Groningen, bevrijdingsplaquette

Geschiedenis

---

De bevrijdingsplaquette in Groningen herinnert de inwoners van de stad aan de Tweede Canadese Infanteriedivisie die tussen 13 en 16 april 1945 onder leiding van generaal A.B. Matthews de stad heeft bevrijd. Tijdens deze operatie sneuvelden 42 Canadezen.

Begin april 1945 naderden de geallieerden in hoog tempo de provincie Groningen. De bevrijding van de provincie voltrok zich in drie regio's: de grensstreek tussen Musselkanaal en de Dollard, de stad Groningen en het 'bruggenhoofd Delfzijl'. Een verkenningseenheid van de Eerste Poolse Pantserdivisie overschreed op 11 april bij Musselkanaal de provinciegrens. Vervolgens rukte zij op in de noordelijke richting naar Winschoten.

De tweede geallieerde opmarsroute was gericht op de stad Groningen. Vanaf 13 april lag de stad binnen het bereik van de artillerie van de Tweede Canadese Infanteriedivisie. Na drie dagen van strijd was het Duitse verzet gebroken. Bij de gevechten kwamen 106 burgers om het leven. Een deel van het Groningse centrum (met name rond de Grote Markt) werd in de as gelegd. Dit was vooral het gevolg van de snelle opmars van de geallieerden, waardoor de bezetter (in totaal ± 6.500 man) zich niet tijdig kon terugtrekken op de Rabenhauptkazerne aan de Hereweg. Deze kazerne had als belangrijkste weerstandsbastion moeten dienen. Het laatste verzet werd geboden vanuit het (voormalig) Rijksarchief aan de St.-Jansstraat/Singelstraat. Hier vond de Duitse overgave plaats.

Onthulling
Het monument is onthuld in 1970.

Info

---

Vorm en materiaal
De bevrijdingsplaquette in Groningen is uitgevoerd in brons. In reliëf zijn ornamenten aangebracht.

Tekst
De tekst op de plaquette luidt:

'TOEN REES UIT OORLOG EN VUUR
HET HELDER KRISTAL VAN DE VREDE'.

Het opschrift onder deze tekst is zowel in het Engels als in het Nederlands:

'TER HERDENKING VAN DE BEVRIJDING VAN
GRONINGEN DOOR DE CANADESE STRIJDKRACHTEN
1945 13 - 16 APRIL 1970'.

Overige info

---

Locatie
De plaquette is bevestigd op de voorkant van het oude stadhuis aan de Grote Markt in Groningen.

Bronnen

• Gemeente Groningen;
• www.grunn.nl/historie;
• Sporen van strijd in de provincie Groningen van Franz Lenselink (Groningen, Commissie 'Sporen van strijd', i.o.v. het Gemeentelijk 5 Mei Comité Groningen, april 2000). In dit boekje staat een autoroute beschreven, die voert langs sporen van de verbitterde strijd in april en mei 1945. De oplage bestaat uit 2.000 exemplaren.