Den Haag, monument voor George Maduro

Geschiedenis

Het monument voor George Maduro in Den Haag is opgericht ter nagedachtenis aan de enige Antilliaan aan wie Nederlands hoogste onderscheiding is toegekend, de Militaire Willemsorde. George Maduro overleed in april 1945, kort voor de bevrijding, in Dachau.

De bankiersfamilie Maduro uit Willemstad, Curaçao was van joods-Portugese afkomst. Zoon George John Lionel Maduro (1916-1945) was naar Nederland gekomen om in Leiden rechten te studeren. Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog was hij reserve 2e luitenant der Huzaren. Op 10 mei 1940 leidde Maduro de overmeestering van een groep Duitse soldaten, die villa 'Leeuwenbergh' (nu huize 'Dorrepaal') aan de Westvlietweg in Voorburg bezet hielden. Na de Nederlandse capitulatie ging Maduro in het verzet en hielp hij Engelse piloten te ontsnappen. In augustus 1940 zat hij twee weken gevangen in Scheveningen. Eind mei 1941 werd hij opnieuw gearresteerd in Leiden. Ondanks volstrekt eenzame opsluiting weigerde hij namen te noemen of zich vrij te laten kopen.

Bij een poging om naar Engeland uit te wijken, werd Maduro op 4 september 1943 met acht anderen aan de Belgisch-Franse grens bij Charleville opgepakt. Iemand had hen verraden. Tot november 1944 werd Maduro opnieuw in eenzaamheid opgesloten in de politiegevangenis te Saarbrücken. Na een Amerikaans bombardement op 11 mei 1944 redde hij een aantal Polen, die onder de aarde bedolven lagen. Op 25 november 1944 werd Maduro naar het Beierse concentratiekamp Dachau getransporteerd, waar hij op 9 februari 1945 aan vlektyfus overleed. Voor zijn daden in de eerste oorlogsdagen werd George Maduro op 14 mei 1946 postuum benoemd tot Ridder 4e klasse der Militaire Willemsorde.

Op 2 juli 1952 werd Madurodam officieel geopend door Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Beatrix. De gezamenlijke initiatiefnemers van dit project waren mevrouw B. Boon-van der Starp en de heer en mevrouw J.M.L. Maduro. Mevrouw Boon-van der Starp was lid van de Raad van Bijstand van de Stichting Nederlands Studenten Sanatorium. Dit sanatorium is opgericht in 1947 om studenten met tuberculose te laten kuren. De bouw van het sanatorium en de nazorg van de patiënten kostten veel geld. Daarom werd gezocht naar een manier om financiële steun te verkrijgen. Het miniatuurstadje in het Engelse Beaconsfield diende als voorbeeld. De eigenaar van dit stadje kon jaarlijks een groot deel van de opbrengst aan de Londense ziekenhuizen afstaan. In navolging van dit project hebben de heer en mevrouw Maduro na hun ontmoeting met mevrouw Boon-van der Starp geld beschikbaar gesteld voor de bouw van een miniatuurstad als herdenkingsmonument voor hun enige zoon George.

De eerste burgemeester van Madurodam was prinses Beatrix. Bij de officiële opening verklaarde de prinses: 'Ik zal mijn uiterste best doen een goed burgemeester te zijn, die het in haar gestelde vertrouwen niet beschaamt. Waar ik kan, zal ik medewerken aan het tot bloei brengen van Madurodam, opdat het een steunpilaar moge worden voor het Nederlands Studenten Sanatorium en een waardig gedenkteken zal zijn voor zijn naamgever George Maduro'. Prinses Beatrix heeft 28 jaar lang de ambtsketen van Madurodam gedragen. In 1980 is H.M. de Koningin Beschermvrouwe van Madurodam geworden. Sinds 1952 worden op 25 Haagse scholen ieder jaar vertegenwoordigers gekozen die samen de Jeugd Gemeenteraad van het miniatuurstadje vormen. Zij kiezen sinds 1980 uit hun midden ook de burgemeester. De Burgemeester en Wethouders zijn bij iedere plechtigheid aanwezig en nemen de nieuwe maquettes officieel in ontvangst.

In Madurodam bevindt zich een aantal Nederlandse oorlogsmonumenten. Het Nationaal Monument op de Dam herinnert aan de oorlogsslachtoffers uit de Tweede Wereldoorlog. Het beeld 'De Dokwerker' herinnert aan de Februaristaking, die op 25 februari 1941 uitbrak als massaal protest tegen de jodenvervolging. Net als in Amsterdam staat het beeld in Madurodam in de buurt van de Portugese synagoge. De onthulling van de replica vond plaats op woensdag 14 februari 2001 door Tinie IJsberg, voorzitter van het Comité Herdenking Februaristaking. Het Comité is samen met de Mari Andriessen Stichting en het Bestuur van Madurodam verantwoordelijk voor de replica. Het Anne Frank Huis herinnert aan de onderduikplaats in Amsterdam waar Anne Frank tijdens de bezetting haar dagboek schreef. Voor het standbeeld van H.K.H. Prinses Wilhelmina (1880-1962) heeft het beroemde beeld van Mari Andriessen model gestaan. In 1995 is een replica van Hotel De Wereld onthuld. In het hotel in Wageningen ondertekende de Duitse kolonel-generaal Johannes Blaskowitz op 5 mei 1945 de overgavebevelen. In de miniatuurversie is ook het jaarlijks terugkerend defilé dat door Z.K.H. Prins Bernhard werd afgenomen te zien.

Oprichting
De oprichting van het gedenkteken was een initiatief van de Vriendenkring Oud-Dachauers.

Onthulling
De plaquette is onthuld op 27 april 1991 door Oud-Dachauers.

Info

Vorm en materiaal
Het monument voor George Maduro in Den Haag bestaat uit een miniatuurhuisje, een ingemetselde bronzen reliëf met een afbeelding van George Maduro en een liggende bronzen plaquette.

Teksten
De tekst op het reliëf luidt:

'15 JULI 1916 - 9 FEB. 1945

TER NAGEDACHTENIS VAN
GEORGE J.L. MADURO
DIE ZIJN JONGE LEVEN OFFERDE
VOOR ZIJN VADERLAND

IN HEM EERT NEDERLAND
ZIJN OORLOGSHELDEN
UIT EEN STRIJD
1940-1945.'

De tekst op de liggende plaquette luidt:

'TER NAGEDACHTENIS AAN ONZE KAMPGENOOT
GEORGE J.L. MADURO R.M.W.O.
GEBOREN 15 JULI 1916 TE CURAÇAO,
OMGEKOMEN OP 9 FEBRUARI 1945
IN HET CONCENTRATIEKAMP DACHAU.
VRIENDENKRING OUD-DACHAUERS.
27 APRIL 1991.'

Symboliek
Het miniatuurhuisje is een model van het geboortehuis van George Maduro. Het echte huis, in Palladianistische stijl, dateert uit 1895.

Overige info

Locatie
Het monument bevindt zich bij de ingang van Madurodam in Den Haag. George Maduroplein 1
2584 RZ Den Haag
Tel: 070 416 24 00
E-mail: info@madurodam.nl
Website: http://www.madurodam.nl/

Madurodam is goed toegankelijk voor gehandicapten. Ook de restaurants zijn volledig toegankelijk voor rolstoelen. Bovendien zijn er speciale invalidenparkeerplaatsen. Indien die persoon afhankelijk is van een begeleider, mag één begeleider gratis naar binnen. Rolstoelen kunt u gratis reserveren bij de receptie. Invalidentoiletten zijn bij de restaurants en de zalen aanwezig. Dieren, uitgezonderd blindengeleidehonden, mogen de miniatuurstad niet in. In de kennel is een beperkt aantal plaatsen beschikbaar.



Bronnen

• Vrijheid geef je door, onder eindredactie van Aik Meeuwse en Nine Nooter (Amsterdam,Nationaal Comité 4 en 5 mei, 2002). ISBN 90 800650 8 0;
• Krantenartikel in De Gelderlander van 30 januari 2001;
• www.dachau.nl;
• http://www.madurodam.nl/;
• www2.holland.com/nl/.