Jacobus Wilhelmus Bastiaanse

Jacobus Wilhelmus Bastiaanse werd geboren op 27-10-1898 te Bergen op Zoom.

Hij was een zoon van Bastiaan Jacobus Bastiaanse en Johanna van Broekhoven.

Hij trouwde 15-5-1925 te Stellendam met Pieternella Klink en woonde in 1943 aan de Spaarnestraat 107 te Utrecht.

In de mei dagen van 1940 was hij als Fourier ingedeeld bij het 5e Regiment Infanterie.

Op 7 mei 1943 diende hij zich te melden in Amersfoort en werd daar krijgsgevangen gemaakt. Op 8 mei 1943 werd hij geregistreerd in het M.Stamlager XI-a Altengrabow als krijgsgevangene nummer 104118.

Hoewel hij als onderofficier volgens de Conventie van Genève niet tot werken mocht worden gedwongen, werd hij op 29 juni 1943 overgebracht naar het Arbeitskommando “Greibensee”, bij het toenmalige plaatsje Drossen, het huidige Osno Lubuskie in Polen. Dit Arbeitskommando viel organisatorisch onder het Stalag III-b Fürstenberg. Op de transportlijsten (Ab- und Zugangslisten) in het Nationaal Archief te Den Haag (collectie krijgsgevangenen 2.13.98, inv. 42) staat daarom aangegeven dat hij naar Fürstenberg is afgevoerd.

In het Arbeitskommando Greibensee werden de Nederlandse krijgsgevangen onderofficieren gedwongen om houten barakken te bouwen. Aanvankelijk werd hun verteld dat de barakken voor hun eigen onderdak zouden dienen. Al snel kwamen de Nederlanders er achter dat het een opleidingskamp van de Hitler Jugend zou worden. Alle Nederlandse onderofficieren (dus ook Bastiaanse) hebben tegen hun gedwongen tewerkstelling vanaf het begin af aan geprotesteerd, maar het zou nog tot in november 1943 duren, voordat ze werden teruggevoerd naar het Stalag XI-a Altengrabow (Nationaal Archief, collectie 2.13.98 inv. 17).

In het Stalag XI-a Altengrabow is Bastiaanse slechts kort gebleven want al heel snel werd hij overgeplaatst naar het strafkamp voor werkweigerende Nederlandse onderofficieren “Zweiglager XI-a/z Gross Lübars”, dat op ongeveer 3,5 Km ten zuidwesten van het hoofdkamp Stalag XI-a lag.

Over de bijzondere rol van dit strafkamp is een artikel te lezen op www.krijgsgevangen.nl. Het kamp Gross Lübars was voornamelijk een zogenaamd “Lazarettlager”, een ziekenhuis kamp, dat in 1942 werd opgericht vanwege een TBC epidemie onder Russische krijgsgevangenen in het hoofdkamp Altengrabow en dat dus op een veilige afstand van het hoofdkamp moest liggen. Het Lazarett in Gross Lübars was overigens alleen voor de zieke Russen, Polen en Italianen bedoeld. Nederlandse krijgsgevangenen die ziek werden, zijn altijd overgebracht naar het Lazarett in het hoofdkamp van Altengrabow.

In augustus 1944 werd Bastiaanse ziek en werd hij vanuit het kamp Gross Lübars overgebracht naar het Lazarett van Altengrabow. Volgens sergeant 1e klasse E.A. Stuut zou Bastiaanse daar een verkeerde behandeling hebben ondergaan, waaraan hij op 1 september 1944 in het Lazarett van Altengrabow overleed. Het dagboek van sergeant Stuut bevindt zich in de collectie van het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) te Den Haag, collectie Mojet. Een bewerking van dit dagboek is digitaal te bekijken op www.krijgsgevangen.nl. In het dagboek van sergeant E.A. Stuut is een foto van het graf van Bastiaanse opgenomen. Dezelfde foto bevindt zich in het archief van het NIMH te Den Haag.

De helaas slecht leesbare achterkant van deze foto vermeldt: “graf Bastiaanse, overleden 1 september 1944, begraven 4 september 1944, graf nr. 288 Alten-Grabow”. Het gaat hier om de internationale begraafplaats Altengrabow "Standort-Friedhof" in het dal van het beekje de Gloine, circa 2 km ten zuidoosten van het Stalag XI-a Altengrabow.

Op 20-11-1947 zijn zijn stoffelijke resten tijdelijk overgebracht naar de Cimetiere Nationale le Francaise te Berlin-Frohnau. Uiteindelijk vond hij zijn laatste rustplaats op het Nederlands Erehof op begraafplaats Rusthof in Amersfoort, graf 12E101G.

Bron: E. van der Most "Besondere Krankheitsgeschichten und Ärztliches Geheimnis", uitgave in eigen beheer, Gouda 2020.