Oirschot, bevrijdingsmonument
Artiest:Jan Meynard van Emst (08-02-1948)
Geschiedenis
Het bevrijdingsmonument in Oirschot herinnert aan de bevrijding van de stad op 24 oktober 1944 door de geallieerden.
Oirschot was één van de Nederlandse steden in Noord-Brabant die na de mislukte operatie Market Garden in september 1944 nog bezet was door de Duitsers. Pas op 24 oktober 1944 zou de stad worden ontzet door de geallieerde troepen, waaronder de 15de Schotse Divisie en de Nederlandse Prinses Irene Brigade. Hoewel operatie Market Garden was mislukt was het toch door de luchtlandingen van de Amerikaanse 101ste Airborne Divisie bij Son en Best in Nederland dat leidden tot de bevrijding van Zuidoost Brabant en de stad Oirschot.
Na het bestoken van de Duitse stellingen met mortiergranaten konden eenheden van de 15de Schotse Divisie op 24 oktober 1944 de straten van Oirschot binnentrekken en de stad bevrijden. De 15de Schotse Divisie diende onder het Britse leger tijdens de Tweede Wereldoorlog en had een aanzienlijk aandeel in de bevrijding van Noordwest Europa.
De Prinses Irene Brigade kwam voort uit Nederlandse troepen die Nederland in mei 1940 konden ontkomen en bestond verder nog uit Engelandvaarders die bij de brigade hun dienstplicht vervulden. De brigade was opgericht in Congleton in Engeland op 11 januari 1941. De sterkte van de brigade schommelde tussen 1.200 en 3.500 man. In augustus 1944, geruime tijd na D-day, landde de brigade te Arromanches in Frankrijk. Daar en later ook in België werd de strijd aangebonden met de Duitse troepen die de geallieerden probeerden tegen te houden. Ook nam de brigade deel aan Operatie Market Garden en vocht zij in Zeeland en in Hedel. Enkele patrouilles van dit Nederlandse onderdeel staken het Wilhelminakanaal over, waarmee een bijdrage werd geleverd aan de bevrijding van Oirschot.
Oprichting
Dit monument is op initiatief van enkele particulieren onder de naam Stichting Herdenkingsmonument Bevrijding Oirschot opgericht ter gelegenheid van de 65ste herdenking van de bevrijding van Oirschot op 24 oktober 1944.
Onthulling
Het monument is onthuld op 24 oktober 2009.
Info
Vorm en materiaal
Het bevrijdingsmonument in Oirschot is een bronzen arend die zijn vleugels uitspreid. Het beel is geplaatst op een voetstuk van witte natuursteen. Op de voorzijde van het voetstuk is een bronzen silhouet van een leeuw aangebracht. Het voetstuk is twee meter hoog.
Teksten
De tekst op het voetstuk luidt:
'OIRSCHOT BEVRIJD
24 OKTOBER 1944.'
Symboliek
De arend staat symbool voor de Amerikaanse 101ste Airborne Divisie, de "Screaming Eagles" genaamd, die tevens op het embleem van deze divisie staat afgebeeld. Het silhouet van de leeuw vertegenwoordigt de 15de Schotse Divisie en de Nederlandse Prinses Irene Brigade. Deze legereenheden worden verantwoordelijk gehouden voor de bevrijding van Oirschot.
De onvoltooide staander waar deze twee dieren op staan, verwijst naar de wederopbouw en herstel van de economie door vereniging van krachten van de Oirschotse bevolking om weer te kunnen leven in vrijheid.
De relatie tussen de arend en de leeuw geeft een beeld van de bevrijding van Oirschot. Ontwerper Jan Meynard van Emst verwoordde deze relatie die is verwerkt in het monument als volgt: 'Dankzij de landing van de arend kon de leeuw zich in Oirschot manifesteren'.
Overige info
Locatie
Het monument is geplaatst op de hoek van Bestseweg en de straat De Drossaard te Oirschot.
Bronnen
- Eindhovens Dagblad van 30 september 2009;
- Jan Meynard van Emst;
- Prinses Irene Brigade.