Smilde, verzetsmonument

Geschiedenis

---

Het verzetsmonument in Smilde (gemeente Midden-Drenthe) is opgericht ter nagedachtenis aan zestien verzetsmensen die tijdens de bezettingsjaren in de strijd voor vrijheid en rechtvaardigheid zijn gesneuveld.

De namen van de zestien slachtoffers luiden: Jan Boer, Johannes Bosscher, Willem Bruggink, Jan Eleveld, Auke Feenstra, Cornelis Janssen, Hermanus Janssen, Markus Janssen, Jan Ludwig, Jan Offereins, Hein Oldenkamp, Jan Oosterwijk, Derk Slink, Arend Tibben, Albert Turksma en Aafko de Vries.

Bij de bevrijding van Smilde en de strijd om de bruggen hebben de Knokploeg en de stoottroepen van de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten een belangrijke rol gespeeld.

Onthulling
Het monument is onthuld op 13 april 1948 door de voormalige koeriersters Kunnie Datema en Gonnie Gorter.

Info

---

Vorm en materiaal
Het verzetsmonument in Smilde (gemeente Midden-Drenthe) is een tombe. Op een bakstenen basement is een kolom van witte natuursteen met vier reliëfs geplaatst. Hierop is een wit natuurstenen beeld van een staande vrouwenfiguur geplaatst. Het beeld staat op een voetstuk.

Symboliek
De vier reliëfs symboliseren de vlucht van vrede voor de vijand, het teken van de vrijheid, de strijd van het verzet en het offer met de komst van de herkregen vrijheid. De kunstenaar wilde daarmee uitbeelden, hoe door het kennen van de vrede (eerste reliëf), het behoudt van het geloof (tweede reliëf), de daad van de gemeenschapszin (derde reliëf) en het brengen van het offer (vierde reliëf) de vrijheid kon herrijzen (beeld).

• Op het eerste reliëf is de Duitse inval van mei 1940 op symbolische wijze in beeld gebracht. Uit de hand van een vrouwenfiguur vlucht een duif (vrede) voor een slang (de bezetter);
• Het tweede reliëf is een afbeelding van een geketende mannenfiguur (de onderdrukte), omgeven door een aasgier en vleermuizen (attributen van de duisternis). De man belijdt zijn trouw en hoopt dat de dageraad van de overwinning (uitgebeeld door een duif en een krans) eens zal komen;
• Het derde reliëf symboliseert het verzet. Een mannenfiguur (een verzetsman) gaat ten onder in de strijd met de slang (de bezetter), vechtend voor de toekomst (uitgebeeld door een zonnig kind met bloemen);
• Op het vierde reliëf is de strijder gevallen en is het offer gebracht. Maar de herauten van de dageraad zijn al op weg (symbolisch weergegeven door een opgaande zon met vogels). Het zwaard van het recht zegeviert.
  

Het beeld verbeeldt de Nederlandse maagd geplaatst. Zij plukt ter nagedachtenis aan de slachtoffers bloemen van een jonge boom. Op de zijvlakken van het voetstuk staan vier voorstellingen afgebeeld die de vrijheid van uitingsvormen symboliseren, te weten: horen, spreken, schrijven en lezen (muziek, zingen, onderwijs en studie).

Overige info

---

Locatie
Het monument staat voor het gemeentehuis, gelegen aan de Hoofdweg te Smilde (Midden-Drenthe).

Bronnen

• Gemeente Midden-Drenthe;
• Artikel Nieuwe Drentsche Courant van 14 april 1948.