Ridderkerk, 'Generaal H.G. Winkelman'

Geschiedenis

Het monument 'Generaal H.G. Winkelman' herinnert de inwoners van Ridderkerk aan de Nederlandse opperbevelhebber van land- en zeemacht, die op 15 mei 1940 de capitulatieoverdracht ondertekende in de Johan Postschool.

Op 14 mei 1940 hield generaal Winkelman voor de Nederlandse radio een capitulatietoespraak, waarin hij zei: 'Onze soldaten hebben gestreden met een moed die onvergetelijk zal blijven. Maar de strijd was te ongelijk; onze troepen stonden tegenover technische middelen waartegen de grootste menselijke moed niet is opgewassen. Bij duizenden zijn zij gevallen voor de vrijheid van Nederland. Wij hebben de strijd gestaakt.'

Eerder was in een telexbericht van het Algemeen Hoofdkwartier 'aan troepencommandanten' al verzocht 'mede te deelen dat ik vervuld ben van diepe bewondering en dankbaarheid voor hetgeen door u en door onze troepen commandanten en troepen is verricht. Slechts wanverhouding in het bezit van materieele middelen is -een enkele maal- gepaard aan verraad oorzaak geweest dat niet op alle plaatsen waar zulks dezerzijds was gelast stand is kunnen worden gehouden. Aan de soldateneer is door u ten volle voldaan.'

Kort daarop werden in een korte plechtigheid 'de gevallenen van beide wehrmachten' geëerd. Dit gebeurde in de buurt van de Grebbelinie, die na de Duitse inval het belangrijkste steunpunt voor de verdediging van het hart van Nederland vormde. Na een toespraak van de Duitse kapitein Von der Decken werd door de eerste luitenant dr. Wiardi Beckman 'een laatste groet' uitbracht 'namens het Nederlandsche leger aan strijdmakkers'.

Op de Grebbeberg zijn in de meidagen van 1940 in zes graven -vier voor Nederlanders en twee voor Duitsers- ongeveer 425 gesneuvelden ter aarde besteld. 'Nederlandsche en Duitsche helmen hangen aan de kruisen en paaltjes vredig naast elkaar op het eerste Nederlandsche oorlogskerkhof, onder de ruischende boomen van den Grebbeberg,' aldus het Friesch Dagblad. In de eerste oorlogsdagen hebben in totaal circa 2.200 Nederlandse militairen het leven verloren. Ruim 2.700 soldaten liepen verwondingen op als gevolg waarvan circa 850 voor de rest van hun leven invalide werden.

Onthulling
Het monument is onthuld in 1973. Oorspronkelijk stond het beeld in de Winkelman-kazerne te Nunspeet. Inmiddels is de kazerne gesloten, waardoor het gedenkteken is verplaatst naar de huidige locatie. Op 16 mei 2002 is het monument opnieuw onthuld door de Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht, luitenant-generaal C. de Veer. Bij de plechtigheid was een kleindochter van generaal Winkelman aanwezig. Na de onthulling werd de capitulatie herdacht, die precies 62 jaar geleden plaatsvond.

Info

Vorm en materiaal
Het monument 'Generaal H.G. Winkelman' in Ridderkerk is een geboetseerd borstbeeld. Het beeld is geplaatst op een vierkant voetstuk, waarop een zilverkleurige plaquette is bevestigd.

Tekst
De tekst op de plaquette luidt:

'GENERAAL
H.G. WINKELMAN'.

Wijziging
Oorspronkelijk stond het beeld in de Winkelman-kazerne te Nunspeet. Inmiddels is de kazerne gesloten, waardoor het gedenkteken is verplaatst naar de huidige locatie.

Overige info

Locatie
Het monument is geplaatst in de tuin van de voormalige Johan Postschool, gelegen aan de Rijksstraatweg in Ridderkerk. De school is nu een oorlogs- en verzetsmuseum.

Bronnen

• De Telegraaf van 16 mei 2002;
• Friesch Dagblad;
• Sta een ogenblik stil... Monumentenboek 1940/1945 van Wim Ramaker en Ben van Bohemen. (Kampen, Uitgeversmaatschappij J.H. Kok Matrijs, 1980). ISBN 90 242 0185 3.