Sizewell, monument voor de Engelandvaarders

Geschiedenis

Het monument voor de Engelandvaarders in Sizewell (graafschap Suffolk) is opgericht ter nagedachtenis aan de 32 Nederlanders die een poging waagden per kano naar Engeland te ontkomen. Slechts acht van hen bereikten de overkant. Na de oorlog leefden hiervan nog drie.

Twee van de Engelandvaarders waren de broers Henri en Willem Peteri. Zij maakten op 19 september 1941 de overtocht met een kayak vanuit Katwijk. Deze tweepersoonskayak bestond uit een houten frame van latjes dat omkleed was met waterdicht canvas. Het 'bouwpakket' voor deze kayak hadden Henri en Willem voor vertrek in een gehuurde kamer in Katwijk heimelijk in elkaar gezet. Na 56 uur peddelen kwamen zij aan op het strand van Sizewell in Engeland. Ze maakten gebruik van de kano omdat een zeilboot te opvallend zou zijn.

Ze vertrokken in het duister zonder kaart en navigatie. Een kompas die ze hadden, raakte in het water nadat de kano was omgeslagen. De wind, de zon en de poolster waren hun enige hulpmiddelen om koers te houden en zo de overkant te bereiken. Onderweg stuitten ze op een boei, wat aanwees dat ze in de buurt waren van de Engelse kust.

Na aankomst in Engeland werden de twee broers eerst langdurige ondervraagd, om na te gaan of ze geen spionnen waren. Hierna sloten ze zich aan bij de geallieerde troepen en mochten ze op theebezoek bij koningin Wilhelmina. Henri Peteri ging na aankomst in dienst bij de marine en overleefde de slag in de Javazee. Willem werd als inlichtingenman gedropt voor de Nederlandse kust. Hij werd opgepakt en overleefde zijn gevangenschap in Duitsland. De broers zagen elkaar pas enige tijd na de oorlog weer terug.  

Oprichting
De oprichting van het monument was een initiatief van Henri Peteri zelf, maar hij is in september 2007 overleden voordat het monument was onthuld. Wel heeft hij het voltooide monument voor zijn dood kunnen aanschouwen.

Onthulling
Het monument is onthuld op 17 juni 2009 door de weduwe van Henri Peteri, Betty Peteri-Peet. Bij de onthulling waren een aantal Engelandvaarders, onder wie het voltallige bestuur van hun Genootschap Engelandvaarders. 17 Juni is tevens Armed Forces Day in Groot-Brittanië.

Beheer
Het monument is in het beheer van de Suffolk Coastal District Council.

Info

Vorm en materiaal
Het monument voor de Engelandvaarders in Sizewell (graafschap Suffolk) is een bronzen kunstwerk op een sokkel van beton. Het verbeeld drie peddels waarvan er één geknakt is. Op de beschadigde peddel is een inscriptie aangebracht. De peddels zijn direkt afgevormd van de peddels waarmee de broers Engeland bereikten. Ook het touw dat de peddels samenhoudt is een afvorming van het origineel.

Tekst
De tekst op de peddel luidt:

'IN MEMORY OF THE THIRTY-TWO YOUNG DUTCHMEN WHO TRIED TO ESCAPE TO ENGLAND BY KAYAK DURING WORLD WAR II TO JOIN THE ALLIED FORCES. EIGHT OF THEM REACHED THE ENGLISH COAST.
ONLY THREE SURVIVED THE WAR. THE LAST STANDING SURVIVOR DEDICATES THE MEMORIAL TO HIS BROTHERS IN ARMS WHO WERE LESS FORTUNATE. HE REACHED ENGLAND - AND FREEDOM - ON THIS BEACH ON 21 SEPTEMBER 1941.' 

Symboliek
De bronzen peddels symboliseren de heroïsche daad van de Engelandvaarders die per kano de tocht maakten van Nederland naar Engeland tijdens de Tweede Wereldoorlog. De geknakte peddel symboliseert de Engelandvaarders die de tocht niet hebben overleefd. De beeldend kunstenaar van het monument maakte afgietsels van de peddels van Henri en Willem Peteri, die de overkant hebben gehaald.

Overige info

Locatie
Het monument bevindt op het Engelse strand van Sizewell (graafschap Suffolk) naast het café aan het begin van het pad naar het strand. 

Bronnen

• De Telegraaf,18 juni 2009;
• Ron Vissenberg.