's-Gravendeel, 'Monument 1940-1945'

Geschiedenis

Het 'Monument 1940-1945' te 's-Gravendeel (gemeente Hoeksche Waard) is opgericht ter nagedachtenis aan de medeburgers en een geallieerde militair die in de Tweede Wereldoorlog door oorlogshandelingen zijn omgekomen en aan twee Nederlandse militairen die sneuvelden in de strijd tegen de Japanse bezetting.

Vier burgers kwamen om bij het bombardement op de Suikerfabriek te Puttershoek op 25 oktober 1940: J.A. Barendregt, C. Verdonk, A.Sintnicolaas en H. van der Linden.

Vijf Nederlandse militairen en een geallieerde vlieger sneuvelden in 1940: M. van der Have, C.M.A. Hardus, P.L. Polak, en W. Mantel, M. Visser en flying officer G. Slee.

Vier KNIL-militairen sneuvelden in de strijd tegen de Japanse bezetter: H. de Winter, J. van der Heiden, A. van Maanen en M. van de Ree.

Een burger kwam tijdens de Tweede Wereldoorlog om het leven op Ambon: L. de Winter-van Soest.

Drie verzetsmensen kwamen om in de strijd tegen de Duitse bezetter: J. van Breda, W. van Heesen en A.B. Noorlander.

Zes burgerslachtoffers kwamen om tijdens de Tweede Wereldoorlog (onder hen ook dwangarbeiders): C. Valk, N. Versendaal-Hooghwerff, T. Naaktgeboren Barendregt, H. Reedijk, L. Verdonk en M. Voorwinden.

Twee Nederlandse militairen sneuvelden tijdens de politionele acties in het voormalig Nederlands-Indië: H. Tak en L.B. Verdonk.

Onthulling
Het monument is onthuld op 13 maart 1941 door A. de Haas. De plaquettes en het gedenkkruis zijn onthuld op 28 april 1995 door burgemeester mevrouw M. Salet en de heer F. Kooi.

Info

Vorm en materiaal
Het 'Monument 1940-1945' te 's-Gravendeel (gemeente Hoeksche Waard) is een gemetselde gedenkmuur van rode baksteen met daarin een aantal gedenkstenen van witte natuursteen. Het middendeel van het monument is hoger dan de zijkanten. Naast het monument zijn twee plaquettes geplaatst. Het monument is 2 meter 16 hoog, 8 meter 60 breed en 2 meter 90 diep. Rechts van het monument staat een wit marmeren kruis met daarop het embleem van de Indiëgangers.

Teksten
De tekst op het middendeel luidt:

'1940-1945

MR. M. VAN DER HAVE
LT. ADJ.II-28R.I.
GEVALLEN 11-5-40 '.

De teksten op de vijf plaquettes op het linkerdeel luiden:

'J.A. BARENDREGT
OUD 24 JAAR
25-10-40

C. VERDONK
OUD 32 JAAR
25-10-40

A. SINTNICOLAAS
OUD 19 JAAR
25-10-40

H. VAN DER LINDEN
OUD 39 JAAR
25-10-40

J. VAN BREDA
N.B.S.-S.G.I-5-3
GEVALLEN 6-5-45'.

De teksten op de vier plaquettes op het rechterdeel luiden:

'40149 FLYING OFFICER
G. SLEE
ROYAL AIR FORCE
12TH MAY 1940

C.M.A. HARDUS
SERGT 4-3 G.B.
† GEVALLEN 10-5-40

P.L. POLAK
DPL. 3-III-34 R.I.
† GEVALLEN 11-5-40

W. MANTEL
DPL. 3-III-34 R.I.
GEVALLEN 11-5-40'.

De tekst op de linker plaquette naast het monument luidt:

'IN MEMORIAM

WILLEM VAN HEESEN
11-7-1920 25-4-1945
ARIE BASTIAAN NOORLANDER
31-12-1925 2-7-1944
CORNELIS VALK
105-1924 14-10-1944
NIZA VERSENDAAL-HOOGHWERFF
13-10-1891 4-11-1944
HENDRIK DE WINTER
20-10-1902 3-6-1945
TEUNTJE NAAKTGEBOREN BARENDREGT
25-4-1867 13-5-1940
HENDRIK REEDIJK
28-1-1934 3-4-1945
LEENDERT VERDONK
16-12-1923 8-5-1945
MARTINUS VOORWINDEN
26-6-1922 29-1-1944
LIJSJE DE WINTER VAN SOEST
2-1-1910 12-10-1942'.

De tekst op de rechter plaquette naast het monument luidt:

'JAFETH VAN DER HEIDEN
SGT. INF. KNIL
16-10-1910 21-9-1944
ARIE VAN MAANEN
FUS. INF. KNIL
6-9-1920 27-3-1943
MELIS VAN DE REE
SMA. KNIL
19-9-1907 18-6-1943
MELIS VISSER
RES. ELT. M. C-1-27 RI.
4-9-1909 23-8-1940'.

De tekst op het marmeren kruis luidt:

'IN MEMORIAM

H. TAK
SLD. 5-RS KL.
11-7-1927 15-5-1949

L.B. VERDONK
SLD. 4-7.RI.KL.
26-12-1926 4-9-1948

NED.
INDIË

1945
-
1950.'

Wijziging
De plaquettes en het gedenkkruis zijn in 1995 aan het monument toegevoegd.

Overige info

Locatie
Het monument is te vinden op de begraafplaats, gelegen aan de Kerkstraat te 's-Gravendeel (gemeente Hoeksche Waard).

Bronnen

• Voormalig gemeente 's-Gravendeel;
• Oranjevereniging 's-Gravendeel;
• Monumenten/gedenktekens in de provincie Zuid-Holland voor overleden militairen in het voormalig Nederlands-Indië en Nieuw Guinea in de periode 1945-1962, uitgegeven door de Verenigingen Oud Militairen Indië- en Nieuw-Guineagangers Zuid-Holland Noord en Zuid-Holland Zuid;
• Mens & Dier in Steen & Brons door Peter en René van der Krogt.

Voor meer informatie
Een oorlogsmonument voltooid. Dit is een uitgave van de gemeente 's-Gravendeel.