Hendrik Moolenaar

Hendrik Moolenaar werd geboren op 25 juli 1908 in Den Haag. Hij was een zoon van Hendrik Johannes Philippus Moolenaar en Aaltje van der Lee.

Als soldaat bij de Grenadiers en geboren tussen 1904 en 1914 diende Hendrik zich op 1 juni 1943 te melden in het Wehrmachtslager aan de Zonnebloemstraat in Amersfoort, ten einde te worden teruggevoerd in krijgsgevangenschap. In een transport van 722 man is hij diezelfde dag vertrokken naar het Stammlager XI-a Altengrabow. Op 2 juni 1943 werd hij daar geregistreerd als krijgsgevangene nummer 106148.

Na een verblijf van een maand in Altengrabow werd hij op 4 juli 1943 overgeplaatst naar het Stalag IV-b Mühlberg. Ook daar is Hendrik niet lang gebleven, want op 14 augustus 1943 werd hij overgebracht naar een Arbeitskommando van het Schattenlager IV-g Oschatz. Het enorme aantal mutaties dat werd veroorzaakt door de duizenden krijgsgevangenen die in korte tijd vanuit Mühlberg naar verschillende Arbeitskommandos werden gestuurd veroorzaakte dusdanig grote problemen dat de officiële registratie pas plaatsvond op 15 september 1943 (NA collectie 2.13.98 inv 20 melding 3958).

Het eerste Arbeitskommando waar Hendrik tewerkgesteld werd bevond zich in Engelsdorf (een voorstadje van Leipzig) bij de “Standort-älteste” en het werk bestond uit allerlei werkzaamheden in en rond Engelsdorf. Hier heeft Hendrik ongeveer twee maanden gewerkt. Op 18 oktober 1943 volgde een overplaatsing naar het Arbeitskommando te Leipzig Gohlis en hij werd ondergebracht in Lager N-22, een kazerne. Het werk hier bestond uit het treffen van luchtbeschermingsmaatregelen en werk bij de brandweer. In de praktijk kwam dat neer op het graven van schuilkelders en het opruimen van bomschade.

Tijdens een bombardement op 27 februari 1945 is Hendrik dodelijk getroffen ter hoogte van het perceel Karl-Tauchnitz Strasse 7 (Sterbeurkunde stadt Leipzig van 23. Januar 1946).

Hoewel enkele bronnen (verklaring van twee mede-krijgsgevangenen in NA collectie 1001) spreken van het niet terugvinden van stoffelijke resten, vermeldt een door de Russen opgestelde lijst (archief Arolsen scan 70992481) dat hij werd begraven op het Ostfriedhof van Leipzig, veld X7, graf L24.

Het veld X7 met een monument voor alle gevallenen, tijdens een bezoek in oktober 2021

Van daaruit zijn de stoffelijke resten van de Nederlanders overgebracht naar Berlijn-Frohnau. Later is zijn graf overgebracht naar het Ereveld Loenen.

Bron: E. van der Most "Personalkarte III, Nederlandse krijgsgevangenen in Duitsland 1943-1945 en hun Arbeitskommandos", Gouda 2018, uitgave in eigen beheer

Gevallen voor het Vaderland. "Grenadiers Vooraan!"

Opdat wij niet vergeten...

Onderdeel: Regiment Grenadiers.

Rang: Dienstplichtig Soldaat.

Functie: Verbindingsafdeling.

Krijgsgevangenennummer (Kgf.nr.): 106148.

Beroep: Kapper.

Adres: Om 't Hof 202A te Montfoort.

Locatie van sneuvelen: Karl Tauchnitzstrasse 7 te Leipzig (DEU).

Wijze van sneuvelen: Op 1 juni 1943 als krijgesgevangene afgevoerd. Grenadier Molenaar is tijdens krijgsgevangenschap door een geallieerde luchtaanval gesneuveld.

Locatie laatste rustplaats: Nationaal ereveld Loenen te Loenen.

Overig: Zoon Hendrik Johannes Philippus Molenaar en Aaltje van der Lee. Prot.

Website-vermeldingen:

- Dodenboek Grenadiers & Jagers.

Onderscheidingen:

Niet traceerbaar. Op zoek naar nabestaanden, gaarne contact.

Bron: Bureau Decoraties, Ministerie van Defensie.

Bron: Ministerie van Defensie.

MELDING 1942 EN 1943

Gedurende de meidagen van 1940 zijn er ongeveer 25.000 militairen als krijgsgevangene afgevoerd naar Duitsland. De overige militairen blijven na de capitulatie in hun garnizoenen en worden niet meer naar Duitsland afgevoerd. In juni 1940 worden de in Duitsland krijgsgevangen Nederlandse militairen vrijgelaten en keren terug naar huis. Met het demobiliseren van de Nederlandse krijgsmacht op 15 juli 1940, worden alle beroepsmilitairen ontslagen en moeten zij ander werk gaan zoeken. Hiervoor moet wel een verklaring worden ondertekend, waarin men aangeeft niets tegen de Duitsers te zullen ondernemen gedurende de oorlog (alleen aan beroepsmilitairen voorgelegd, de zogenaamde erewoordverklaring). Slechts 69 militairen weigeren en worden op 15 juli 1940 afgevoerd in krijgsgevangenschap. De dienstplichtige militairen gaan met groot verlof naar huis en pakken hun vroegere werkzaamheden weer op.

In mei 1942 moeten alle beroepsofficieren, cadetten en adelborsten zich weer melden voor controle op een 5-tal kazernes (Assen, Breda, Bussum, Ede en Roermond) en worden dan alsnog in krijgsgevangenschap gevoerd. Reden is, dat men zich niet aan het gegeven woord heeft gehouden door werkzaam te zijn in het verzet of omdat men probeert Engeland te bereiken.

In april 1943 volgt er weer een bekendmaking in de landelijke dagbladen, dat alle militairen zich alsnog moeten melden voor krijgsgevangenschap.

Na deze algemene bekendmaking volgen dan in rap tempo de specifieke bekendmakingen, waarin per onderdeel de mensen worden opgeroepen zich te melden. Gestart wordt op 30 april 1943 met het beroepspersoneel beneden de rang van officier (onderofficieren en manschappen).

Op 25 mei 1943 wordt het dienstplichtig personeel van het regiment Grenadiers ( R.Gr.) opgeroepen zich te melden.

Op 31 mei 1943 wordt het dienstplichtig personeel van het regiment Jagers (R.J.) opgeroepen om zich te melden voor krijgsgevangenschap.

Bron:

- Krijgsgevangen.nl

- Nationaal Archief, Oorlogsgravenstichting.