Wilhelmus Petrus Antonius van Elewout

Het valt op en het is wrang, dat zo veel oorlogsslachtoffers helemaal aan het eind van de oorlog om zijn gebracht. Ook de Duitsers moeten toen hebben geweten dat er niets meer te winnen viel. Maar ze zetten hun oorlog met alle hevigheid voort en gingen wild te keer tegen alles en iedereen die zich tegen hen verzette. Zo kwam ook Wim van Elewout aan zijn eind. Op 16 februari 1945 was hij gevangen genomen terwijl hij in Bleiswijk een overval uitvoerde. Op 3 april 1945 werd hij gefusilleerd als represaille voor een aanslag op een majoor van de Ordepolitie.

Wim van Elewout was een dappere verzetsstrijder.

In zijn verzet stond Wim niet alleen. Het grote, goed katholieke Voorburgse gezin Van Elewout was zeer vaderlandslievend. De Mof hoorde niet op Nederlands grondgebied, zo was hun overtuiging en daar trokken ze de consequenties uit. Van meer leden van het gezin is bekend dat ze verzetsdaden pleegden. Verzetsbladen rondbrengen met de kinderwagen bijvoorbeeld met de baby als dekmantel voor de illegale lectuur.

De Van Elewouts hingen hun verzetswerk en hun overtuigingen overigens niet aan de grote klok. Vader van Elewout had zeven slagerijen en gold destijds derhalve als een welgesteld man. Hij kreeg dus allerlei vragen om ondersteuning, die hij aan de voordeur allemaal afwees om aan de achterdeur te doen wat zijn hand vond om te doen.

Het verzet was er dus met de paplepel ingegoten en Wim ging er behoorlijk ver in. Hij zou er met zijn leven voor betalen. Zijn oudere broer Henk was eveneens een actief verzetsstrijder. Hij had onderduikers in huis en hielp andereonderduikers met voedsel en spullen. Ook Henk betaalde de hoogste prijs voor zijn verzetswerk.

Wim van Elewout (geboren in 1913) was vertegenwoordiger. Hij was vrijgezel en voor de duvel niet bang. Al kort na begin van de oorlog kwam hij in verzet als lid van de LO, een organisatie die hulp verleende aan onderduikers, en de KP (Knokploegen). Knokploegen pleegden allerlei verzetsdaden, zoals het vernietigen van gemeentelijke archieven (zodat de Duitsers niet meer wisten wie ze moesten oppakken) en het overvallen van bonnenkantoren (met die gestolen bonnen konden levensmiddelen voor onderduikers worden gekocht). Voor zulke activiteiten kon je destijds de doodstraf krijgen.

Welke verzetsdaden Wim precies pleegde is aan de hand van de stukken niet meer na te gaan. Wel is bekend dat hij verschillende keren werd gearresteerd, gevangen kwam te zitten, verhoord werd, maar steeds de dans ontsprong. Tevergeefs probeerde hij naar Engeland te vluchten.

Op een gegeven moment werd de grond hem in Nederland te heet onder de voeten. Hij werd onder valse voorwendselen voor werk naar Letland gelokt, maar dat bleek om dwangarbeid te gaan. Hij vluchtte naar Rusland, werkte als kok voor officieren van de Organisation Todt (die militaire objecten bouwde) en maakte daar de nodige oorlogshandelingen mee (waaronder de Slag om Novgorad). Tijdens een verlof vluchtte hij met een vriend op vervalste papieren naar Nederland. Die papieren bleken goed te zijn vervalst. Ze overleefden elke controle en met elk controlestempel gingen ze er meer ‘echt’ uitzien.

Later zei de leider van zijn knokploeg over Wim dat hij zijn eigen gang ging. Hij liet zich niet zo veel gelegen liggen aan gezag. Maar hij was ook onverschrokken en tot alles bereid om de Duitsers te verjagen. Achteraf kun je zeggen dat hij ook wel een beetje een avonturier was. Want eenmaal terug in Nederland ging hij direct weer verder met zijn verzetswerk. In zijn laatste maanden was hij lid van een zogenaamde wilde knokploeg, die buiten het verband van de LO opereerde. Ook hier is over zijn handel en wandel niet veel bekend. We weten wel, dat hij op 16 februari betrokken was bij een overval in Bleiswijk. Daar werd hij door drie landwachters gearresteerd. Hij kwam terecht in het politiebureau aan het Haagse Veer in Rotterdam. Ook van zijn wederwaardigheden daar is nauwelijks meer iets bekend, maar zeker is dat de Duitsers niet zachtzinnig met opgepakte verzetsstrijders omgingen, zeker niet aan het eind van de oorlog.

Het einde kwam op 3 april 1945, ruim een maand voor het eind van de oorlog. Met 19 andere verzetsstrijders werd Wim gefusilleerd. Dat was een represaille voor een overval op een majoor van de Ordepolitie. Zo ging dat in die tijd. Als verzetsstrijders (of wie dan ook) een Duitser of een foute Nederlander te na kwamen, werden er lukraak gevangenen uit de cel gehaald en vermoord. Het overkwam ook Wim van Elewout. Hij was pas 31 jaar oud.

Nog geen veertien dagen later overleed ook zijn broer Henk in concentratiekamp Bergen Belsen aan totale uitputting. Ja, de familie Van Elewout betaalde een zware prijs voor de Nederlandse vrijheid.