Bijdrage

Piet Hoefsloot, pionier van het verzet vanaf mei 1940

Bijdrage geplaatst bij Petrus Fredericus Antonius Hoefsloot

Piet Hoefsloot is meubelkoopman met een eigen zaak in Arnhem. Hij en zijn vrouw Riek hebben elf kinderen. Hoefsloot is commandant van de Burgerwacht maar die wordt door de Duitsers verboden. In mei 1940 richt hij samen met een vriend de verzetsgroep “Oranjewacht” op. Zijn alias is Rijndam. In zijn meubelzaak verstopt hij wapens en munitie. Alleen zijn oudste zoon Piet is hiervan op de hoogt. Hoefsloot heeft de kracht en de moed meteen meteen aan het begin van de oorlog in verzet te gaan. Het doel van de Oranjewacht – een van de eerste verzetsorganisaties in Nederland - is de wederopstanding van de Nederlandse zelfstandigheid, de Duitsers verdrijven en de Nederlandse nationaalsocialisten verslaan. Piet Hoefsloot verricht zelf spionagewerk en pleegt sabotages. In augustus 1940 gaat de groep samen met de groep van politieman Onnekink en van Folmer uit Zeist. Al snel zijn er groepen actieve leden in andere steden. Kernplaatsen zijn Arnhem, Leeuwarden, Utrecht, Nijmegen en Zwolle, maar er zijn ook leden in andere grote steden. Hoefsloot verdeelt elke stad in vier wijken, iedere wijk heeft een eigen organisatie. Overal worden groepjes van zeven personen gevormd, die enkel één contactpersoon hebben. Mocht iemand opgepakt worden, dan kan hij niet te veel namen verraden. Hoefsloot wordt commandant van de groep Arnhem. Vooral deze groep heeft een eigen arsenaal wapens, afkomstig van de voormalige Burgerwacht. Daarnaast is er springstof en apparatuur om documenten te vervalsen. Een deel van de wapens verbergt Hoefsloot in zijn woning aan de Eusebiusbinnensingel.

Als Bernard IJzerdraat op 25 november 1940 nadat hij verraden is, wordt opgepakt, heeft deze een notitieboekje bij zich waarin enkele namen staan van leden van de Oranjewacht. Bij IJzerdraat thuis worden nog meer adressen op een lijst gevonden. Enkele dagen later worden 40 leden van de Oranjewacht opgepakt. Negen van hen worden direct gefusilleerd, tegen de rest wordt een proces gevoerd. Hoefsloot is ervan op de hoogte maar wil niet onderduiken om zijn gezin niet in gevaar te brengen. Op 12 december 1940 wordt hij in zijn zaak aan de Bakkerstraat opgepakt. De wapens die hij in zijn woonhuis verborgen heeft, worden niet gevonden en gauw elders ondergebracht.

Piet Hoefsloot komt in het Oranjehotel in Scheveningen terecht. Hij is een van de eerste verzetsmensen die hier opgesloten wordt. Op de binnenplaats van de gevangenis wordt in februari 1942 een foto gemaakt van het hele gezin. Deze foto maakt de Duitse directeur van de gevangenis (geen SS-er). Als de kinderen op bezoek komen hoeft vader van de directeur niet achter de tralies. Het is de enige foto waar zij allemaal opstaan, vader moeder en alle kinderen.

(foto familiebezit Hoefsloot)

In het proces krijgt Hoefsloot de doodstraf. Hij en zijn verzetskameraden worden naar Kamp Amersfoort gebracht. Op 8 juli 1942 worden ze naar de Utrechtse gevangenis aan het Wolvenplein gebracht. Twee uur voor zijn executie schrijft Hoefsloot een aangrijpende afscheidsbrief aan zijn vrouw, kinderen, ouders, broers, zussen en vrienden. In de vroege ochtend van 9 juli 1942 wordt hij samen met acht andere leden van de Oranjewacht gefusilleerd in Fort Rijnauwen. Ze zijn daarmee de eerste gefusilleerde gevangenen op het Fort. De Duitsers cremeren de lichamen van de gefusilleerde verzetsmannen en transporteren de as in urnen op naam (!)naar Duitsland. De familie houdt een uitvaartplechtigheid met een lege kist. Pas jaren later kan de familie de urn met de as bijzetten op de Arnhemse begraafplaats Moscowa. Nog is de ellende voor hen niet voorbij: tijdens de Slag om Arnhem komen woonhuis en meubelzaak in de vuurlinie te liggen. De panden worden verwoest en de familie moet evacueren en verblijft acht maanden elders. Na de oorlog wordt een nieuwe zaak gebouwd die tot heden bestaat in Arnhem. Moeder Hoefsloot heeft veel verdriet maar laat het niet zien aan de kinderen

Op de plek van de executie is na de oorlog een herdenkingssteen geplaatst. De straat tussen het Provinciehuis en de Rijn wordt vernoemd naar de Oranjewacht.

Bron:Omroep Gelderland, Omroep Max 19.10.2021, Herdenkingsmonument Rhijnauwen artikel 29.4.2015

Menu