Delfzijl, monument bij de voormalige Zeevaartschool

Geschiedenis

---

Het monument bij de voormalige Zeevaartschool te Delfzijl is opgericht ter nagedachtenis aan 49 leerlingen en oud-leerlingen van de Noorderkweekschool voor de zeevaart 'Abel Tasman', die tijdens de bezettingsjaren door oorlogshandelingen zijn omgekomen. Bij dit monument hoort het 'monument in de voormalige Zeevaartschool'. de plaquette en het beeld werden op dezelfde dag onthuld.De namen van de 49 slachtoffers luiden:W. Boll, J.E. Ballinga, K. Deen, T. Deisz, R. Dressen ter Meulen, A.M. Dusseldorp, G.S. van Dijk, J.H. Enklaar, I.G. Graler, H. Griffioen, A.P.H. de Groot, G.J. Guttig, P. Hartenberg, C. ten Have, T.C. Hoogenraad, J. v.d. Houwen, G. Hulshoff, M. Jonkman, P.J. Kampschuur, K. Karsen, J.W.T.A. Kauzer, J. ten Klooster, J. Kreumer, J.H. Lamberts, Th.J. Lambrechtsen van Ritthem, J.H.L. Bourel, J. Loomeijer, W.J. Mac Gillavry, H. Menninga, C. Meijer, A.E. Morgenstum, B.J. Nieuwenhuis, J. Oomkens, J.R. Osseman, J.T. Overbeek, J. Poolman, R. Reynders, H. Salomons, O.C. Sissingh, J.J. Smit, L.M. van Son, J.H. Sonnenberg, F. Strebe, B.A. Verwey, J. de Vries, P. Willekens, G.A. Wingens, H.A. Winkelman en J. de Wit.De naam van Johannes Daniël van Spanje ontbreekt op het monument.In 1856 werd de zeevaartschool Delfzijl opgericht, toen de Noorderkweekschool Abel Tasman geheten. In november 1955 werd de naam gewijzigd naar de meer correcte benaming Noorderkweekschool voor de Zeevaart Abel Tasman. In dat jaar vierde de zeevaartschool tevens het 100-jarige bestaan. De viering van het eeuwfeest werd groots aangepakt en verschillende comités werden opgericht, waaronder een comité dat een oorlogsmonument zou realiseren ter nagedachtenis aan de oud-leerlingen die hun leven lieten tijdens de Tweede Wereldoorlog. Voor financiële steun werden rederijen en oud-leerlingen benaderd. Voor het ontwerp van het oorlogsmonument werden drie Groningse kunstenaars benaderd. De uiteindelijke opdracht werd gegund aan Annette Dekking-van Haeftem (1903-1985).Onthulling Het monument is onthuld op 15 november 1956 door Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Beatrix. Tijdens deze gelegendheid onthulde prinses Beatrix ook het 'monument in de voormalige Zeevaartschool'. Dit is de eerste officiële daad geweest van prinses Beatrix, waarvoor zij nog speciale toestemming nodig had van haar vader. Zij was toen 18 jaar. Een dag voor de onthulling werd het monument door het Rijk erkend als oorlogsmonument. Na de onthulling weerklonk The Last Post gevolgd door het Wilhelmus.

Info

---

Vorm en materiaal Het monument bij de voormalige Zeevaartschool te Delfzijl is een bronzen beeld van een golf waaruit een naakte vrouwenfiguur oprijst, die haar armen ten hemel heft. Het beeld is geplaatst op een zuilvormig voetstuk. Zowel op de voor- als op de achterzijde van het voetstuk is een plaquette aangebracht. Het geheel is geplaatst op een plateau met drie treden.Teksten De tekst op de voorzijde luidt:'TOEN DE ZEEVAARTSCHOOL 100 JAAR BESTOND, WERD DIT GEDENKTEKEN OPGERICHT VOOR DE LEERLINGEN EN OUD-LEERLINGEN, DIE IN DE JAREN 1940-1945 ZIJN GEBLEVEN.1956.'De tekst op de achterzijde, een gedicht van M. Vasalis een pseudoniem voor mevrouw Margaretha Droogleever Fortuyn-Leenmans, luidt:'LAAT HIER BOVEN GEMIS EN ROUW, BOVEN DE SPRINGGOLF VAN HERINNERINGEN, HET BEELD VERRIJZEN VAN DE TROUW. VAN HEN DIE IN DE GOLF VERGINGEN.VASALIS.'Symboliek De golf is de zee, maar staat ook symbool voor de turbulente en vreselijke oorlog en het verdriet van de nabestaanden.

Overige info

---

Locatie Het monument is geplaatst voor de voormalige Zeevaartschool, gelegen aan het Abel Tasmanplein te Delfzijl. Bij dit monument hoort het 'monument in de voormalige Zeevaartschool'. de plaquette en het beeld werden op dezelfde dag onthuld.Bronnen

• Gemeente Delfzijl;
• Sta een ogenblik stil... Monumentenboek 1940/1945 van Wim Ramaker en Ben van Bohemen. (Kampen, Uitgeversmaatschappij J.H. Kok Matrijs, 1980). ISBN 90 242 0185 3;
• Verspreid, maar verbonden 150 jaar zeevaartshool Delfzijl van Hans Beukema;
• Mens & Dier in Steen & Brons door Peter en René van der Krogt.