Denekamp, 'Joods monument'

Geschiedenis

Het 'Joods monument' in Denekamp (gemeente Dinkelland) is opgericht ter nagedachtenis aan alle joodse dorpsgenoten die tijdens de bezettingsjaren door oorlogshandelingen zijn omgekomen.

Op de plaats van het gedenkteken werd de joodse gemeenschap van Denekamp bijeengedreven om te worden gedeporteerd. Begin 1942 werden van hieruit 22 joodse medeburgers afgevoerd. Zij zijn allen om het leven gekomen in vernietigingskamp Auschwitz-Birkenau. In de nacht van 17 op 18 november 1942 zijn de laatste dertig Joodse burgers weggevoerd uit het dorp.

Oprichting
Het bronzen herdenkingsteken is aangebracht op initiatief van de werkgroep Europa '93. Het toevoegen van de zwerfkei was een initiatief van de Werkgroep Herdenken Denekamp.

Onthulling
De bronzen plaat is onthuld in 2005. Het verniewde gedenkteken is onthuld op 18 november 2008 door rabbijn Philipson uit Enschede, namens de gehele Joodse gemeenschap in Twente. Reina Severijn van de werkgroep Herdenken Denekamp hield een korte toespraak: 'Deze steen met deze plaquette is een eerbetoon aan onze Joodse medeburgers en een vermaning aan ons, onze jongeren en aan toekomstige generaties.'

Info

Vorm en materiaal
Het 'Joods monument' in Denekamp (gemeente Dinkelland) is een steen van zandsteen, waarvan de punt ontbreekt. Op de steen is een bronzen plaquette met daarop een Davidsster aangebracht. Naast het monument is een metalen plaquette met tekst geplaatst.

Tekst
De tekst op de metalen plaquette naast de gedenksteen luidt:

'IN DE NACHT VAN 17 OP 18 NOVEMBER 1942
ZIJN VAN HIER DE LAATSTE 30 MENSEN VAN DE
57 LEDEN TELLENDE JOODSE GEMEENSCHAP DE
DODENREIS BEGONNEN NAAR AUSCHWITZ BIRKENAU
NIEMAND KEERDE TERUG.
HIER BEGON:
"OPA'S EERSTE VERRE REIS EN
ZIJN ALLERLAATSTE TREIN"
(PETER SCHOOF 2008)'.

Symboliek
De steen van zandsteen met de ontbrekende punt symboliseert de onherstelbaarheid die de deportatie van de Denekampse Joodse gemeenschap teweeg heeft gebracht. Het zandsteen, wat samengeperst zand is, staat symbool voor de woestijnen waar de Joden 40 jaar door hebben gezworven. Daarnaast lijkt de steen te zweven boven de Denekamper bodem. Los van het dorp zoals de Joden in 40-45 zijn los gebroken uit de dorpsgemeenschap.

Wijziging
Oorspronkelijk bestond het monument alleen uit de bronzen plaquette. In 2008 zijn de steen van zandsteen en de metalen plaquette met tekst aan het gedenkteken toegevoegd.

Overige info

Locatie
Het monument staat bij het Irenegebouw op het Nicolaasplein in Denekamp (gemeente Dinkelland).

Bronnen

• Dagblad Tubantia van 19 november 2008;
• Werkgroep Herdenken Denekamp.