Leendert Noort

Gevallen voor het Vaderland. "Grenadiers Vooraan!"

Opdat wij niet vergeten...

Onderdeel: 2e Compagnie-3e Bataljon-Regiment Grenadiers.

Rang: Dienstplichtig Soldaat.

Beroep: Bakker.

Adres: Zandslootkade 5 te Sassenheim.

Locatie van sneuvelen: Ypenburg-hangars. (gewond).

Wijze van sneuvelen: Grenadier Noort is gesneuveld toen uitwerkingsvuur van II-2 RA werd afgegeven en de hangar, waar zich een aantal Nederlandse krijgsgevangenen bevond, herhaaldelijk werd getroffen. Hij overleed dezelfde dag in het Rode Kruis ziekenhuis tengevolge van zijn bekomen krijgsverwondingen.

Locatie laatste rustplaats: Militaire erehof Den Haag.

Bron: Nederlandse gesneuvelden in de meidagen 1940, J.W. de Leeuw (ASPEKT).

Overig: Ongehuwd. Zoon van Hendrik Noort en Gezina Alida Boogaard. Geref.

Website-vermelding:

- Dodenboek Grenadiers & Jagers

- Stichting Herdenking Militaire Erehof 's-Gravenhage

Onderscheiding:

- Het 'OORLOGSHERINNERINGSKRUIS MET DE GESP NEDERLAND MEI 1940', postuum toegekend.

Bron: Bureau Decoraties, Ministerie van Defensie.

Bron: Bureau Decoraties, Ministerie van Defensie.

Bronnen:

- Ministerie van Defensie.

- Nationaal Archief, Oorlogsgravenstichting.

- Open Archieven.

Sluiten

Levensbericht Daniel van VugtAls oudste zoon van P.J.H. Van Vugt, een Rotterdamse assuradeur, en H.F.M. Duynstee ging Daniel van Vugt na het gymnasium in Schiedam in 1915 geneeskunde studeren aan de Universiteit van Amsterdam. Bij de R.K. Studentenvereniging Sanctus Thomas Aquinas leerde hij oog te hebben voor actuele maatschappelijke vraagstukken. Na het artsexamen (1921) koos hij voor een specialisatie in de gynaecologie. Tijdens die opleiding trouwde hij in 1924 te Zwolle met Antoinette P.M. Schaepman (1901-1987). Het jonge paar woonde eerst in Amsterdam, vervolgens in Rotterdam. In 1929 promoveerde Daniel van Vugt aan de Universiteit van Amsterdam en vestigde hij zich als gynaecoloog in Nijmegen. Het gezin Van Vugt-Schaepman, dat zeven kinderen zou gaan tellen, woonde hier aanvankelijk in de Fransestraat 83, vanaf juni 1932 aan de Sint-Annastraat 25.Als specialist was Van Vugt verbonden aan het Sint-Canisiusziekenhuis. Hij was overtuigd katholiek en had oog voor vraagstukken op medisch en maatschappelijk terrein, zoals geboorteregeling en kinderbescherming. In Nijmegen was hij onder meer voorzitter van de vereniging voor kinderbescherming. Vanaf 1932 ging hij vrijwel elk jaar als medisch begeleider mee met de Limburgse Bedevaart naar Lourdes. Ook was hij jarenlang secretaris-penningmeester van het R.K. Artsenblad.Vanaf de bezetting nam Van Vugt in gedachten, woord en daad stelling tegen onrecht, willekeur en schending van vaderlandse verworvenheden. Tijdens de meidagen van 1940 opereerde hij dagenlang achter de Grebbelinie gewonde soldaten. Zijn weerzin tegen de nazi-ideologie en de gewelddadigheden van de bezetter stoelde op de principiële overtuiging dat er ten opzichte van de vijand beslist niet mocht worden geschipperd. Dit besef deed hem al in november 1940 besluiten het lidmaatschap van de 'Nederlandse Unie' op te zeggen. Hij vervulde in en rond Nijmegen een actieve rol in 'Medisch Contact', de landelijke artsenorganisatie die stelling nam tegen allerlei maatregelen van de Duitse bezetting.Op verdenking rechtstreeks betrokken te zijn bij verzetsdaden in Nijmegen werd Daniel van Vugt eind september 1943 op last van de Sicherheitsdienst gearresteerd. Daarop volgden negentien lange maanden van gevangenschap (in Arnhem en in Kamp Vught) en ontberingen in verschillende Duitse kampen (Sachsenhausen en Neuengamme). In april 1945 belandde hij uitgeput en doodziek met het zoveelste transport in Kamp Sandbostel (bij Bremervörde), waar hij stierf. Twee Nijmeegse vrienden, Guus Boelaars en politie-inspecteur Frans Prick (later: Perrick), die door Van Vugt in september 1943 bij zijn onderduik was geholpen, zagen direct kans het stoffelijk overschot te gaan ophalen. Onder grote publieke belangstelling vond op 25 mei de kerkelijke uitvaart plaats met de begrafenisop de Heilig-Landstichting. Naast het graf, waar ook de op 5 juni 1944 bij Overveen geëxecuteerde Nijmeegse politiemannen Albert Marcusse, Bart Hendriks en Wim Beerman hun laatste rustplaats zouden vinden, werd een jaar later een gedachteniskapel gebouwd. Deze kapel is sinds 2005 voorzien van een bronzen gedenkplaat waarop Daniel van Vugt in sobere bewoordingen staat gekarakteriseerd: 'voortreffelijk arts', 'groot vaderlander' en 'zachtmoedig strijder' (voor waarheid en recht), die het lijden aan den lijve heeft moeten ervaren en als oprecht gelovige naar de zin ervan wilde blijven zoeken.Zie lemma: ‘Vugt, Daniel van (Rotterdam 2 mei 1896 - Sandbostel 23 april 1945), gynaecoloog en verzetsman’, door A.E.M. Janssen in: Jaarboek Numaga 53 (2006), p. 136-137.Bronnen:Weusten, Brigitte, Vraag niet alleen om mijn bevrijding. Het leven van Daniel van Vugt 1896-1945, Nijmegen 2005.Documentatie in het Bevrijdingsmuseum te Groesbeek.Foto: familie Van-Vugt-Schaepman Sluiten

Het gezin Boer Kars Boer wordt op 24-09-1902 geboren als oudste zoon van veeboer en landbouwer Jan Boer en Grietje Hoenderken. Er worden nog twee zoons, en een dochter geboren. De jonge Kars brengt de eerste jaren van zijn jeugd door in Peize en al vrij snel verhuist de familie naar Lieveren in Drenthe. In het gezin wordt het als vanzelfsprekend ervaren dat de oudste zoon het boerenbedrijf zal overnemen. Kars heeft gevoel voor techniek en is erg handig. Zo maakt hij van een oude naaimachine een decoupeerzaag en bouwt zelf een graanmalerij. Eigenlijk zou Kars veel liever timmerman zijn geworden. Zijn zus vertelt: ‘Wat zijn ogen zagen konden zijn handen maken’. Kars vertrekt in mei 1939 naar Denemarken om de modernste boerentechnieken te bestuderen. Hij krijgt een betrekking bij de familie Larsen uit Toastrup. Hij schrijft in zijn dagboek, dat hij hier veel leert en ervaart dat de Deense bedrijfsvoering in veel opzichten anders is, dan die in Nederland. Door oorlogsdreiging moet Kars in augustus 1939 terugkeren naar Nederland. Hij heeft verschillende banen op landbouwbedrijven, in Laag Soeren en op de boerderij van familie van zijn moeder, de familie Hoenderken in Noordlaren. In mei 1942 vertrekt Kars naar Groningen, waar hij op een boerderij in Noorddijk werkt. In januari 1941 ontmoet hij op 38 jarige leeftijd Anje Siegers die dan 23 lentes telt. Ze zijn ontzettend verliefd . Ondanks een onzekere toekomst besluiten ze op 03-12-1942 te trouwen. Hij, 40 jaar oud, trouwt met de 25 jarige Anje Siegers. Het paar gaat wonen in Oosterhogebrug, om in augustus 1943 te verhuizen naar Eelderwolde, toen gemeente Haren. Hun liefde wordt daar bekroond met de geboorte van hun zoon Jan Jacob op 24-12-1943. De toekomst lacht hen tegemoet. Het geluk is echter van korte duur. Arrestatie Kars Boer, wordt op 20-07-1944 van huis opgehaald en gearresteerd. De reden is nog altijd onduidelijk. Deze arrestatie wordt volgens zijn echtgenote Annie door agent Olijve uit Haren verricht. Kars wordt overgebracht naar het Scholtenshuis aan de Grote Markt. Hun zoon Jan Jacob is dan bijna 7 maanden. Nadere bijzonderheden, zoals de reden van zijn arrestatie staan nergens vermeld. Hier eindigt hun gezamenlijk geluk en begint een periode van grote onzekerheid. De zus van Kars Boer heeft ons verteld, dat Kars zou zijn opgepakt, omdat hij bij een Joodse boer in Oosterhoogebrug heeft gewerkt en naar haar zeggen, verzetswerk deed. De heer Oomkes die destijds een groenteloop had in Eelderwolde, heeft verteld dat Kars Boer, die samen met een buurvrouw is opgepakt, aan Joden onderdak zou hebben verleend. We hebben dit nooit bevestigd gekregen. Als de persoon in kwestie niet bij een verzetsorganisatie was aangesloten is het heel lastig om informatie te krijgen. De volgende dag wordt Kars ingesloten in het Huis van Bewaring te Assen in cel 33 op 21-07-1944. De reden van zijn insluiting staat wederom niet vermeld. Kars heeft vanaf het begin van zijn arrestatie al een vermoeden wat hem te wachten staat, getuige één van zijn brieven die hij al in hun verkeringstijd aan “zijn lief Annie” heeft geschreven : “Zeg Annie, wij moeten er voor zorgen dat we niet in Duitsland terecht komen. Zorg goed voor je kleren Annie, in die dagen als je er niet bent, er is geen mens te vertrouwen”. Na zijn gevangenneming houdt Kars er terdege rekening mee, dat hij op korte termijn niet zal terugkeren. Vanuit de gevangenis in Assen schrijft hij Annie brieven. De eerste twee brieven en misschien wel de enige twee, zijn bewaard gebleven. In deze brieven geeft hij haar zoveel mogelijk adviezen over het werken in de moestuin, opdat ze daar haar voordeel mee kan doen nu hij er zelf niet is om voor hen te zorgen. Voor hem is het belangrijk dat zijn geliefde en zijn zoon deze oorlog zullen overleven. Ook schrijft hij dat Annie zich niet ongerust moet maken en niets aan de grote klok moet hangen. “Maak geen onrust of verdriet, ook niet tegen de familie”. In Assen worden de verhoren afgenomen door Nederlandse en Duitse SD’ers. De dagelijkse leiding is in handen van de Kriminalsekretäre Mählop en Ohlhoff. Uit verklaringen die na de oorlog zijn afgelegd door medegevangenen wordt duidelijk dat in het Huis van Bewaring in Assen zware lichamelijke en psychische martelingen meer regel dan uitzondering zijn. Onzekerheid over zijn toekomst en zijn bezorgdheid over zijn gezin zullen een zware beproeving voor Kars zijn geweest. Polizeiliches Durchgangslager Amersfoort Op 01-08-1944 wordt hij op last van “Posten Assen” (afd. Assen van de Sicherheitsdienst) ingesloten in het Polizeiliches Durchgangslager Amersfoort. Zijn gevangennummer is 4087. In dit kamp heerst een gruwelijk en wreed regime. Als reden van insluiting staat vermeld: Generalstaatsanwalt ( is de Duitse officier van Justitie) Als woonadres staat vermeld: Eelderwolde 1c, beroep: Landbauer. Konzentrationslager Neuengamme Op 11-10-1944, tien weken later, wordt Kars Boer vanuit P.D. Amersfoort op transport gesteld naar Konzentrationslager Neuengamme en aldaar ingesloten onder gevangennummer : 56127. Hij maakt deel uit van hetzelfde transport, dat ook de 602 mannen die opgepakt zijn bij de razzia van Putten naar Duitsland voert. De trein rijdt van Amersfoort via Apeldoorn, Almelo, Hengelo en Bremen naar Neuengamme, nabij Hamburg. Men komt op zaterdag 14-10-1944 in het kamp Neuengamme aan. Het kamp is overbevolkt en de leefomstandigheden zijn erbarmelijk. De barakken zijn voorzien van stapelbedden, drie hoog. Op elke smalle brits moeten 3 gevangenen slapen: twee met het hoofd aan een kant, de derde met het hoofd aan de andere kant, tussen de voeten van de anderen. Het eten is weinig en erg slecht. ‘s Morgens surrogaatkoffie of thee, in hun soort nog van slechte kwaliteit ook. Tussen de middag stinkende waterige soep, met soms wat bietensnippers, koolraap, meel of rijst. In de laatste maanden van de oorlog moet men 5 plakjes brood delen met twee of drie personen. De sanitaire voorzieningen zijn niet op zo veel mensen berekend en onvoorstelbaar smerig. Het drinkwater is onbetrouwbaar, zeep is er niet. Velen lijden aan dysenterie. Het bewakingsregime is streng, hard en dikwijls sadistisch. Sommige SS’ers staan bekend om hun wreedheden en het genoegen dat zij beleven aan martelen, moorden en vernederen. Buitenkamp Meppen Versen Op een niet bekend tijdstip is Kars vanuit Neuengamme overgebracht naar het buitencommando “Meppen Versen”, dat niet ver van de Nederlandse grens ligt, vlakbij Meppen. In dit kamp, (voor de oorlog gebouwd als strafkamp, daarna gebruikt als krijgsgevangenenkamp), worden vanaf november 1944, 3000 gevangenen uit Neuengamme ondergebracht. Sommige buitenkampen blijken nog erger te zijn dan de hoofdkampen. In dit buitencommando werken de gevangenen aan de Friesenwall: een verdedigingswal, opgeworpen tegen de geallieerden. Dat betekent tankvallen en loopgraven graven, waarbij de mannen regelmatig tot hun middel in het ijskoude water moeten staan, zodat men op den duur dag en nacht in natte lompen loopt. De hygiënische toestand in het kamp is erbarmelijk. Het graven van tankgrachten is een moordend werk. Het slechte voedsel, weinig slaap, de natte lompen en de zware arbeid zorgt voor veel ziektes. De gevangenen worden zowel door hun bewakers als door hun honden bijna voortdurend geterroriseerd. Veel gevangenen bezwijken tijdens het werk. Bij de ontruiming in maart 1945 is het kamp geheel verluisd. Op 22-01-1945 om 2.30 uur is Kars overleden in dit buitencommando Meppen-Versen van het Konzentrationslager Neuengamme. Als doodsoorzaak staat vermeld: longontsteking. Natuurlijk tengevolge van uitputting, kou en mishandeling. Vernichtung durch Arbeit!!! Navorsingen Echtgenote Annie leeft maanden in onzekerheid over de verblijfplaats van Kars. Ze laat een oproep doen bij Radio Omroep “Herrijzend Nederland” om zo zekerheid en inlichtingen over haar man te krijgen. Op 04-09-1945 krijgt ze officieel bericht van ”Het Nederlandse Roode Kruis”, dat haar man is overleden te Neuengamme. Hoewel hij niet daar is overleden, maar in Meppen-Versen, wordt op 11-09-1945 bevestigd dat Kars Boer is overleden. Dit meldt het Afwikkelingsbureau Concentratiekampen. Pas in 1946 ontvangt Annie tegen betaling van 1 gulden de overlijdensakte van haar man door bemiddeling van “Het Nederlandse Rode Kruis” In 1948 weet Annie nog steeds niet of haar man is begraven en wáár hij is begraven. De Centrale Vermogensopsporingsdienst van het Ministerie van Financiën meldt op 04-08-1948 dat ze haar verzoek om informatie over Kars zijn gouden horloge, in handen hebben gegeven van het Nederlandse Beheersinstituut te Amsterdam. Op 09-08-1950 ontvangt Annie een schrijven van het Ministerie van Sociale Zaken. Ze ontvangt hierbij een envelopje met alleen de vulpen van Kars. Kars Boer heeft eerst begraven gelegen in Meppen-Versen. Door toedoen van de Oorlogsgravenstichting is zijn stoffelijk overschot in 1954 overgebracht naar het Nederlands Ereveld op het Hegerfriedhof in Osnabrück. Om in het levensonderhoud van zichzelf en haar zoon te voorzien, moet moeder Annie gaan werken. Het lukt haar niet een oorlogsweduwenpensioen te krijgen. Zoon Jan Jacob herinnert zich de armoede uit zijn jeugd: “de klompen waarop ik zo veel mogelijk door de grasberm moest lopen, i.p.v. over de stoep, zodat de klompen minder hard zouden slijten. Ook herinnert hij zich de bezoeken aan zijn grootouders in Lieveren, vooral bedoeld om levensmiddelen te krijgen en dan was er vooral grote teleurstelling als er onderweg een ei kapot was gegaan. Maar ook de vernederende gang naar het gemeentehuis in Haren, waar de maatschappelijk werkster hem voorzag van “nieuwe” kleren. Zijn moeder is altijd aan het werk, zodat hij zich op straat moet vermaken tot ze thuis komt. In 1953 hertrouwt ze. Een huwelijk om aan de armoede te ontsnappen. Sluiten