Harfsen, verzetsgraf

Geschiedenis

Het verzetsgraf in Harfsen (gemeente Lochem) herinnert aan Ynze Dikkelboom en Christine van Heesch die hier op 14 oktober 1944 zijn gesneuveld. Het onderduikershol waarin zij verscholen zaten, werd door de bezetter vernietigd.

In de vroege morgen van 14 oktober 1944 werd de nabijgelegen boerderij van Gerrit Slagman (De Zonnenberg) omsingeld, leeggeroofd en in brand gestoken door landwachters, SD-ers en SS-ers. Gerrit Slagman werd samen met een groot aantal onderduikers gearresteerd en afgevoerd. Daarna ging men op weg naar het ondergrondse hol. De Arnhemse Christine van Heesch was de troepen te snel af. De koerierster en vriendin van Ynze rende naar het onderduikadres om hem te waarschuwen. Beiden vertrouwden erop veilig te zijn in het goed gecamoufleerde hol, zeker in het geheime derde compartiment waarin Ynze en Christine zich verborgen hadden met belangrijke spullen en documenten. De ingang is wel gevonden (verraad? ) maar niet het derde compartiment. Bij hun vertrek werden handgranaten in het hol gegooid. Hierdoor zijn beide jongelingen gestikt en verbrand. Eind april 1945 zijn de stoffelijke resten herbegraven op de plek van het monument.

Onthulling
Het monument is onthuld op 13 oktober 1945, in aanwezigheid van 400 nabestaanden en omwonenden.

Info

Vorm en materiaal
Het verzetsgraf in Harfsen (gemeente Lochem) bestaat uit een grafzerk van witte natuursteen geplaatst, omgeven door een groen ijzeren hek. Op de linker- en rechterhelft van de steen is in reliëf een heraldisch wapen aangebracht. Achter het graf is een vlaggenmast geplaatst. Rechts van het grafmonument is een informatiepaneel geplaatst.

Teksten
De tekst op de linkerhelft luidt:

'YNZE DIKKERBOOM
GEB. TE OUDEHASKE
10 AUG. 1914
GEVALLEN 14 OCT. 1944.'

De tekst op het middelste deel luidt:

'ZIJ STIERVEN
VOOR
HET VADERLAND.'

De tekst op de rechterhelft luidt:

'CHRISTINE VAN HEESCH
GEB. TE ARNHEM
18 JAN. 1915
GEVALLEN 14 OCT. 1944.'

De tekst op het informatiepaneel luidt:

'GRAF VAN YNZE DIKKERBOOM EN CHRISTINE VAN HEESCH.

OP DE PLAATS VAN DIT GRAF WAS TIJDENS DE TWEEDE WERELDOORLOG EEN SCHUILPLAATS VOOR ONDERDUIKERS.
ER WAS PLAATS VOOR 7 MENSEN (ZIE TEKENING). ER LAG STRO OP DE GROND EN OP DE INGANG WAS EEN DEN GEPLAATST.
YNZE WAS LEIDER VAN DE KNOKPLOEG IN HARFSEN-GORSSEL.
IN DE VROEGE MORGEN VAN 14 OKTOBER 1944 WERD DE HIER NABIJ GELEGEN BOERDERIJ VAN GERRIT STAGMAN (HET ZONNENBERG) WAAR ZICH EEN GROOT AANTAL ONDERDUIKERS BEVOND, OMSINGELD, LEEGGEROOFD EN IN BRAND GESTOKEN. GERRIT SLAGMAN WERD MET EEN GROOT AANTAL ONDERDUIKERS GEARRESTEERD EN AFGEVOERD.
VERVOLGENS GING MEN OP WEG NAAR DEZE PLEK.
IN DE TUSSENTIJD WAARSCHUWDE CHRISTINE, KOERIERSTER EN VRIENDIN VAN YNZE, DE BÉWONERS VAN DIT BOS.
YNZE VERTROUWDE VOLKOMEN VEILIG TE ZIJN IN DIT GOED GECAMOUFLEERDE HOL.
ZEKER IN HET GEHEIME DERDE COMPARTIMENT WAARIN HIJ EN CHRISTINE ZICH VERBORGEN HADDEN MET BELANGRIJKE SPULLEN EN DOCUMENTEN.
DE LANDWACHTERS, SD-ERS EN SS-ERS HEBBEN DE INGANG WEL GEVONDEN, MAAR NIET HET DERDE COMPARTIMENT. BIJ HUN VERTREK GOOIDEN ZE HANDGRANATEN IN HET HOL, HIERDOOR EN DOOR EXPLODERENDE MUNITIE ZIJN YNZE DIKKERBOOM EN CHRISTINE VAN HEESCH OM HET LEVEN GEKOMEN.
EIND APRIL 1945 ZIJN DE STOFFELIJKE RESTEN OP DEZE PLAATS HERBEGRAVEN.
OP 13 OKTOBER 1945, IN AANWEZIGHEID VAN 400 FAMILIELEDEN, VRIENDEN EN OMWONENDEN IS DE GRAFSTEEN ONTHULD, WAARMEE DIT DE OFFICIËLE RUSTPLAATS WERD.'

Hieronder is een doorsnede van het onderduikershol aangebracht.

Overige info

Locatie
Het monument bevindt zich aan de Schepersweg in Harfsen (gemeente Lochem).

Bron

• Gemeente Lochem;
• De Stentorvan 16 mei 2009.