Den Dolder, monument bij het Stationsgebouw

Geschiedenis

Het monument bij het Stationsgebouw herinnert de inwoners van Den Dolder (gemeente Zeist) aan de spoorwegstaking van 18 september 1944 tot 8 mei 1945. De gedenksteen is een ontwerp van Hendrik Goos, wegwerker van de Nederlandse Spoorwegen.

Den Dolder en Bosch en Duin waren als gevolg van bombardementen op het nabijgelegen vliegveld Soesterberg zwaar beschadigd. Op maandag 7 mei 1945, de dag van de bevrijding, verzamelden de bewoners van de beide zwaar getroffen plaatsen zich om 14.00 uur bij het NS-station in Den Dolder. Het spoorwegpersoneel was in uniform aanwezig. De heer van Renswouw sprak namens het spoorwegpersoneel, dat menigmaal in de schuilplaats een goed heenkomen moest zoeken en herdacht ploegbaas Beerenstein. Hij bedankte de dorpsgenoten voor hun betoonde stilzwijgendheid en verleende inwoning en dankte de directie voor de medewerking.

Namens het Comité tot Opbouw van Den Dolder en Bosch en Duin herdacht de heer Klooster de gevallenen van de eerste oorlogsdagen, waaronder mannen uit deze omgeving. Klooster bracht een hulde aan het spoorwegpersoneel, aan de koningin en het vaderland. Onder het zingen van het volkslied werd daarna de vlag gehesen. In het slotwoord bedankte van Renswouw voor de grote opkomst en sprak de hoop uit dat de spoorwegen weer spoedig hun oude taak zouden kunnen vervullen.

Tien dagen later was er bij het NS-station in Den Dolder weer een bijeenkomst. Nu om te herdenken dat een jaar daarvoor de spoorwegstaking was uitgebroken. Op last van de Nederlandse regering in Londen brak op 17 september 1944 een staking uit onder het personeel van de Nederlandse Spoorwegen. Door het treinvervoer te ontregelen, hoopte men het Duitse leger in problemen te brengen en zo de opmars van de geallieerden te ondersteunen. De spoorwegstaking duurde tot aan het eind van de oorlog.

Onthulling
Ter herinnering aan deze staking werd op 17 september 1945 bij het station in Den Dolder een monument onthuld door C.I. Wielsma (eerste haltechef van de Nederlandse Spoorwegen in Den Dolder). De onthulling vond plaats in aanwezigheid van het personeel van de NS en verschillende inwonders van Den Dolder en Bosch en Duin.

Info

Vorm en materiaal
Het monument bij het Stationsgebouw te Den Dolder (gemeente Zeist) is een wit natuurstenen gedenksteen, geplaatst op een gemetseld voetstuk. De gedenksteen is 22 centimeter hoog, 42 centimeter breed en 21 centimeter diep. Het voetstuk is 5 centimeter hoog.

Teksten
De tekst op de voorzijde van de gedenksteen luidt:

'TER HERINNERING AAN
DE SPOORWEGSTAKING
VAN 18 SEPTEMBER 1944
TOT 8 MEI 1945'.

De tekst op de linkerzijde van de gedenksteen luidt:

'OORLOG 10 MEI 1940'.

De tekst op de rechterzijde van de gedenksteen luidt:

'VREDE 5 MEI 1945'.

Overige info

Locatie
De gedenksteen staat voor het stationsgebouw, gelegen aan de Dolderseweg te Den Dolder (gemeente Zeist). Hier hangt tevens een herinneringsplaquette.

Bronnen

• Nederlandse Spoorwegen;
• Gemeente Zeist;
• De heer R.P.M. Rhoen.