Vlissingen, monument 'Koninklijke Maatschappij De Schelde'
Geschiedenis
Het monument 'Koninklijke Maatschappij De Schelde' in Vlissingen is opgericht ter nagedachtenis aan de meer dan tachtig werknemers van dit bedrijf (thans bekend als de Koninklijke Schelde Groep BV) die tijdens de bezettingsjaren door oorlogshandelingen zijn omgekomen.
39 Werknemers van 'Koninklijke Maatschappij De Schelde' kwamen om bij bombardementen op de fabriek of op hun woonplaats. Achttien mannen lieten het leven bij beschietingen. Vier mannen kwamen om in Duitsland en drie werden door de bezetter gefusilleerd. Toen de bevrijding nabij was kwamen elf werknemers van 'De Schelde' om het leven toen Westkapelle werd getroffen door een bombardement.
Onthulling
Het monument is onthuld op 16 november 1946 als voorlopig gedenkteken door kinderen van de omgekomen werknemers.
Info
Vorm en materiaal
Het monument 'Koninklijke Maatschappij De Schelde' in Vlissingen bestaat uit een stalen frame met zes bronzen plaquettes. Op de middelste plaat is een afbeelding van een boom aangebracht.
Tekst
De middelste plaat bevat een gedicht van A. den Doolaard:
'AAN HEN DIE STIERVEN
DOOR DES VIJANDS HAND
DOOR ’T VUUR VAN UIT DE LUCHT
TENEERGESLAGEN
IN BALLINGSCHAP VERKWIJNT
VER VAN HUN LAND
AAN HEN
DIE NIMMER DE BEVRIJDING ZAGEN.
D.D.'
Hieronder hangt een plaat met de namen van zeven vermiste werknemers:
'VERMIST
A.D. ALBERG G.G, V. POETEREN
J. ANDRIESSE A. DE RAAY
W. BLOK J. DE RAAY
K. SALOMONS.'
De linker- en rechterplaten bevatten de namen van de omgekomen werknemers.
Wijziging
In 1957 is het monument verplaatst naar de scheepswerf aan de Glacisstraat. De gedenkplaat met de namen van de vermisten is in 1957 aan het monument toegevoegd aan de uit rode baksteen opgetrokken gedenkmuur.
Het door 'Schelde'-mensen ontworpen monument ter vervanging van het voorlopige is nooit uitgevoerd. Het toenmalige Ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen had strikte regels opgesteld voor het plaatsen van monumenten op de openbare weg. Voor het ontwerp moest gekozen worden uit een door een speciale commissie opgestelde lijst van kunstenaars. Omdat op de plaats van het voorlopig monument in 1957 een nieuwe opslagloods werd gebouwd, is besloten het voorlopig monument als officieel monument te beschouwen en te verplaatsen naar de nieuwe loods.
In 2016 is de gedenkmuur afgebroken in verband met sloopwerkzaamheden. De plaquettes zijn herplaatst aan de openbare weg vlakbij de eerdere locatie en zijn hierbij op een stalen frame aangebracht.
Overige info
Locatie
Het monument is geplaatst aan de Glacisstraat 165 te Vlissingen.
Bronnen
- De heer Theo Snijders;
- De heer Henk Coersen;
- Het archief van de Koninklijke Schelde Groep BV.