Echt, monument voor kapelaan Emile A.F. Goossens
Artiest:Harrie Tummers
Geschiedenis
Het monument voor kapelaan Emile A.F. Goossens herinnert de inwoners van Echt (gemeente Echt-Susteren) aan de priester en verzetsman die in april 1945 in het concentratiekamp Bergen-Belsen is omgekomen.
Kapelaan Emile Goossens deed tijdens de Tweede Wereldoorlog veel denk- en organisatiewerk voor het verzet. Voor geallieerde piloten, joodse medeburgers en ondergedoken verzetsmensen zette hij vluchtlijnen uit tot in België en Noord-Frankrijk. Goossens werd bij toeval gearresteerd toen de Sicherheitspolizei in de vroege ochtend van 29 juni 1944 'het kasteeltje' in Nunhem omsingelde. Door verraad vermoedde de bezetter dat de vaandrig A.J. van Rooyen uit het Utrechtse IJsselstein daar verscholen zat. Deze verzetsman had een groot aandeel in de opvang, het doorsluizen en onderduiken van in Duitsland ontsnapte krijgsgevangenen.
Toen de Sicherheitspolizei 'het kasteeltje' binnendrong, zag Van Rooyen kans vanuit zijn bed het dak op te komen en zo te ontsnappen. Goossens werd samen met een aantal andere verzetslieden gearresteerd. In eerste instantie wist de bezetter niet wie Goossens was, want de kapelaan gebruikte een van zijn twee schuilnamen. Maar via de inhoud van een koffertje wist men toch zijn ware identiteit te achterhalen. Bij het verhoor een dag later in het Huis van Bewaring te Maastricht, constateerden de SD'ers Nitsch en Ströbl dat ze bij toeval een uiterst belangrijke verzetsman hadden opgepakt. Ströbl liet zich handenwringend tegenover de gevangenisportier ontvallen: 'Wir haben einen Anderen gesucht, aber noch einen Schwereren gefunden'.
De arrestatie van kapelaan Goossens gebeurde nauwelijks een maand nadat hij had besloten in het Nunhemse kasteeltje onder te duiken. Goossens werd onderworpen aan een zwaar verhoor, waarbij Nitsch samen met de onbehouwen Schut (een SD'er van Nederlandse afkomst) gebruik maakte van een lat met aangescherpte uiteinden. Na afloop waren Goossens' handen, rug en zitvlak kapotgeslagen. Bovendien werd de hele nacht een keihard spelende radio voor de deur gezet, zodat hij niet aan slapen toekwam. De volgende dag werden de folteringen herhaald, maar Goossens liet niets los over zijn verzetswerk. Begin augustus 1944 werd de kapelaan overgebracht naar Vught. Via Oranienburg kwam hij terecht in het concentratiekamp Bergen-Belsen, waar hij op 42-jarige leeftijd overleed aan de gevolgen van uitputting door een besmettelijke ziekte.
Oprichting
De oprichting van het gedenkteken was een initiatief van Harrie Tummers.
Onthulling
Het monument is onthuld op 21 april 1985. De herdenkingsrede werd uitgesproken door emeritus pastoor Janssen, een vriend van Goossens die in de oorlog kapelaan te Horn was.
Info
Vorm en materiaal
Het monument voor kapelaan Emile A.F. Goossens in Echt (gemeente Echt-Susteren) is een uit hardsteen vervaardigde gedenksteen. De steen is 1 meter breed en 60 centimeter hoog.
Tekst
De tekst op de gedenksteen luidt:
'IN DANKBAARHEID BLIJVEN WIJ GEDENKEN
EMILE A.F. GOOSSENS
KAPELAAN ONZER PAROCHIE 1936-1945.
ZIJN JONGE LEVEN OFFERDE HIJ OP
GEHEEL IN DIENST VAN DE EVENMENS.
HIJ OVERLEED OP 42 JARIGE LEEFTIJD
IN EEN NAZIKAMP MEDIO APRIL 1945.'
Overige info
Locatie
Het monument is geplaatst in het plantsoentje bij de Sint-Landricuskerk aan het Vrijthof te Echt (gemeente Echt-Susteren).
Bronnen
- Limburgse monumenten vertellen 1940-1945 van H.J. Mans en A.P.M. Cammaert. (Maastricht, Stichting Historische Reeks Maastricht, 1994). ISBN 90 70356 67 8;
- Mens & Dier in Steen & Brons door Peter en René van der Krogt.