Johan Passchier werd geboren op 15 juli 1924 op de Oude Zeeweg 86 in Noordwijk. Joop kwam uit een groot gezin. Uit een eerder huwelijk had vader Dirk (de doodgraver) al vier zoons: Klaas, Jan en de tweeling Cor en Pieter. Zoontje Willem en dochtertje Leuntje waren op jonge leeftijd overleden. Na de dood van zijn eerste vrouw trouwde Dirk met Gerritje van de Eijkel. Samen kregen ze nog drie jongens; Joop, Willem en Toon. Foto: Bruiloft van broer Klaas met Aafje. Op de onderste rij zitten van links naar rechts: Toon, neef Arend, Willem, neef Gijs en Joop.

Ieder jaar op 4 mei, als groep 8 de begraafplaats bezocht om bloemen bij de oorlogsgraven te leggen, stond onze vader (Willem) bij het graf van Joop. Iets over zijn broer aan de kinderen vertellen dat kon hij niet. We denken dat dit na al die tijd nog steeds heel moeilijk was. Ook ons vertelde hij er nooit wat over.

Omdat onze vader maar een jaartje jonger was als Joop trokken de jongens veel met elkaar op. Joop was een vriendelijke jongen en na zijn schooltijd ging hij als landarbeider aan de slag. In zijn vrije tijd was hij graag in de natuur te vinden. Hij genoot van planten en dieren en maakte hier tekeningen van. Foto: opa Passchier, een onbekende vrouw en Joop.

In juni 1943 moest Joop zich melden bij het arbeidsbureau in Leiden. Volgens de Arolsen Archieven is hij op 19 juni 1943 in dienst gekomen bij de wapenfabriek in Allendorf. In deze fabriek werd springstof gemaakt voor granaten, bommen en landmijnen.

In 1944 waren er 4942 mensen werkzaam in de fabriek in Allendorf. De dwangarbeiders waren afkomstig uit Nederland, België, Luxenburg, Frankrijk, Polen, Hongarije en Joegoslavië. Ook waren er 2000 Oosterse arbeider uit de Sovjet-Unie en 1000 Hongaarse Joodse vrouwen die in Auschwitz waren geselecteerd. De dwangarbeiders werden steng gecontroleerd door de politie en de kampleiding. Arbeiders uit West-Europa werden beter behandeld dan die uit Oost-Europa. Vooral mensen uit de concentratiekampen hadden het slecht. Bij opstanden en misdrijven konden de arbeiders naar een concentratiekamp worden gestuurd. De arbeiders waren gehuisvest in 10 grote kazernes. In totaal produceerde de fabriek in Allendorf 125.131 ton aan TNT. Arbeiders verwerkten die in munitiehulzen en granaten. Dagelijks contact met giftige stoffen leidden tot schade aan de gezondheid. Veel arbeiders hadden last van allergieën en verkleuringen van hun haar, huid en nagels. Ook veroorzaakten het schade aan het centraal zenuwstelsel en was er gevaar voor explosies. In maart 1945 werden de dwangarbeiders door de Amerikanen bevrijd.

Op 25 januari 1945 raakte Joop bekneld in een dynamietmolen. Een arm, zijn borst en achterhoofd raakte hierbij verbrijzeld, waardoor hij om het leven kwam. Het is niet duidelijk waardoor het ongeluk werd veroorzaakt. In de archieven lezen we terug dat er mogelijk spraken was van opzet. Maar hoe moeten we dit lezen? Hebben Joop en zijn collega’s de boel willen saboteren? Of hebben de Duitsers er de hand in gehad? Helaas zullen we hier nooit achter komen.

Joop werd begraven op Friedhof Am Emsdorferweg in Alledorf in graf nummer 26. Kameraden zetten een houten kruis op het graf met de tekst Hier rust in God. Johan Passchier. Op 10 augustus ontving de gemeente Noordwijk zijn overlijdensakte van het Rode Kruis. Vader Dirk diende een verzoek in bij de dienst van identificatie en berging of het houten kruis samen met zijn zoon naar Nederland vervoerd kon worden. Op 12 mei 1951 kwam het lichaam van Joop aan bij de kazerne van Amersfoort.

Op 20 juni 1951 werd Joop herbegraven in een familiegraf. In dit graf lagen zijn grootouders Klaas en Jannetje Passchier begraven. Op 20 juli 1955 werd het graf een stichtingsgraf (NW afd.II nr.20). Een jaar later, in januari kreeg het graf een steen en bak verzorgd door de Oorlogsgravenstichting. Toen de Oorlogsgravenstichting in 1968 een Ereveld op de begraafplaats wilden maken, gaven de broers van Joop geen toestemming om Joop opnieuw her te begraven. Zijn graf is overigens maar een paar meter van het Ereveld verwijderd. Foto: Willem Passchier en enkele kinderen uit groep 8.

Sinds onze vader er niet meer is, zijn wij op 4 mei aanwezig als de kinderen van groep 8 de oorlogsgraven komen bezoeken. Voor die dag zetten we altijd een foto van Joop op het graf, zodat iedereen kan zien wie hij was.

Johan en Edith Passchier