Noardburgum, verzetsmonument
Geschiedenis
Het verzetsmonument in Noardburgum (gemeente Tietjerksteradeel) is opgericht ter nagedachtenis aan drie leden van de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten, die in de aprildagen van 1945 zijn omgekomen bij de verdediging van het waterleidingsgebouw, te weten.
De namen van de drie slachtoffers luiden:
Evert Sijbesma, Tjalling Talma en Harmen de Vries.
Evert Sijbesma werd geboren op 18 mei 1918 te Tzummarum.
Tjalling Talma werd geboren op 24 juli 1907 te Wouterswoude.
Sijbesma en Talma raakten zwaargewond bij beschietingen van de bezetter rond de boerderij van Oostenbrug. De echtgenote van ds. De Wal van Quatrebras (een verpleegster) en de artsen Poppinga uit Hardegarijp en De Groot uit Veenwouden hebben tevergeefs geprobeerd de twee verzetsmannen te redden. Evert Sijbesma overleed het eerst, in de nacht van 14 op 15 april 1945. Tjalling Talma, getrouwd en vader van vier kinderen, overleed de volgende morgen, op de dag van de bevrijding. Van Sijbesma vernam men pas naderhand de werkelijke naam. In verzetskringen stond hij bekend als Bauke Kingma.
Harmen de Vries werd geboren op 4 mei 1918 te Burgum. De 26-jarige klompenmaker uit Noardburgum stond op de ochtend van 16 april 1945 op wacht bij het hek van het waterleidingsgebouw. Dit cruciale punt voor de provincie Friesland werd bewaakt om te voorkomen dat terugtrekkende troepen van de bezetter de zaak zouden opblazen. Terwijl hij het gebouw bewaakte, rukten Canadese troepen op in de richting van Dokkum en Leeuwarden. Op 16 april 1945 passeerde er een auto met oranje versiering. De Vries dacht dat het medestanders waren en stak zijn hand op. Er werd vanuit de auto op hem geschoten. De Vries stierf vrijwel onmiddellijk; hij was in het hart getroffen. Wie verantwoordelijk is geweest voor de moord is nooit duidelijk geworden. De Vries werd begraven op het Noardburgumer kerkhof.
Oprichting
De oprichting was een initiatief van de heer P.V.J. van Rossem, die als jongetje tijdens de Tweede Wereldoorlog was geëvacueerd naar Noardburgum.
Onthulling
Het monument is onthuld op 13 april 1985 door Wim van Oosten, toenmalig commandant van de BS-sectie Hurdegaryp-Noardburgum. Aanwezig bij de plechtigheid waren familieleden van de drie slachtoffers en voormalige leden van de BS. Na de onthulling werden er toespraken gehouden door burgemeester drs. Aad van Dulst van Tietjerksteradeel, mr. Teade Kingma (oud-griffier van de provincie), burgemeester mr. John te Loo van Leeuwarden en Wim van Oosten.
Info
Vorm en materiaal
Het verzetsmonument in Noardburgum (Noordbergum) (gemeente Tytsjerksteradiell) is een zandkleurig natuurstenen plaquette.
Tekst
De tekst op de plaquette luidt:
'EVERT SIJBESMA
* 18-5-1918 † 14-4-1945
TJALLING TALMA
* 24-7-1907 † 15-4-1945
HARMEN DE VRIES
* 4-5-1918 † 16-4-1945
LEDEN FAN DE BINNENLANSKE STRIIDKREFTEN
FALLEN YN FERBAN MEI DE BEFEILIGING FAN DIT
POMPSTASJON BY DE BEFRIJING FAN FRYSLAN'.
Overige info
Locatie
Het monument bevindt zich in de toegangshal van het drinkwaterpompstation van de NV Waterleiding Friesland, gelegen aan de Rijksstraatweg in Noardburgum (gemeente Tytsjerksteradiel).
Bronnen
- Gemeente Tytsjerksteradiel;
- Verzetsmuseum Friesland: www.verzetsmuseum.nl;
- Leeuwarder Courant van 15 april 1985.
- Tekens aan de weg - Tekens aan de wand van C. Reitsma (Leeuwarden, 1980). ISBN 9033020009;
- www.hurdegaryp.nl/terug.