Utrecht, 'Monument voor Zuilense Gevallenen'

Geschiedenis

Het 'Monument voor Zuilense Gevallenen' in Utrecht is opgericht ter nagedachtenis aan zeventien inwoners van de Utrechtse wijk Zuilen die tijdens de bezettingsjaren door oorlogsgeweld zijn omgekomen.

Eén van de zeventien gevallenen is Sofia Hemmink. Hemmink was Jehovah's getuige en werd vanwege haar geloof gearresteerd op 7 september 1941. Zij kwam om in Kamp Auschwitz op 12 november 1942.

Onthulling
Het monument is onthuld in 1949.

Info

Vorm en materiaal
Het 'Monument voor Zuilense Gevallenen' in Utrecht is een bakstenen gedenkmuur met in het midden een zuil. De zuil wordt bekroond door een stalen schaal met een gebeeldhouwde vlam. Voor de muur staan op een halfrond zwart tufstenen plateau twee wit natuurstenen beelden van een mannen- en een vrouwenfiguur in klassieke stijl. In de muur zijn twee schilden van witte natuursteen gemetseld. De gedenkmuur is 16 meter 50 breed.

Teksten
De tekst op het plateau luidt:

'1940 - 1945'.

De tekst op het rechterschild luidt:

'ZUILEN'S BEVOLKING
HEEFT DIT MONUMENT
GESTICHT, OM DE NAGE-
DACHTENIS TE EREN VAN
DE GEVALLENEN IN DE
OORLOG EN IN HET VER-
ZET TEGEN DE OVER-
WELDIGING.'

Hieronder is een gedicht van Muus Jacobse aangebracht:

'GOD DOE ONS DAN DIT WETEN:
WAT VOORBIJGING AAN NOOD EN LEED
IS NIET VERGEEFS GEWEEST
OMDAT UW MARTELAARS HIER OVERWONNEN
EN MET HUN BLOED DE BODEM IS GEWIJD'.

De tekst op het linkerschild luidt:

'J.W. VAN DE SANDT
W.E. SWART
A.F. BARON VAN TUYL
VAN SEROOSKERKEN
W. SMOORENBEEK
S. HEMMINK
W. VAN KNRIMPEN
A. FROOM
H.A. KNIPSCHILD
W.G. DE BOER
R. LOGGERS
K.F.N. TEMPELMAN
G.J. DE BOER
J.J. VAN DER HAM
W.C. BROUWER
E.T. KÖHLER-DE GROOT
F.A.J. ODINOT
S. INNIKEL'.

Symboliek
De mannen- en vrouwenfiguur beelden liefde en vrijheidszin uit. De mannenfiguur heeft een palmtak in zijn hand als teken van vrede. Aan zijn voeten zit een heraldisch vormgegeven leeuw. De vrouwenfiguur heeft een rijk versierde urn bij zich; een symbool van dood en rouw.

Wijziging
Oorspronkelijk stond het gedenkteken aan de J.M. de Muinck Keizerlaan, maar bij de aanleg van de nieuwe brug over de Vecht is het verplaatst naar het plantsoen op het Prins Bernhardplein. In 1994 is een gedenksteen voor de omgekomen werknemers van Werkspoor aan het monument toegevoegd.

Overige info

Locatie
Het monument is geplaatst in het plantsoen aan het Prins Bernhardplein in de wijk Zuilen te Utrecht.

Bron
Oorlogsmonumenten in de Provincie Utrecht van Ingrid van Beuzekom, Roland Blijdenstijn en Rob van Olderen. Stichtse Monumenten Reeks (Utrecht, Uitgeverij Matrijs, 1995). ISBN 90 5345 062 9.