Franciscus Wilhelmus Jansen

krijgsgevangenenkamp Stalag IV-b MühlbergDonderdag 29 juli 1943 Vandaag droevig bericht. De barakcommandant springt op tafel en verzoekt allen op te staan en hoofd te ontbloten. “ Ik heb een droeve mededeling te doen. De Grenadier Jansen, geboren 1905 in Den Haag is in het Lazarett alhier (Liebenwerda) overleden. Vader van 6 kinderen”. Leest officiële mededeling voor van de hoofdvertrouwensman. Verzoekt een minuut stilte in acht te nemen voor de gestorven kameraad. Rouwdienst zaterdag in de kapel. “Vreselijk hier te sterven” zeggen we.Zaterdag 31 juli 1943 Vanmorgen om 09.00 uur is de gestorven Grenadier Jansen begraven. En de deputatie van 25 man van de Nederlandse krijgsgevangenen, in uniform gekleed, mogen de begrafenis bijwonen. Er heen een uur marcheren. Jongens zijn moe. Niet meer gewoon. Friedhof Mühlberg. Een gedeelte van het kerkhof is gereserveerd voor de krijgsgevangenen. Er liggen reeds 300 Fransen, aan tbc gestorven zeggen ze hier. Op het kerkhof is reeds een vuurpeloton van 12 man aanwezig. De kist, getimmerd uit ruw grenenhout, staat klaar op enige schragen. Vier man van de barak van de gestorvene die hem kenden, dragen de kist met het stoffelijk overschot. Een Franse geestelijke, die deze morgen de plechtige, gezongen Requiem-mis heeft geleid in de kapel in het kamp, waarbij evenveel protestantse militairen aanwezig waren als katholieke, leidt nu ook de plechtigheid. Na de kerkelijke ceremonie verricht te hebben, geeft hij het woord aan één van de onderofficieren van de Nederlandse krijgs-gevangenen, die als volgt spreekt: “Ver boven aardse zorgen en pijn, daar waar geen droefheid meer zal zijn….”. Het waren deze versregels, die zich van mij meester maakten, toen het bericht van de bevordering tot heerlijkheid van de Grenadier Johannes Wilhelmus Jansen mij bereikte. Een groot “waarom” rees voor mij op. Doch Hij is, wiens hand ons aller leven is, heeft met dit verscheiden ook weer zijn bedoeling. Wie weet voor welk een grote smart en ellende onze strijder bewaard is gebleven? Zijn leven was niet gemakkelijk. Zijn vertrouwensman in zijn barak heeft bij mij wel het een en ander verteld. Hij was vader van een groot gezin. Door dit verlies wordt de moeder met 5, misschien straks 6 kinderen achtergelaten. En moeilijke maatschappelijke omstandigheden maakten zijn leven moeizaam. Doch als fiere Hollander heeft hij alles doorstaan en overwonnen. Tevergeefs heeft hij nog getracht uit krijgsgevangenschap ontslagen te worden, doch dit is thans niet meer nodig. “Staande bij deze geopende groeve, denken wij vol piëteit aan zijn geliefden, vrouw en kinderen. In de hoop dat zij met al hun smart en tranen zullen vlieden tot diens Trooster, waarvan geschreven staat dat Hij is een man der weduwen en een Vader der wezen. Aan U geëerbiedigde dode, geven wij de verzekering dat wij als Nederlanders het onze ereplicht achten de zorgen voor moeder en kinderen te verlichten. Het is dan ook dat wij hier staan om U de laatste eer te bewijzen en te danken voor datgene wat ge gepresteerd hebt als soldaat van de Nederlandse weermacht. Een eresaluut wordt U door ons allen gebracht, namens de Nederlandse Regering en weermacht en bovendien door Uw lotgenoten, de Nederlandse krijgsgevangenen te Mühlberg. Uw trouw en volharding zij ons allen een voorbeeld. Dat gij ruste in vrede”. Onder 3 saluutschoten zakt de kist in de groeve. Alle militairen salueren. Boven elk graf een houten driehoekig bord, waarop de naam enz. van de dode. Op dit graf een krans van de Duitse weermacht uit groen samengesteld met lint, vermeldende “(hakenkruis) Deutsche Wehrmacht”.Woensdag 4 augustus 1943 De herdenkingsavond voor de overleden grenadier Jansen die op touw was gezet, mocht van de Duitse Lagerleiding niet doorgaan. Waarschijnlijk bang dat het zou ontaarden in demonstratie. Naar de Lagerleiding geweest. “Werk verricht. Alles georganiseerd”. Toestemming voor concertavond. Deze avond stond onder leiding van Blokcommandant Sergeant Boon. Ook een Duits onderofficier, die vrij goed Nederlands sprak, was aanwezig (als toezicht). Op het podium stond een groot papieren kruis, om de voet wat planten. Van elke barak 25 man aanwezig. Medewerking werd verleend door een protestants kerkkoor en een rooms-katholiek kerkkoor, violist en een quintet. Allereerst speelde violist “Wilt heden nu treden voor God den Here”. Sergeant Boon deelde mede dat de oorspronkelijke herdenkingsavond door de Lagerleiding niet was toegestaan. In de plaats wel een soort concert-avond van gewijde muziek. Violist speelt onder doodse stilte “Ases Tod” uit de Peer Gynt Suite. Protestants koor “Ik buig mij voor de macht der liefde”. Quintet “Avondbede”. Rooms-katholiek koor onder leiding van Franse geestelijke “Psalm 189”. Zingen in Latijn. Sergeant Boon zingt een lied. Protestants koor “O, Heer die daar des hemels tente spreidt”. Het koor keert terug op het toneel. Zet in “Wilhelmus”. De hele zaal rijst op en stemt in.Bron: E. van der Most "Stalag IV-b Mühlberg, een chronologie op basis van ego-documenten", uitgave in eigen beheer Gouda 2020. Sluiten