Johannes Martinus Hendrikus Jacobus Mertens

Johannes Martinus Hendrikus Jacobus Mertens werd op 30 april 1905 te SOERAKARTA (SOLO), Midden- Java geboren. Na het beëindigen van de Lagere School ging hij werken. Vóór het uitbreken van de oorlog met Japan werkte hij als Marktopziener te PEKALONGAN / Midden- Java.Hij trouwde in Madioen op 31 januari 1930 met Cornelia Pieplenbosch (geboren 19 maart 1909 te Karanganjar bij PEKALONGAN – overleden 5 juni 1981 te Amsterdam). Het echtpaar kreeg 3 kinderen: - Johanna Henriette, geb. 8 maart 1933 te BATANG. - Veronica Horthansia, geb. 18 mei 1938 te PEKALONGAN. - Norma Elmier, geb. 28 mei 1940 te PEKALONGAN.Bij het uitbreken van de oorlog met Japan werd Johan, in het kader van de algehele mobilisatie van de Nederlandse Strijdkrachten in Indië, op 8 dec 1941, in werkelijke dienst geroepen bij het KNIL.; vervolgens werd hij ingelijfd bij de Landstorm-afdeling van het KNIL te PEKALONGAN. Na de capitulatie van het KNIL in maart 1942 werd Johan door het Japanse Leger op verschillende plaatsen geïnterneerd. Na te zijn geïnterneerd in het voormalige jaarbeursgebouw te Soerabaja werd hij op transport gesteld naar MAOEMERE op het eiland FLORES.Onder slechte omstandigheden moest hij daar met andere krijgsgevangenen werken bij de aanleg van wegen en een vliegveld.Als gevolg van de onmenselijke behandeling door de Japanse bewakers en door honger, uitputting, tropische ziekten, gebrek aan medicijnen en goede medische zorg, overleed Johan op 14 juni 1943 te MAOEMERE (acte van overlijden no: 3794/1946, dd 2 juli 1946).Johannes M.H.J. Mertens verbleef in het kamp samen met zijn jongste broer. Deze vertelde hoe het stoffelijk overschot van Johan en vele anderen in zakken werden gewikkeld en in een groot gedolven graf werden gelegd. De Japanners legden kokosvezels in het massagraf om die later allemaal in brand te steken. De broer van Johan overleefde de gruwelen.Na de oorlog werden zij allen door de Oorlogsgravenstichting herbegraven. Johan ligt thans begraven op het Nederlands Ereveld “Kembang Koening” te SOERABAJA, Loc.nr.: D324. (zie voorts apart verslag Molukken- transporten). Sluiten

Toen na enige tijd het tij begon te keren ten voordele van de Geallieerde Strijdkrachten (Verenigde Staten, Engeland, Australië en Nederland) in o.a. Zuid Oost Azië, en Geallieerde troepen erin waren geslaagd een aantal eilanden en gebieden weer terug te veroveren op Japan, besloten de Japanners met spoed nieuwe vliegvelden aan te leggen en versterkingen te bouwen op de Molukken.De krijgsgevangenen (kgvn.) die geïnterneerd waren in de voormalige KNIL. kazernes van het IV de en IXde Bat. Inf. te Tjimahi werden via Batavia op 12 april 1943 per trein op transport gesteld naar Soerabaja. Dit was een verschrikkelijke reis waarbij onderweg water noch voedsel beschikbaar werd gesteld; naderhand bleek dat tijdens deze reis al enige Ned. kgvn. waren overleden. Na aankomst op het station te Soerabaja werden de krijgsgevangenen door luid schreeuwende, schoppende en slaande Koreaanse militairen opgejaagd en naar het voormalig Jaarbeursterrein gebracht, dat als interneringskamp was ingericht. De situatie in dit kamp was bijzonder slecht. Vele kgvn. hadden last van ernstige oogziekten en van dysenterie; de medische verzorging was onvoldoende en men leed honger door het weinige en slechte voedsel dat men in dit kamp kreeg. Na enige dagen verblijf moest de kgvn., in groepen van ca. 200 kgvn “met al hun spulletjes” op een trein stappen, die hen naar het station Goebeng, bij het havenemplacement van “Tandjong Perak” (“De zilveren Kaap”) bracht.In de haven lagen schepen klaar, die de kgvn. onder andere naar het eiland Flores zouden brengen. Deze transporten zouden naderhand de beruchte naam van “Molukkentransport” krijgen, met de z.g. Japanse “Hell”-schepen.Het konvooi dat de kgvn. via Timor naar FLORES zou brengen bestond uit onder meer : - ss “Tazima Maru” met 1030 Ned. kgvn.; - ss “Tenzio Maru” met 930 Ned. kgvn onder Co. v Kap. Blom; - ss “Koam Maru” met 100 kvgn. onder Co. van de arts Kuilman.De 2060 kgvn. stonden onder leiding van Lnt. Kol. van Altena. De Japanse Commandant van het gehele transport was de beruchte Lnt. kol. Anami. Het konvooi vertrok ’s middags op 18 april 1943 naar Maoemere op FLORES. Na aankomt op Maoemere - begin mei 1943 - moesten de kgvn. alle goederen, die in de schepen opgeslagen lagen, zelf uitladen en aan land brengen; doordat er geen steiger was, moesten de kgvn. steeds door het water lopen, om de goederen aan land te kunnen brengen. In Maoemere bleek men echter niets te hebben voorbereid. De kgvn. werden naar stukken land gebracht waar klapperbomen (Kokospalmen) stonden en kregen opdracht om meteen te beginnen hun eigen kampen te bouwen. Er werden tenslotte in eerste aanleg drie kampen ingericht, t.w.: - Blom kamp (400 Ned. kgvn.); - Reijers kamp (400 Ned. kgvn.); - Wulff kamp ( ca. 250 zieken). De huizen in de kampen waren van lokaal materiaal gemaakt, b.v. bamboe, en als dakbedekking had men Atap-bladeren gebruikt. De kgvn. werden in Maoemere onder onmenselijke omstandigheden gedwongen om vliegvelden en wegen aan te leggen. De situatie was bijzonder slecht; er was ‘s nachts bijv. geen verlichting en drinkwater werd in beperkte mate aangevoerd. Door de erbarmelijke situatie waaronder de kgvn. moesten werken en slapen, en mede als gevolg van gebrek aan goede medische verzorging, tropische ziekten, slechte voeding en door uitputting, overleden er in de periode 1943-1944 op Flores 380 Nederlanders.Johannes Martinus Hendrikus Jacobus Mertens werd ernstig ziek en hij werd naar het “Wulff-kamp” overgebracht, waar hij tenslotte op 14 juni 1943 overleed. Ls.Sld.KNIL Johannes Martinus Hendrikus Jacobus Mertens is begraven op het Ned. Ereveld “Kembang Kuning” te Surabaja in vak D grafnr. 342. Sluiten