Hooghalen, 'Bevroren Tranen'
Artiest:Truus Menger-Oversteegen (1923-2016)
Geschiedenis
Het monument 'Bevroren Tranen' in Hooghalen (gemeente Midden-Drenthe) is opgericht ter nagedachtenis aan alle Joden, zigeuners en verzetsmensen, die via het doorgangskamp Westerbork naar concentratiekampen werden gedeporteerd en niet terugkeerden.
Tussen 1942 en 1945 zijn door de Duitse bezetter vanuit kamp Westerbork meer dan 100.000 Nederlandse Joden weggevoerd. Dit kamp was in 1939 gebouwd als Centraal Vluchtelingenkamp voor uit Duitsland gevluchte Joden. In 1942 werd het een Durchgangslager, een verzamelplaats voor in Nederland levende Joden. Vanuit kamp Westerbork werden zij, evenals Duitse vluchtelingen, 245 Sinti en tientallen verzetsstrijders naar vernietigingskampen als Auschwitz en Sobibor gedeporteerd. 93 keer vertrok zo'n transport; slechts 5.000 gedeporteerden kwamen terug. Van de gedeporteerden keerden 102.000 niet terug.
Het gedicht Bevroren Tranen van Maarten Peters die op muziek is gezet, vormde de inspiratie voor het monument van Truus Menger:
'Bevroren tranen
hoelang kan iemand schuilen
voor de angst die niemand ziet
hoeveel kan iemand huilen,
omdat groot immens verdriet
de tijd hij heelt alle smart
maar de pijn versteent in jouw hart
bevroren tranen zie ik als ik naar je kijk
bevroren tranen
waaruit zoveel liefde blijkt
kom vertel me je verhaal
hoe jij het leven hebt terug gehaald
weet dat ik hier naast je sta
hoe ver kan iemand vluchten,
voor wat er is gebeurd
wanneer kun je berusten,
als je dromen zijn verscheurd
niemand kent dat grootse plan
maar jij laat zien dat het kan
bevroren tranen uit een bron die nooit opdroogt
bevroren tranen
je houdt je sterk wanneer de pijn ontdooit
kom schreeuw schreeuw het uit
als een orkaan of zonder geluid
weet dat ik hier naast je sta
want op de akkers van de dood,
de helse dood
zaaide jij hoop . . . hoop,
een nieuwe lente, een nieuw begin
voor iedereen
bevroren tranen als ik in je ogen kijk
bevroren tranen ontsprongen in een andere tijd
toen de wereld was verdwaald
heb jij haar terug gehaald
weet dat ik hier naast je sta
weet dat ik hier naast je sta
weet dat wij hier naast je staan'
Info
Vorm en materiaal
Het monument 'Bevroren Tranen' in Hooghalen (gemeente Midden-Drenthe) is een glazen kunstwerk, aangebracht op twee sokkels van marmer, waarvan er één hoger is dan de andere. Op elke sokkel staat een glazen object in de vorm van een traan. De eerste traan op de lage sokkel is onbeschreven. Op de tweede traan staan namen gegraveerd. Het monument is een halve meter hoog.
Tekst
De tekst op het monument luidt:
'BEVROREN TRANEN
TRUUS MENGER.'
Symboliek
Het monument is geïnspireerd op het lied Bevroren tranen van zanger en tekstdichter Maarten Peters die is opgedragen aan kunstenares en oud-verzetsstrijdster Truus Menger. Ze heeft op haar beurt een beeld naar dit lied gemaakt. De titel Bevroren Tranen is ontleend aan een gedicht van de Italiaanse dichter Dante Alighieri uit de vroege 14de eeuw over zijn reis door de hel. In dit verhaal is het verdriet zo groot dat het zich niet meer kan uiten; zelfs de tranen zijn bevroren. De namen die op één van de twee glazen tranen staan gegraveerd zijn van joodse en Sinti kinderen die zijn gedeporteerd uit kamp Westerbork. Mensen waarvoor Truus Menger in het verzet zat.
Wijziging
Begin april 2016 is één van de twee glazen tranen van het monument gestolen. Het betreft de onbeschreven traan.
Overige info
Locatie
Het monument bevindt zich in de beeldentuin van het Herinneringscentrum Kamp Westerbork, gevestigd aan Oosthalen te Hooghalen (gemeente Midden-Drenthe). Kijk voor routebeschrijvingen en openingstijden op de website van Herinneringscentrum Kamp Westerbork.
Bronnen