Alphen aan den Rijn, verzetsmonument

Geschiedenis

---

Het verzetsmonument in Alphen aan den Rijn is opgericht ter nagedachtenis aan alle medeburgers die tijdens de Tweede Wereldoorlog in de strijd tegen de bezetter zijn gesneuveld.

Een Alphenaar die al in het begin van de Tweede Wereldoorlog zijn aandeel in het verzet heeft geleverd, was Jacob van Rijn. Hij was lid van de Ordedienst, een landelijke verzetsorganisatie. Uiteindelijk is hij door de bezetter opgepakt en omgekomen in concentratiekamp Sandborstel.
In Alphen was de Landelijke Organisatie voor hulp aan Onderduikers ook actief. Onderduikers, bijvoorbeeld mannen die niet voor de bezetter wilden werken, werden door deze groep ondergebracht in en buiten Alphen. Ook werden zij voorzien van distributiebonnen en geld. Veelal waren de bonnen afkomstig van de Landelijke Knokploegen die distributiekantoren overvielen. Het geld kwam voornamelijk van het Nationaal Steun Fonds dat in verbinding stond met Nederlandse bankiers.

De bezetter heeft negen Alphense verzetsmannen gearresteerd die niet meer zijn teruggekeerd:

- Gerrit Bergshoeff, omgekomen op 07-03-1945 in Sachsenhausen-Oraniënburg,
- Jacobus Groeneveld, gefusilleerd op 30-08-1944 in Kamp Vught,
- Jan Willem Hoornenburg, gefusilleerd op 30-08-1944 in Kamp Vught,
- Louis van Keeken, omgekomen op 24-12-1944 in concentratiekamp Neuengamme,
- Siert Kooi, omgekomen op 04-12-1944 in concentratiekamp Neuengamme,
- Leendert Kruit, omgekomen op 14-12-1944 in concentratiekamp Neuengamme,
- Willem Gerardus van Wijk, omgekomen op 12-02-1945 in concentratiekamp Neuengamme,
- Wouter den Hertog, doodgeschoten op 14-09-1944 te Gouda, en
- Jacob van Rijn, omgekomen op 18-05-1945 in concentratiekamp Sandborstel.

Oprichting
De oprichting van het verzetsmonument was een initiatief van een plaatselijk comité, onder voorzitterschap van mr. A.J. Meijer.

Onthulling
Het monument is onthuld op 4 mei 1949.

Info

---

Vorm en materiaal
Het verzetsmonument in Alphen aan den Rijn is een wit natuurstenen beeld van een staande mannenfiguur met mantel. De man (een boer) kijkt over zijn schouder naar het zuiden, waar de bevrijding vandaan zou komen. Hij houdt een geweer aan de voet. Het beeld is geplaatst op een stenen voetstuk.

Tekst
De tekst op het voetstuk luidt:

'1940-1945

HOE ZOU DIT VOLK DE TYRANNIE VERDRAGEN
EN 'T ZWAARD NIET HEFFEN TEGEN BRUUT GEWELD?
ZIJ VOLDEN 'T LICHTSPOOR UIT VERVLOGEN DAGEN
EN HEBBEN 'T OFFER VAN HUN LEVEN NIET GETELD'.

Symboliek
De mantel van de boer symboliseert het heimelijke verzet.