Maak elke week kennis met een oorlogsslachtoffer. Via online video's die we plaatsen op hun geboortedag, de dag waarop ze hun verjaardag vierden of zouden vieren. Allemaal in het kader van ons jubileum, 75 jaar Oorlogsgravenstichting met als thema: 'Lang zouden ze leven'.

Ga naar de video's

De deurbel gaat. Het is avond. De familie Van Rijn is een dagje naar de dierentuin geweest en had net gegeten. Vader Willem doet niets vermoedend open. Hij ziet een militair voor de deur staan. "Met een heel benauwd gezicht. Die vond het ook niet leuk," herinnert Willem zich. "Die vertelde dat er een ongeluk gebeurd was en dat het afgelopen was."

Willem haalt herinneringen op aan zijn zoon

"Waarom schieten jullie mij dood?" Het zijn de laatste woorden die de 23-jarige onderduiker Pieter Hoppen nog uit weet te brengen voordat hij in elkaar zakt. Meer dan 60 jaar wordt er gezwegen over wat er met hem gebeurd is, en waar hij begraven is. Totdat Gerrit Gunnik in 2008 besluit om niet langer zijn mond te houden.

Dit is wat er met Pieter gebeurd is

De oorlog had Willem Arondéus een doel in het leven gegeven, en vrienden. Samen met hen pleegt hij op 27 maart 1943 de aanslag op het Amsterdamse bevolkingsregister. Hij wordt voor deze aanslag ter dood veroordeeld, maar daar heeft hij vrede mee. Wel heeft Willem voordat de fatale schoten in de duinen bij Overveen gelost worden nog een laatste boodschap: ‘zeg de mensen dat homoseksuelen niet per definitie zwakkelingen zijn.’

Dit is het verhaal van Willem

Voor Jonetta ter Borg duurt de oorlog één dag te lang. Terwijl de geallieerden de rand van de stad Enschede al naderen, wordt de verzetsgroep van Jonetta en haar man Gerrit verraden. Acht leden van het verzet worden omgebracht. Gelukkig weet ze nog wel haar zoontje vlak voor haar dood in veiligheid te brengen. Een dag later is het overal in Enschede feest. Maar niet aan de Sumatrastraat 3.

Bekijk het tragische verhaal van Jonetta

29 december 1942. Het is even voor 14.00 uur. Zo’n 30 gevangenen staan op de Leusderheide. Dominee Jan Kars spreekt ze bemoedigende woorden toe in de laatste fase van hun leven. Dan leggen de Duitsers aan. Jan zet het Wilhelmus in. Hij blijft het volkslied uit volle borst zingen, totdat hij zelf als laatste wordt doodgeschoten.

Maak kennis met deze dominee

Engelandvaarder Wim Kuijpers schrijft aan zijn vrouw Audrey dat het hem pijn doet dat hij door de oorlog zijn kind mogelijk nooit zal zien. "Maar vertel hem over zijn vader en dat hij voor hem en zijn land om is gekomen." Dat zal Audrey doen. En als hun zoon William aan leukemie overlijdt, strooit ze zijn as uit bij het graf van Wim op het Nederlands Ereveld Orry-la-Ville in Frankrijk. Ze zegt dan: "Wim, nu heb je eindelijk je zoon bij je. Nu zijn jullie samen."

Bekijk hier het verhaal van deze vader

Hevig ontdaan is Willem Kraan als hij ooggetuige is van hoe de Duitsers op 22 en 23 februari 1941 zo’n 400 Joden oppakken in Amsterdam. Het zijn de eerste razzia’s die in Nederland plaatsvinden. Hij kan het er niet bij laten zitten en neemt het initiatief tot wat het grootste protest tegen de Jodenvervolging tijdens de Tweede Wereldoorlog zou worden: de Februaristaking. Willem doet wat hij denkt dat het juiste is om te doen. Maar wat is de prijs?

Bekijk Willems verhaal