Hoogeveen, 'Joods monument'

Geschiedenis

Het 'Joods monument' in Hoogeveen is opgericht ter nagedachtenis aan 165 joodse medeburgers die tijdens de Tweede Wereldoorlog door de bezetter zijn gedeporteerd en in concentratiekampen zijn omgebracht.

De namen van de 165 joodse slachtoffers luiden:

Izak Akker, 9-5-1871; Marianne Akker-Cohen, 5-2-1875; Branka Bargeboer-de Leeuw, 10-4-1897; Izaäk ter Berg, 8-2-1894; Herta ter Berg-Wolff, 18-12-1909; Hedwig ter Berg, 28-6-1933; Sigmund ter Berg, 25-10-1930; Catharina Blein-Gans, 2-9-1876; Hendrika Blein-Wijnberg, 27-2-1854; Jozef Blein, 12-10-1884; Jacob L. van Brink, 11-1-1875; Hijman M. van Brink, 28-12-1918; Hartog Braaf, 14-6-1860; Betti Braaf-de Vries, 12-12-1866; Israël van Buuren, 11-12-1884; Betje van Buuren-Gans, 20-2-1878; Meijer van Buuren, 2-12-1891; Sippora van Buuren, 30-4-1889; Mozes van Buuren, 14-6-1878; Henriette van Buuren-de Vries, 14-9-1888; Sofia van Buuren, 26-5-1875; Jacob van Coevorden, 7-10-1911; Leentje van Coevorden-van Buuren, 29-3-1913; Schoontje van Coevorden, 21-9-1940; Barend Cohen, 8-8-1975; Jetha Cohen-de Liver, 24-5-1883; Levie Cohen, 29-9-1922; Levie Cohen, 2-1-1878; Frouwkje Cohen-Knorringa, 25-9-1883; Simon Cohen, 26-1-1880; Kaatje R. Cohen-Monas, 20-2-1885; Julie E. Cohen, 24-4-1915; Eduard van Dam, 30-10-1888; Margje M. van Dam-van Zuiden, 18-4-1890; Rosa van Dam, 19-2-1887; Sophia van Dam, 4-8-1879; Sippora Dikkers-de Jongh, 4-12-1880; Margot S. From, 12-10-1922; Marcus D. van Gelderen, 15-7-1867;

Betsy J. van Gelderen, 14-9-1905; Samuël Godfried, 18-11-1884; Margarete F. Godfried Nussbaum, 19-10-1886; David van der Horst, 5-3-1861; Hendriëtta van der Horst, 30-3-1894; Hendrika van der Horst, 27-3-1887; Leonard van der Horst, 30-11-1891; Machiel van der Horst, 27-9-1879;Jantje van der Horst-Meijer, 17-7-1875; Jakob van der Horst, 20-3-1920; Samuël van der Horst, 19-8-1876; Jozef Khan, 16-9-1882; Mina Khan, 14-7-1888; Henriette Kolthoff, 11-4-1864; Israël Kolthoff, 7-7-1866; Izaäk B. Kolthoff, 19-7-1871; Martha Kolthoff-Kolthoff, 8-4-1873; Simon Lazarus, 23-6-1886; Margarete Lazarus-de Taube, 3-4-1893; Curt Lazarus, 22-12-1925; Irmgard Lazarus, 29-8-1924; Alexander de Leeuw, 16-5-1899; Eva de Leeuw-Muller, 15-7-1901; Salomon de Leeuw, 25-3-1932; Eva de Leeuw, 29-5-1933; Abraham de Leeuw, 15-6-1934; Nathan de Leeuw, 26-11-1935; Karel de Leeuw, 29-12-1936; Klara de Leeuw-Brest, 30-4-1870; Sophia de Leeuw-Brandes, 14-11-1879; Mannes Meiboom, 23-4-1889; Roosje Meiboom, 5-10-1893, Samuel Meijer, 8-8-1898; Esther Meijer-Meiboom, 22-2-1898; July S. Meijer, 20-5-1929; Johan A. Meijer, 3-8-1935; Abraham Muller, 1-1-1878; Anna Muller-Hes, 16-9-1891; Abraham H. Muller, 1-10-1904; Alice Muller-Faltitschek, 14-4-1909; Eva Muller, 27-1-1932; Abraham J. Muller, 12-6-1942,

David Muller, 15-7-1901; Saartje Muller-Conen, 2-7-1902; Joël Muller, 7-9-1910; Josefina Muller-van Coevorden, 12-2-1913; Eva Muller, 19-4-1936; Bettij A. S. Nussbaum, 15-9-1881; Isaac Philipson, 14-6-1902; Selina Philipson-Simons, 14-11-1908; Rika S. Philipson, 25-4-1933; Sarah E. Philipson, 25-6-1934; Harmannus Polak, 22-12-1871; Rosette Polak-Gersons, 22-2-1878; Benjamin D. Polak, 25-3-1901; Salomon Polak, 19-12-1879; Klara Polak-Nathans, 23-3-1883; Betsy A. Polak, 20-4-1917; Simon Polak, 3-6-1912; Marcus G. van Rhijn, 14-4-1875; Michaël van Rhijn, 23-3-1881; Feitje B. van Rhijn-van Zuiden, 11-8-1895; Klaartje H. Simons-Wilda, 3-3-1902; Frouwkje H. Simons, 10-5-1934; Helena Simons, 22-9-1928; Hendrika Simons, 24-10-1929; Levie Simons, 25-7-1939; Simon Simons, 4-7-1937; Simon Simons, 5-9-1857; Barend Stern, 21-4-1889; Ida Stern-Wolf, 15-6-1898; Henriëtte B. Stern, 10-9-1924; Rita A. Stern, 23-12-1929; Benjamin Stern, 8-5-1888; Henriëtte Stern, 19-12-1891; Leentje Stern, 3-12-1890; Salomon de Taube, 28-2-1858; David Trompetter, 20-12-1874; Roselina Trompetter-van Wijnbergen, 30-8-1887; Joël Trompetter, 14-9-1922; Bram Trompetter, 15-5-1927; Jonas Wilda, 20-9-1899; Rosa Wilda-Denneboom, 25-3-1907; Hendrika Wilda, 9-3-1931; Salomon Wilda, 26-2-1932;

Saartje Wilda, 11-3-1933; Levie Wilda, 26-3-1935; Izak Wilda, 8-9-1936; Hartog van der Wijk, 8-4-1865; Levie van der Wijk, 6-4-1876; Manus van der Wijk, 4-1-1883; Henriëtte van der Wijk, 2-2-1869; Israël van der Wijk, 22-5-1854; Jacob van der Wijk, 19-5-1889; Rebecca van der Wijk-van Dijk, 2-2-1892; Israël I. van der Wijk, 30-1-1934; Klaartje B. van der Wijk, 8-7-1925; Susanne K. van der wijk, 28-3-1924; Alexander Wijnberg, 9-2-1886; Rosa Wijnberg-Urbach, 17-9-1885; Pauline Wijnberg, 18-4-1923; Johanna Wijnberg, 23-8-1925; Israël Wijnberg, 13-1-1896; Anna Wijnberg-Stern, 21-5-1897; Pereltje Wijnberg, 13-7-1924; Johanna Wijnberg, 23-4-1879; Meijer Wijnberg, 16-3-1876; Lion Wijnberg, 24-6-1881; Sippora Wijnberg, 12-5-1886; Samuël Wijnberg, 30-6-1864; Frederike B. Wijnberg-Polak, 12-4-1875; Adéla van Zuiden, 2-10-1892; Alida van Zuiden-Frank, 7-9-1866; Roelof J. van Zuiden, 21-6-1897; Barend van Zuiden, 1-6-1892; Bettje van Zuiden-Polak, 16-2-1907; Meijer van Zuiden, 25-5-1898; Reintje van Zuiden-Zwarts, 6-12-1902; Benjamin van Zuiden, 2-7-1930; Mozes van Zuiden, 22-5-1932; Roosje van Zuiden-Bierman, 29-7-1867 en Samuël van Zuiden, 3-3-1860.

Op het monument staan de namen van enkele slachtoffers anders vermeld dan in het Digitaal Joods Monument.

Onthulling
Het monument is onthuld op 24 juni 1981 door mevrouw A. Renema-Seinen.

Info

Vorm en materiaal
Het 'Joods monument' in Hoogeveen is een koperen beeld, geïntegreerd in een gedenkmuur met drie bronzen plaquettes. Het beeld is een voorstelling van een hand met hakenkruis, die probeert een opstijgende vrouwenfiguur vast te houden. De vrouw houdt een kind boven haar hoofd, zodat het onbereikbaar is voor de hand. De bestrating is aangelegd in de vorm van een davidster. Het gedenkteken is ongeveer 1 meter 50 hoog.

Tekst
De tekst op de middelste plaquette luidt:

'DE NAMEN VAN ONZE MEDEBURGERS
DIE WERDEN OMGEBRACHT OMDAT ZIJ
JOOD WAREN. VELEN KREGEN GEEN GRAF,
ALLEEN HIER EEN GEDENKSTEEN.
DE HERINNERING AAN HEN EN HUN LOT
BLIJFT BIJ ONS LEVEN.'

Op de rechter- en linkerplaat zijn de namen van 165 joodse oorlogsslachtoffers uit Hoogeveen aangebracht.

Wijzigingen
De namen zijn in 1981 op de gedenkmuur aangebracht. In 1994 is aan het monument een zogenaamde 'Ner Tamied' (de eeuwig brandende lamp) toegevoegd.

Digitaal Joods Monument
Het joodse oorlogsslachtoffer dat op dit gedenkteken vermeld staat, is tevens opgenomen in het 'Digitaal Monument Joodse Gemeenschap in Nederland'. Hierin vindt u meer informatie over deze persoon met waar mogelijk een korte biografie, familierelaties en adresgegevens.

Onder het kopje 'Geschiedenis' op deze pagina kunt u op de persoonsnaam klikken om doorverwezen te worden naar het Digitaal Joods Monument.

Overige info

Locatie
Het monument bevindt zich bij de ingang van de Joodse begraafplaats aan de Zuiderweg te Hoogeveen.

Bronnen

• Gemeente Hoogeveen;
• Joodse oorlogsmonumenten in de provincie Drenthe van H. Hamburger en J.C Regtien, met medewerking van Fr. van Echten (Bedum, Uitgeverij Profiel, 1999). ISBN 90 5294 192 0.