Everardus Jozephus Bergmans

Bronbeek 24 mei 2019.

Vandaag kreeg Evert (Everardus Jozephus) Bergmans postuum het MOBILISATIE-OORLOGSKRUIS uitgereikt door kolonel Karel van Dreumel, commandant van het Koninklijk Tehuis voor Oud-Militairen en Museum Bronbeek. Zijn neef Jos Bergmans nam de onderscheiding in ontvangst namens de familie.

Hieronder een transcriptie van de toespraak van de kolonel.

Everardus Jozephus Bergmans werd op 22 januari 1919 te Padang, West-Sumatra, geboren. Bergmans werd in 1938 als militie soldaat (dienstplichtige) te Magelang voor zijn eerste oefening opgeroepen. In oktober 1939 trad Bergmans (stamboeknummer 96061) als vrijwilliger in dienst bij het KNIL. Hij werd ingedeeld bij de infanterie. Europese vrijwilligers werden bij het 1 Depotbataljon te Batavia (Jakarta) in zes maanden opgeleid tot geweerschutter. Daarna volgde indeling bij een veldbataljon.

Tijdens de Japanse aanval op Java diende Bergmans als soldaat 2de klasse bij de 1 Compagnie 5 Bataljon Infanterie (1-Inf V). De 1 Compagnie bestond uit Europeanen (Nederlanders). De 2e en 3e waren respectievelijk samengesteld uit Soedanezen en Timorezen. De 4e Compagnie was gemengd. Het 5e bataljon was gelegerd in Semarang. Dit bataljon was ingedeeld bij het 4e Regiment Infanterie. Dit regiment werd nog eind februari 1942, dus zeer kort voor de Japanse landingen, van Midden-Java naar West-Java verplaatst. 4 RI ging de kern vormen van Groep Bandoeng onder generaal-majoor J.J. Pesman. Deze groep moest de hoogvlakte van Bandung verdedigen. Dit gebied werd als het hart van de Nederlands-Indische verdediging gezien.

De compagnie van Bergmans werd begin maart 1942 met enkele andere onderdelen bijeengebracht in de Groep Teerink. Deze groep zette op 3 maart een tegenaanval in tegen het door Japanse troepen bezette Subang. Door het zware terrein, in de regen en bestookt door Japanse vliegtuigen kwam de aanval aan het eind van de middag tot staan. De Groep Teerink trok naar Lembang terug.

Op 5 maart 1942 vielen de Japanse troepen uit Subang de Tjiaterstelling aan. Deze stelling verdedigde een van de passen tot de hoogvlakte. In de nacht van 5 op 6 maart 1942 kwam de 1e compagnie van het 5e bataljon achter de verdedigingslinie in stelling. In de vroege ochtend van 6 maart werd de compagnie door een Japanse bataljon, gesteund door mortieren, tanks en vliegtuigen, verrast. Werd de eerste aanval nog afgeslagen, de tweede sloeg de eenheid uiteen. Een deel van 1-Inf V werd daarbij krijgsgevangen gemaakt. Deze groep werd op 6 of 7 maart vermoord.

De soldaat 2de klasse E.J. Bergmans kwam bij de voornoemde gevechten op 6 maart 1942 om het leven. Hij ligt begraven op het ereveld Pandu te Bandung.

Op basis van zijn verdienste en als blijk van respect en waardering voor zijn inzet onder buitengewoon moeilijke omstandigheden en het door hem gebrachte hoogst mogelijke offer wordt hem postuum toegekend:

Mobilisatie-oorlogskruis