Ravenswoud, monument voor Anje Lok

Geschiedenis

Het monument voor Anje Lok in Ravenswoud (gemeente Ooststellingwerf) is opgericht ter nagedachtenis aan de verzetsman die op 20 mei 1944 door twee leden van de SS werd vermoord.

Andries (Anje) Lok werd geboren op 8 december 1903 in Siegerswoude. Hij was sinds 1930 hoofd van de Openbare Lagere school in Appelscha Derde Wijk (nu Ravenswoud). Bovendien was hij vertrouwensman van de mensen uit het dorp en heeft hij veel gedaan voor de ontwikkeling van het dorp.

Tijdens de bezetting hielp Anje Lok onderduikers aan onderdak en voorzag hij hen van bonkaarten. Ook had hij het joodse jongetje Hans Schlosz in huis. Toen bleek dat een van de onderwijzers op school een aanhanger was van de NSB, werd het kind naar een ander onderduikadres gebracht. Hij heeft de oorlog overleefd. Met de NSB'er in de buurt werd het steeds moeilijker voor Lok om zijn illegale werk voort te zetten, maar hij weigerde onder te duiken.

In de avond van 19 mei 1944 vertelde Lok aan zijn vrouw dat hij bonkaarten voor de onderduikers in de lege kachel in een bergingshok had verstopt. Diezelfde nacht werd er bij hem aangebeld. Twee mannen vroegen of Lok mee wilde gaan om een getuigenverklaring af te leggen in Assen. Terwijl zijn vrouw en twee kinderen hem in het donker nakeken, werd Lok door de twee SS'ers in de tuin van zijn woning (naast de school) doodgeschoten. De daders renden naar een gereedstaande auto, die met gedoofde lichten wegreed. Deze Silbertanne moord, waarbij willekeurige Nederlanders zonder vorm van proces werden neergeschoten, was een vergelding voor een aanslag op landwachter Kees Harterhof. Lok werd gecremeerd in Driehuis Westerveld. Zijn urn werd later begraven op het Nederlands ereveld in Loenen (gemeente Apeldoorn).

Onthulling
Het monument is onthuld in 1955 bij het 25-jarig bestaan van de school. In Ravenswoud zijn tevens een straat en de Openbare basisschool naar Anje Lok genoemd.

Info

Vorm en materiaal
Het monument voor Anje Lok in Ravenswoud (gemeente Ooststellingwerf) is een geglazuurde gevelsteen met in reliëf een knielend meisje met een blauw jurkje en gele klompen en vier vliegende vogels. Onder het reliëf is een gedenkplaat aangebracht. De gedenkplaat is 1 meter 25 hoog, 1 meter breed en 20 centimeter diep.

Tekst
De tekst op de gedenkplaat luidt:

'1930
A.J. LOK
1944'.

Overige info

Locatie
Het gedenkteken is bevestigd op de zijgevel van de Openbare Meester Lokschool, gevestigd aan de Veenwijksweg in Ravenswoud (gemeente Ooststellingwerf).

Bronnen

• Gemeente Ooststellingwerf;
• Vereniging voor het Plaatselijk Belang Ravenswoud;
• Openbare Meester Lokschool;
• Verzetsmuseum Friesland: www.verzetsmuseum.nl;
• Tekens aan de weg - Tekens aan de wand, C. Reitsma (Leeuwarden, 1980). ISBN 9033020009;
• Verzet en Bevrijding in Ooststellingwerf, (Gemeente Ooststellingwerf, afdeling Onderwijs, i.s.m. het Comité 4 mei);
• Hun naam leeft voort, W.A. Brug (Alphen aan den Rijn, Repro Holland b.v.);
• Mevr. Janny Lok.

Voor meer informatie
Vijf jaar na vijftig jaar. Kroniek van de Tweede Wereldoorlog in de Stellingwerven e.o., W.H. de Vries (Wolvega, 1995).