Vught, gedenkraam in de Sint-Petruskerk
Artiest:Marius de Leeuw
Geschiedenis
De gedenkraam in de Sint-Petruskerk herinnert de inwoners van Vught aan het bunkerdrama dat zich tijdens de Tweede Wereldoorlog in Kamp Vught heeft afgespeeld. In de nacht van 15 op 16 januari 1944 werden in de kampgevangenis (de 'bunker') 74 vrouwen opgesloten in een kleine cel. Tien vrouwen kwamen hierbij om het leven.
Kamp Vught neemt een speciale plaats in in de Nederlandse geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog. Het was een van de grote en belangrijke concentratiekampen in het terreursysteem van de Duitse bezetter. Het was ook het enige officiële SS-concentratiekamp in het bezette Noordwest-Europa. Meer dan 31.000 mensen hebben voor korte of langere tijd in kamp Vught gevangengezeten.
Een Duitse vrouw die in Vught was terechtgekomen omdat zij tijdens een feestje Hitler en het Duitse leger had beledigd, probeerde haar positie te verbeteren. Zij gaf informatie over haar medegevangenen door aan de kampleiding. Ook informatie die haar in vertrouwen was verteld door vrouwen die inmiddels weer waren vrijgelaten. Waarschijnlijk hoopte ze hierdoor zelf eerder naar huis te mogen. Door haar barakgenoten werd ze voor het gepleegde verraad gestraft. Na een eerdere waarschuwing knipten ze haar haren af, zodat ze door iedereen als verraadster herkenbaar was.
Toen voor straf een van de vrouwen uit barak 23B in de de bunker werd opgesloten, protesteerde een aantal vrouwen daartegen. Negentig vrouwen uit haar barak verklaarden zich solidair en zetten in de kampadministratie hun naam en kampnummer op een lijst. Kampcommandant Grünewald liet als vergelding op 15 januari 1944 zoveel mogelijk vrouwen in één cel bij elkaar opsluiten. In cel 115 zaten uiteindelijk 74 vrouwen op elkaar geperst op een oppervlakte van negen m2, met nauwelijks ventilatie. De overgebleven zestien vrouwen konden er met geen mogelijkheid meer bij en werden in een andere cel geplaatst. Toen op zondagmorgen 16 januari de deur van de cel openging, hadden tien vrouwen de nacht niet overleefd en was er één voor de rest van haar leven krankzinnig geworden. Dit drama wordt ook herdacht met een nagebouwde cel in het voormalige crematorium.
Onthulling
Het monument is onthuld in 1996.
Info
Vorm en materiaal
De gedenkraam in de Sint-Petruskerk te Vught is een gebrandschilderd glas-in-loodraam. Op het raam staat een aantal vrouwenfiguren afgebeeld.
Overige info
Locatie
Het gedenkraam is aangebracht in de Sint-Petruskerk, gevestigd aan de Heuvel te Vught.
Bronnen
- Nationaal Monument Kamp Vught
- Een monumentaal oorlogsverhaal - De Meierij tussen 1939 en 1945 in ruim 100 gedenktekens van Frans van Gaal, Jacques van Eekelen en Ruud Vermeer ('s-Hertogenbosch, Adr. Heinen Uitgevers, 2003). ISBN 90 7070 6539.