Stiens, oorlogsmonument
Geschiedenis
Het oorlogsmonument in Stiens (gemeente Leeuwarderadeel) is opgericht ter nagedachtenis aan drie medeburgers die tijdens de bezettingsjaren door oorlogshandelingen zijn omgekomen.
De namen van de drie slachtoffers luiden: Arjen Heslinga, Folkert Tolsma en Tamme Zijlstra.
Arjen Heslinga werd geboren op 18 januari 1924 in Stiens. Hij werd in januari 1945, samen met zijn twee broers Sietse en Jacob, gearresteerd in verband met het overtreden van de verduisteringsvoorschriften. Een jonge evacué die 's nachts naar het toilet moest, liet in haar onschuld het licht branden in een niet verduisterd vertrek. Dit werd opgemerkt door een passerende patrouille van de bezetter. De drie broers werden naar Sint-Annaparochie gebracht. Later werden Arjen en Sietse overgebracht naar de strafgevangenis in Leeuwarden, terwijl Jacob werd vrijgelaten. Vanuit Leeuwarden werd Arjen op transport gesteld naar Duitsland en Sietse naar de gevangenis in Assen. In april 1945 kwam Arjen ziek in Nederland terug. Hij werd opgenomen in het ziekenhuis te Delfzijl, waar hij op 16 april overleed. Hij werd begraven in Delfzijl. Op 18 mei 1945 werd Heslinga herbegraven op de Algemene begraafplaats in Vrouwenparochie.
Folkert Tolsma werd geboren op 24 november 1925 in Jipsinghuizen. Hij was landarbeider in Stiens. In juli 1944 werd Tolsma gearresteerd, omdat hij zich had onttrokken aan de arbeidsinzet. In augustus werd hij op transport gesteld naar Duitsland, waar hij op 25 november 1944 in Ammendorf overleed. Tolsma werd gecremeerd en zijn urn is bijgezet op het Ereveld Loenen.
Tamme Zijlstra werd geboren op 28 september 1923 in Stiens. Op de gedenksteen staat 18 september; dit is niet juist. Hij was carosseriebouwer en moest in verband met de arbeidsinzet onderduiken. Tijdens een razzia op 23 augustus 1944 werd Zijlstra opgepakt en naar Duitsland overgebracht. Op 28 februari 1945 overleed hij in Alhem. Het is niet bekend waar Zijlstra werd begraven.
Info
Vorm en materiaal
Het oorlogsmonument in Stiens (gemeente Leeuwarderadeel) is een natuurstenen gedenksteen, geplaatst op een gemetseld voetstuk.
Tekst
De tekst op de gedenksteen luidt:
'TROCH FRJEMD GEWELD
FAN HÛS EN HIEM FORDREAUN
BINN HJA YN DUTSLAN BLEAUN
1940 - 1945
TAMME ZYLSTRA BERNE 18-9-23
ARJEN HESLINGA - 18-1-24
FOLKERT TOLSMA - 24-11-25'.
Wijziging
Oorspronkelijk was de gedenksteen ingemetseld in de torenmuur van de N.H. kerk. In verband met restauratie van de kerk en de wens van de plaatselijke bevolking om de gedenksteen een meer centrale plaats te geven, werd deze op 10 oktober 1957 overgebracht naar de Lange Buorren.
Overige info
Locatie
Het monument is geplaatst in het plantsoen bij het gemeentehuis van Leeuwarderadeel aan de Lange Buorren te Stiens.
Bronnen
- Verzetsmuseum Friesland: www.verzetsmuseum.nl;
- Tekens aan de weg - Tekens aan de wand, C. Reitsma (Leeuwarden, 1980). ISBN 9033020009.