Rotterdam, 'Vrouw met Duif'
Artiest:Cor van Kralingen (1955)
Geschiedenis
Het monument 'Vrouw met Duif' in Rotterdam is opgericht ter nagedachtenis aan alle burgerslachtoffers die in de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen bij de bombardementen op de stad.
In de vroege ochtend van 10 mei 1940 begon de oorlog voor Rotterdam met een bombardement door Duitse Heinkels van het vliegveld Waalhaven. Kort daarop landden parachutisten van het 3e bataljon van het Fallschirmjäger Regiment 1, die binnen korte tijd het vliegveld veroverden. Vervolgens streken transportvliegtuigen neer, die soldaten van het 3e bataljon van het 16e regiment infanterie afzetten. Die troepen maakten de opmars naar het Maasfront, waar zij het Noordereiland bezetten. Aan de overkant van de rivier bevond zich inmiddels ook een deel van een compagnie Duitse soldaten.
Er volgden vier dagen waarin de bezetter geen stap vooruit kwam in zijn als bliksemoffensief bedoelde aanval op Rotterdam. Op 13 mei was het geduld van de bezetter op. Met behulp van een beschieting door zware artillerie en een kort maar hevig bombardement besloten zij een einde te maken aan de hardnekkige Nederlandse weerstand in de havenstad. Nadat de Rotterdamse garnizoenscommandant kolonel P.W. Scharroo (na overleg met het Algemeen Hoofdkwartier in Den Haag) een ultimatum van de bezetter had afgewezen, verscheen boven de stad een eskader bommenwerpers in twee groepen van 54 en 36 Heinkels. Dit terwijl de capitulatie-onderhandelingen nog gaande waren.
De commandanten van het Kamfgeschwader 54 konden niet tijdig gewaarschuwd worden. Het grootste deel van de hoofdgroep en drie toestellen van de kleinere groep lieten hun bommenlast op Rotterdam vallen: 150 bommen van 250 kg en 150 bommen van 50 kg.
De gevolgen waren rampzalig: in het centrum werden 24.798 woningen verwoest, 2.393 winkels, 1.483 kantoorruimten, 1.212 fabrieken en werkplaatsen, 526 grote en kleine cafés en eethuizen, 256 pensions, 184 garages, 69 scholen, 26 hotels, 21 kerken, 12 bioscopen, 6 vergaderingsgebouwen, 4 ziekenhuizen, 4 stationsgebouwen, 2 theaters en 2 musea. Aangrijpend is het aantal burgers dat door het bombardement en de kleinere luchtaanvallen in de voorgaande dagen is omgekomen: 1.147 mensen.
Bij dit oorlogsgeweld zou het niet blijven voor Rotterdam. In vijf jaren kreeg de stad nog meer dan 100 luchtaanvallen te verwerken. Nu van de geallieerden, die het voorzien hadden op installaties die voor de oorlogvoering van de bezetter van belang waren. Op 31 maart 1943 vergiste een groep van 100 bommenwerpers van de Amerikaanse 8th Air Force zich in zijn doel. In plaats van de Keilehaven en Merwehaven werd de dichtbevolkte wijk Tussendijken gebombardeerd. Daarbij kwamen 326 Rotterdammers om het leven.
Veel van de door oorlogsgeweld omgekomen burgerslachtoffers liggen begraven op de Algemene begraafplaats 'Crooswijk'.
Onthulling
Het monument is onthuld op 14 mei 1965 door burgemeester W. Thomassen.
Info
Vorm en materiaal
Het monument 'Vrouw met Duif' in Rotterdam is een bronzen beeld van een knielende vrouwenfiguur die met gebogen arm bescherming biedt aan een duif. Het beeld is geplaatst op een voetstuk. In de achterzijde van het voetstuk is een bronzen kastje aangebracht met het wapen van Rotterdam en de spreuk 'STERKER DOOR STRIJD'. In het kastje bevindt zich een boekje met 677 namen van door de bombardementen gedode burgers.
Tekst
De tekst op het voetstuk luidt:
'GEDENK DE BURGERSLACHTOFFERS
VAN DEZE STAD
1940 - 1945'.
Symboliek
De duif staat symbool voor vrede. Sinds Noach een duif uitliet om te verkennen of de wereld, na de grote vloed, weer bewoonbaar was, is de duif een symbool geworden voor goede tijdingen. Met goede tijdingen wordt meestal het begin van de vrede bedoeld.
Overige info
Locatie
Het monument bevindt zich op de Algemene begraafplaats 'Crooswijk', gelegen aan de Kerkhoflaan te Rotterdam.
Bronnen
- Van De Zweth tot Zadkine - Monumenten in Rotterdam die herinneren aan de jaren 1940-1945 van Aad Wagenaar (Rotterdam, Centrum Beeldende Kunst, 1991). ISBN 90-5196-045-X;
- Sta een ogenblik stil... Monumentenboek 1940/1945 van Wim Ramaker en Ben van Bohemen. (Kampen, Uitgeversmaatschappij J.H. Kok Matrijs, 1980). ISBN 90 242 0185 3.