Hoog Soeren, gedenktegel in de kapel
Geschiedenis
De gedenktegel in de kapel herinnert de inwoners van Hoog Soeren (gemeente Apeldoorn) aan drie dorpsgenoten die tijdens de bezettingsjaren door oorlogshandelingen zijn omgekomen.
De namen van de drie slachtoffers luiden:
Gerrit van Essen, Johannes Sielias en Lulof de Wilde.
Gerrit Laurens van Essen werd tijdens de mobilisatie opgeroepen en als motor-ordonnans geplaatst op het vliegveld Ypenburg. Hij moest berichten en militaire stukken naar het hoofdkantoor in Den Haag vervoeren. In de meidagen van 1940 werd het vliegveld door parachutisten van de bezetter aangevallen. Van Essen werd onderweg naar het vliegveld door een schot in zijn borst geraakt. Hij ging echter door om het vliegveld te verdedigen tegen de Duitse parachutisten. Tijdens deze strijd liep hij een buikschot op en werd afgevoerd naar het ziekenhuis in Delft. Daar overleed hij op 15 mei 1940. Gerrit van Essen is begraven in Delft.
Johannes Sielias meldde zich tijdens de Tweede Wereldoorlog aan bij de politieopleiding in Schalkhaar. Toen hij ontdekte dat het een nationaal-socialistische opleiding was, dook hij onder op het terrein van het Aardhuis in een barak van de leerling-boswachters. Dit bestaan hield hij echter niet vol. Hij meldde zich alsnog bij de politie in Apeldoorn. Sielias werd op transport gesteld naar het kamp bij Meppen (Duitsland), waar hij op 27 december 1944 om het leven kwam. Johannes Sielias is begraven op het Nederlands Ereveld in Osnabrük.
Van Lulof de Wilde wordt vermoed dat hij zich vanaf eind 1943 tot begin 1944 heeft ingezet voor de verzetsbeweging in Apeldoorn. Op 22 maart 1944 is hij om ongeveer 21.00 uur in de bossen bij Hoog Soeren opgepakt. Op dat moment droeg De Wilde een stengun (Engels machinepistool) bij zich. Samen met zijn halfbroer, J.W. Bossenbroek, werd hij voor verhoor overgebracht naar het hoofdkwartier van de Sicherheitsdienst. Nadat hij een aantal dagen in een cel van de koning Willem III-kazerne had gezeten, werd De Wilde in de ochtend van 28 maart 1944 samen met een aantal andere gevangenen in Wierden gefusilleerd. Lulof de Wilde is begraven op de begraafplaats in Wierden.
Oprichting
De oprichting van het monument was een initiatief van mevrouw Langenberg-Parqui.
Onthulling
Het monument is onthuld in 1947 door mevrouw Langenberg-Parqui.
Info
Vorm en materiaal
Op de gedenktegel in de kapel van Hoog Soeren (gemeente Apeldoorn) is de Nederlandse Maagd afgebeeld, met in haar hand de Nederlandse vlag en aan haar voeten witte lelies. Achter haar bevindt zich de Nederlandse leeuw.
Teksten
De tekst op het monument luidt:
'HET VADERLANDT GHETROUWE
TOT IN DEN DOET
1940 - 1945'.
De tegel vermeldt de namen van drie oorlogsslachtoffers:
'GERRIT L. VAN ESSEN GEB. 1918 † 1940
JOHANNES SIELIAS GEB. 1920 † 1944
LULOF DE WILDE GEB. 1918 † 1945'.
Overige info
Locatie
De gedenktegel is geplaatst in de kapel van de N.H. kerk in Hoog Soeren (gemeente Apeldoorn).
Bronnen
- Apeldoorn Monumenten van L.P. van Oppen e.a. (Apeldoorn, 1990);
- www.apeldoornendeoorlog.nl;
- Apeldoorn '40-'45, het verhaal achter de Apeldoornse oorlogsmonumenten van Jan Heerze en Jelle Reitsma (Apeldoorn, 2006).