Rotterdam, 'De Vallende Ruiter'

Geschiedenis

Het monument 'De Vallende Ruiter' in Rotterdam is opgericht ter nagedachtenis aan de veertig mannen die op 12 maart 1945 door de bezetter werden gefusilleerd.

In juli 1944 gaf Hitler het bevel te stoppen met de berechting van illegale werkers. De Sicherheitspolizei mocht nu zelf bepalen welke van hun gevangenen zonder vorm van proces werden gefusilleerd. Deze 'Todeskandidaten' werden als represaille voor een bepaalde verzetsdaad doodgeschoten. In de periode van eind september 1944 tot en met begin april 1945 zijn in Rotterdam 154 'Todeskandidaten' door de bezetter omgebracht. De meesten van hen waren afkomstig uit de cellen van het politiebureau aan het Haagsche Veer.

Op 12 maart 1945 werden in totaal veertig 'Todeskandidaten' geëxecuteerd als represaille voor een aanslag op een functionaris van de Ordnungspolizei en de liquidatie van een Duitse SD'er en een Nederlandse helper. Op de Pleinweg in Rotterdam-Zuid stierven twintig mannen voor het vuurpeloton. De oudste was Teunis Johannes Abbenbroek uit Goudswaard (55 jaar), de jongste Jan Kerkhof uit Delft (19 jaar). Nog twintig mannen werden gefusilleerd op het Hofplein. Hier was Antonie Kranen uit Voorhout (45 jaar) de oudste en Abraham Limburg uit Voorschoten (20 jaar) de jongste.

Oprichting
Het gedenkteken is opgericht in opdracht van het Comité Pleinwegmonument.

Onthulling
Het monument is onthuld op 3 mei 1958.

Info

Vorm en materiaal
Het monument 'De Vallende Ruiter' in Rotterdam is een bronzen beeld van een ruiter die van zijn paard valt. Achter het beeld bevinden zich twee witte betonnen wanden, die haaks op elkaar staan.

Tekst
De tekst op de twee wanden luidt:

'VOOR DE ONGENOEMDEN DIE VIELEN VOOR DE VRIJHEID

ONSTERFELIJK DOOR HET OFFER VAN HUN LEVEN'.

Symboliek
'Het beeld is het laatste uit een cyclus die Marini maakte van een paard met een ruiter. In deze slotfase staat het paard tot het uiterste gespannen en gestrekt overeind, als een noodsignaal. De ruiter is, als door een groot wonder, nog net aanwezig. Het beeld kan worden gezien als de belichaming van verzet, maar ook als de mens die zijn greep verloren heeft op de krachten die hij zelf heeft opgeroepen.'

Wijziging
In 1988 is het beeld naar de huidige locatie verplaatst.

Overige info

Locatie
Het monument is geplaatst op het Zuidplein, gelegen aan de Mijnsherenlaan te Rotterdam.

Bronnen

• Van De Zweth tot Zadkine - Monumenten in Rotterdam die herinneren aan de jaren 1940-1945 van Aad Wagenaar (Rotterdam, Centrum Beeldende Kunst, 1991). ISBN 90-5196-045-X;
• Sta een ogenblik stil... Monumentenboek 1940/1945 van Wim Ramaker en Ben van Bohemen. (Kampen, Uitgeversmaatschappij J.H. Kok Matrijs, 1980). ISBN 90 242 0185 3.