Kessel, oorlogsmonument

Geschiedenis

Het oorlogsmonument herinnert de inwoners van Kessel aan vijftien medeburgers die zijn omgekomen in de Tweede Wereldoorlog, aan acht Nederlandse militairen die in de meidagen van 1940 zijn gesneuveld in de omgeving van Kessel en aan twee Kesselnaren die om het leven zijn gekomen tijdens de politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië. Tevens is het monument een plek van bezinning, waar men kan nadenken over het herwinnen van vrijheid en het belang van mensenrechten.

De namen van de Kesselse oorlogsslachtoffers luiden:

Hermanus Bartels, Harrie Bots, Felix Bruynen, Nel Croonenbroek, Adriaan van Dinther, Johannes van der Eerden, Berta van Emden, Pierre van Enden, Hendrikus Engels, Mari van Esch, Sef Feller, Frits Giesbertz, Len van Geloven, Frans Geraedts, Alfons Haffmans, Johannes de Lang, Pierre Mooten, Sieng Mooten, Harrie Nieskens, Piet Peeters, Willem Reinders, Frans Schreurs, Tiel Timmermans, Cornelis Venmans en Johannes van Zon.

Op 10 mei 1940 werd Nederland overrompeld door de Duitse inval. Als Maasdorp lag Kessel in de frontlinie. Tussen Venlo en Kessel-Hout lagen drie Nederlandse compagnies van het 2de Grensbataljon in bunkers langs de westelijke oever van de Maas. De militairen probeerden tevergeefs de bezetter tegen te houden. Acht militairen zijn in die dagen gesneuveld.

Op 10 of 11 november 1944 werd een Duitse officier samen met zijn oppasser in een bos bij Kessel-Eik onder vuur genomen. De officier werd daarbij gedood, maar de soldaat overleefde de aanslag. Mogelijkerwijze was dit het werk van leden van de Knokploeg die regelmatig in de bossen van Kessel rondzwierven. In de buurt van het schietincident lag de boerderij van de familie Scheurs. Dit boerengezin verzorgde 22 onderduikers in het kamp 'Timmermans-Bosch' en vijf in het kamp 'Broek'. Deze noodkampen waren ingericht, omdat men in Kessel bij herhaling kampte met een gebrek aan schuiladressen. Op 14 november 1944 arresteerde de bezetter vader Christiaan Schreurs, samen met zijn zoon Frans. Zij werden naar de Sicherheitsdienst in Venlo overgebracht. Frans werd verdacht van de aanslag in het Kesselse bos. Na zijn ontkenning ging de Sicherheitspolizei over tot zware mishandelingen. De boerenzoon zwichtte en liet weten dat zich in de bossen in een kamp vijftien tot twintig gewapende personen ophielden. Hij gaf ook toe aan de schietpartij te hebben deelgenomen. Vader Schreurs werd op 18 november weer vrijgelaten. Frans Schreurs werd een dag later in het Venlose politiebureau doodgeschoten door Sicherheitsfunctionaris C. Schut.

Onthulling
Het monument is onthuld op 16 september 1988 door burgemeester G. Kirkels. De plaquette ter nagedachtenis aan de acht gesneuvelde soldaten is onthuld op 4 mei 2000 door burgemeester Stefan Huisman.

Info

Vorm en materiaal
Het oorlogsmonument in Kessel is een gemetselde zuil, bekroond met een bronzen beeld van vogels. Op de zuil zijn vier bronzen plaquettes aangebracht. Naast de zuil is een waterbron aangelegd. De zuil is 2 meter 40 hoog. Het beeld is 1 meter 50 hoog.

Teksten
De tekst op de eerste plaquette luidt:

'STA EEN OGENBLIK STIL'

De tekst op de tweede plaquette luidt:

'KESSELSE OORLOGSSLACHTOFFERS
1940 - 1945

SIENG MOOTEN
HARRIE NIESKENS
WILLEM REINDERS
FRANS SCHREURS
PIET PEETERS
GEVALLEN IN NED. INDIË
PIERRE VAN ENDEN 1945
TIEL TIMMERMANS 1947'.

De tekst op de derde plaquette luidt:

'KESSELSE OORLOGSSLACHTOFFERS
1940 - 1945

HARRIE BOTS
FELIX BRUYNEN
NEL CROONENBROEK
BERTA VAN EMDEN
SEF FELLER
FRITS GIESBERTZ
LEN VAN GELOVEN
FRANS GERAEDTS
ALFONS HAFFMANS
PIERRE MOOTEN'.

De tekst op de vierde plaquette luidt:

'NEDERLANDSE MILITAIREN
DIE TIJDENS DE MEIDAGEN VAN 1940
IN KESSEL LANGS DE MAAS
STRIJDEND TEN ONDER GINGEN

HERMANUS BARTELS
ADRIAAN VAN DINTHER
JOHANNES VAN DER EERDEN
HENDRIKUS ENGELS
MARI VAN ESCH
JOHANNES DE LANG
CORNELIS VENMANS
JOHANNES VAN ZON'.

Symboliek
Volgens ontwerper Wim Rijvers stelt het beeld twee vogelvormen voor: 'De ene, een neergestorte vogel met gebonden poten, verbeeldt onmacht en onderdrukking. De andere richt zich ten hemel en drukt herrijzenis en vrijheid uit.' De waterbron verwijst naar de verbondenheid van Kessel met het water (de Maas) en symboliseert de bron waaruit nieuw leven tevoorschijn komt.

Wijziging
De plaquette met de namen van de Nederlandse militairen die ten onder gingen in Kessel is in 2000 toegevoegd.

Overige info

Locatie
Het monument is geplaatst in de Kasteeltuin van de Kesselse ruïne.

Bronnen

• Gemeente Kessel;
• Limburgse monument vertellen 1940 - 1945 van H.J. Mans, A.P.M. Cammaert. (Maastricht, Stichting Historische Reeks, 1994). ISBN 90 70356 67 8;
• Dagblad De Limburger van 4 mei 2000 en Dagblad van Noord-Limburg van 11 februari 1988.