Rotterdam, monument op het Samuel Esmeijerplein
Artiest:Rob Maingay
Geschiedenis
Het monument op het Samuel Esmeijerplein herinnert de inwoners van Rotterdam aan verzetsman Samuel Esmeijer, die tijdens de Tweede Wereldoorlog in de strijd tegen de bezetter is gesneuveld.
Samuel Esmeijer was een jonge adjunct-inspecteur van politie in Rotterdam. Onder schuilnaam 'Paul' was hij leider van een Rotterdamse Knokploeg, die betrokken was bij een sabotagegroep die onder meer overvallen pleegde op de gevangenissen aan de Noordsingel en het Haagsche Veer.
Op 28 november 1944 heeft Esmeijer samen met enkele kameraden in Apeldoorn een overval op de Willem III-kazerne voorbereid. In deze kazerne waren tijdens de Tweede Wereldoorlog veel Duitse militairen gelegerd. Ook zaten in de kazerne leden van de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten gevangen. Zij waren op 22 november 1944 door de Sicherheitsdienst gearresteerd tijdens een vergadering van het verzet in het gebouw van de Kamer van Koophandel te Utrecht. Om deze kopstukken te bevrijden, wilde het landelijke verzet een overval plegen op het complex.
Dit was geen eenvoudige taak, want het terrein was zwaar bewaakt. Tijdens de verkenning ter voorbereiding van de overval werd de groep van Esmeijer betrapt. In het vuurgevecht dat volgde, kwamen Esmeijer en J. van Bijnen (schuilnaam 'Frank') om het leven. Huib Verschoor, die de mannen naar de kazerne had gereden, werd aangehouden en in een kleine cel met nog dertien andere gevangenen geplaatst. Om een nieuwe overval te voorkomen werden vier dagen na de schietpartij twaalf verzetsstrijders en een Amerikaanse vlieger (Bill F. Moore) uit hun cellen gehaald en net buiten de kazernepoort gefusilleerd.
Samuel Esmeijer, naar wie de politieacademie in Apeldoorn is vernoemd, is het symbool geworden van de 'goede' Nederlandse politieman in bezettingstijd.
Oprichting
Het gedenkteken is opgericht in opdracht van de Winkeliersvereniging Prins Alexanderpolder.
Onthulling
Het monument is onthuld in november 1967.
Info
Vorm en materiaal
Het monument op het Samuel Esmeijerplein te Rotterdam is een roestvrijstalen plastiek, die de letters HLL van 'Het Lage Land' bevat. Bij de plastiek zijn een schaal, waarin een gasvlam kan branden, en een plaquette geplaatst.
Tekst
De tekst op het monument luidt:
'DE TIRANNIE
VERDRIJVEN
1940-1945'.
Overige info
Bronnen
- Van De Zweth tot Zadkine - Monumenten in Rotterdam die herinneren aan de jaren 1940-1945 van Aad Wagenaar (Rotterdam, Centrum Beeldende Kunst, 1991). ISBN 90-5196-045-X;
- Apeldoorn Monumenten van L.P. van Oppen e.a. (Apeldoorn, 1990).