Wagenborgen, Joods monument 'Groot Bronswijk'
Geschiedenis
Het joods monument 'Groot Bronswijk' in Wagenborgen (gemeente Eemsdelta) is opgericht ter nagedachtenis aan vier joodse bewoners van deze voormalige psychiatrische instelling die tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn gedeporteerd en omgebracht.De namen van de vier slachtoffers luiden: Heiman Aptroot, Heintje Levi, Betje Stoppelman en Sinette Stoppelman.Op het monument staat de naam 'Heintje Levie' anders vermeld dan in het Digitaal Joods Monument.Zij zijn allen op 9 maart 1943 gedeporteerd en op 13 maart van dat jaar in Sobibor om het leven gebracht.Oprichting Het monument is opgericht op initiatief van de Stichting Dorpsbelangen.Onthulling De plaquette is onthuld in 1990.
Info
Vorm en materiaal Het joods monument 'Groot-Bronswijk' te Wagenborgen (gemeente Eemsdelta) is een bronzen plaquette met davidster. In de bestrating voor het gedenkteken is tevens een davidster aangebracht.Tekst De tekst op de plaat luidt:'OPDAT WIJ NIET VERGETEN H. APTROOT H. LEVIE B. STOPPELMAN S. STOPPELMAN.'De naam van H. Levi staat op het monument verkeerd gespeld zoals blijkt uit de gegevens van de Burgerlijke Stand. Wijziging Het gedenkteken is in 2006 verplaatst van het gebouw van het voormalige psychiatrische ziekenhuis naar het kerkhofje van de familie Brons op het voormalig terrein van Groot Bronswijk.Digitaal Joods Monument De joodse oorlogsslachtoffers die op dit gedenkteken vermeld staan, zijn tevens opgenomen in het 'Digitaal Monument Joodse Gemeenschap in Nederland'. Hierin vindt u meer informatie over deze personen met waar mogelijk een korte biografie, familierelaties en adresgegevens.Onder het kopje 'Geschiedenis' op deze pagina kunt u op een persoonsnaam klikken om doorverwezen te worden naar het Digitaal Joods Monument.Compliment voor een oorlogsmonumentDit monument heeft het Compliment voor een oorlogsmonument 2016 ontvangen. Deze prijs is georganiseerd in aanloop naar de nationale viering van de bevrijding op 5 mei in Groningen en is een initiatief van de Provincie Groningen, het Nationaal Comité 4 en 5 mei en de Verhalen van Groningen. Op de website de Verhalen van Groningen is meer informatie te vinden over dit monument. Ook zijn over alle genomineerde monumenten videoreportages gemaakt. De reportage over dit monument vind je hier.
Overige info
Locatie De plaquette bevindt zich het kerkhofje van de familie Brons op het voormalig terrein van Groot Bronswijk in Wagenborgen (gemeente Delfzijl).Bronnen
- Joodse oorlogsmonumenten in de provincie Groningen van H. Hamburger en J.C. Regtien, met medewerking van Fr. van Echten. (Bedum, Uitgeverij Profiel, 1998). ISBN 90 5294 172 6;
- Dhr. Huijsmans.