Zutphen, 'Bevrijding en wederopbouw' monument

Geschiedenis

Het 'Bevrijding en wederopbouw' monument in Zutphen (Zutphen) is ter nagedachtenis aan de bevrijding en de wederopbouw van de stad Zutphen na de Tweede Wereldoorlog.

De bevrijding van Zutphen van dag tot dag. Op 2 April 1945 vluchten de bewakers van het Huis van Bewaring, hierdoor kunnen de gevangenen zich bevrijden. De brug bij de Laarstraat wordt door de Duitse troepen versperd en de brug bij de Spittaalstraat wordt opgeblazen. Op 3 april beginnen de eerste gevechten tussen Canadezen en Duitsers aan de rand van Zutphen. Onderwijl naderen de geallieerden Zutphen vanuit Alemen. De Duitsers blazen de brug bij de Deventerweg op. De geallieerde beschietingen duren voort, op 4 april nemen zij de inrichting Groot-Gaffel onder vuur, door het moedige optreden van de geneesheer-directeur komt hieraan een einde.

Warnsveld wordt bevrijd op 5 april. Ondertussen graven de Duitse troepen zich in op de Gasthuiskamp, de Graaf Ottosingel en de Algemene Begraafplaats. Er vinden gevechten plaats rond de weg naar Laren en de Warnsveldseweg. De Duitsers blazen de brug bij de Prins Bernhardlaan op. Op 6 april wordt de IJsselbrug opgeblazen en er vinden geallieerde beschietingen op de watertoren plaats. Deze dag wordt gekenmerkt door hevige gevechten rond de Deventerwegkwartier en de omgeving van de Algemene Begraafplaats wordt bevrijd.

Op 7 april weten de geallieerden succesvol het munitiedepot van de Duitsers op het industrieterrein op te blazen, Er zijn gevechten in de omgeving van de Marsweg. Ook de voormalige Walienkazerne aan het 's Gravenhof, die dienst doet als munitiedepot, wordt opgeblazen. De omgeving van de Emmerikseweg, Buitensingel en Warnsveldseweg wordt bevrijd. De Duitse militairen bieden sterke weerstand in de Nieuwstad. De Canadeze militairen stellen door middel van een radiowagen de overgave van de Duitse troepen voor.

Duitse militairen verlaten op 8 april vroeg in de ochtend de stad en steken de rivier over ter hoogte van de Technische school. Om 09.30 uur komen de eerste Canadese militairen aan op de markt. Het 's Gravenhof wordt ontruimd. Duitse militairen blijven schieten vanuit de Wijnhuistoren. Met vlammenwerpers wordt het Wijnhuis in brand geschoten, waarbij een groot deel van de inventaris van het museum verloren gaat. De volgende dagen vindt er nog weerstand plaats van achtergebleven Duitse militairen. Op 14 april vindt de bevrijding van de Hoven plaats en ten teken van de bevrijding wappert de vlag van het stadhuis.

Na de oorlog werd in Zutphen gelijk begonnen met de wederopbouw van de stad, er was een speciaal bureau, Bureau Wederopbouw, dat bestond uit 41 personen die alles organiseerden voor een wederopbouw. Zo zorgden zij er voor om alles georganiseerd te laten verlopen en was er dus goed contact tussen het bureau en de opbouwers.

Onthulling
Het monument is onthuld in 1955.

Info

Vorm en materiaal
Het 'Bevrijding en wederopbouw' monument in Zutphen (Zutphen) zij twee bronzen uitgietsels die een onderdeel vormen van het hek van de brug. Het uitgietsel aan de zuidzijde van de brug bestaat uit een verwoeste stad, enkele geallieerde soldaten en enkele ontheemde burgers, met één gesneuvelde burger in het midden. Het uitgietsel aan de noordzijde van de brug bestaat uit burgers die de stad herbouwen en daaronder een stromende rivier.

Symboliek
Het monument van Henk Visser vertegenwoordigt de stad Zutphen en haar inwoners. Het bronzen reliëf aan de zuidzijde toont een verwoeste stad Zutpen. Geallieerde soldaten staan op het punt de stad te bevrijden. Het reliëf aan de noordzijde verbeeldt de gezamenlijke wederopbouw van de stad door het volk, arbeiders en de burgemeester. In het midden is de Walburgiskerk te zien, nog zonder torenspits. De stromende rivier daaronder refereert waarschijnlijk aan zowel de IJssel als de Berkel.

Overige info

Locatie
Het 'Bevrijding en wederopbouw' monument bevindt zich op de brug aan de Laarstraat en de Warnsveldseweg te Zutphen.

Bron
Gemeente Zutphen.