorlogsmusea.nl;
• Website ReliWiki.