Lubbert Rozeboom

Lubbert Rozeboom‘-13 mei: generaal Winkelman, opperbevelhebber van de Nederlandse strijdkrachten, op terugtocht, wordt beschermd door Hollandse vliegtuigen; één vliegtuig wordt boven de Bloemendaalse polder tussen de Henegouwerweg en de Bloemendaalseweg neergeschoten door een Duits toestel; piloot en schutter springen eruit; één wordt gered, de ander blijft hangen aan zijn vliegtuig; -na de oorlog is zijn lichaam uit het wrak gehaald en geborgen- In de meidagen zijn er hier ongeveer 25 vliegtuigen uit de lucht geschoten. Ze lagen verspreid rond Waddinxveen en werden later geladen op dekschuiten in de Gouwe. ’s Avonds als de wacht niet goed oplette, haalden jongens al wat bruikbaar was uit de machines’.Aldus het begin van het oorlogsdagboek van de Waddinxvener A. (Albert) de Bruyn (indertijd werkzaam bij de houthandel Alblas). Eén van de slachtoffers, waarover Ab de Bruyn schrijft, is de Groninger Lubbert Rozeboom.Lubbert werd geboren op 10 oktober 1918 te Bedum. Zijn ouders waren Klaas Rozeboom en Anje Holthof. Zij vestigden zich in 1917 vanuit Stedum (thans gemeente Loppersum) in Bedum. Het echtpaar kreeg 6 kinderen, 5 jongens en 1 meisje; Lubbert was de tweede in het gezin. Klaas Rozeboom is in 1921 gaan werken in Rotterdam. Na zijn overlijden keerde moeder Anje met de kinderen terug naar Bedum en verhuisde in 1930 naar Groningen.Op 11 mei 1940 verloor zij ook haar zoon Lubbert. Hij werd boven de Bloemendaals Polder bij Waddinxveen met zijn vliegtuig neergeschoten door aanvallende Duitse Messerschmitts. Lubbert Rozeboom vloog als sergeant-marconist van het Luchtvaartregiment met vier anderen in een Fokker T-V bommenwerper registratienummer 850. Behalve Lubbert Rozeboom kwam ook Jacobus Lambertus van den As om. Hij was sergeant adspirant-reserveofficier, geboren op 7 juli 1916 te Medan/Nederlandsch Indië.Rozeboom werd dood aangetroffen in het vliegtuigwrak. Van den As was, verstrengeld in zijn parachute, aan een staartdeel blijven hangen en werd op slag gedood, toen de bommenwerper zich in de zachte Waddinxveense veengrond boorde. Hij werd begraven op het Militaire erekerkhof Grebbeberg te Rhenen. De drie overige vliegers, onder wie de piloot, wisten zich per parachute te redden. Zij werden in het Veterinair Hospitaal aan de Parklaan te Boskoop in veiligheid gebracht. Het tweemotorige vliegtuig is op 11 maart 2000 door de Stichting CRASH geborgen.Anje Rozeboom-Holthof heeft het graf van haar zoon Lubbert in Waddinxveen regelmatig bezocht en ontmoetingen gehad met de weduwe van Cornelis Both, die te Dordrecht was omgekomen, eveneens op de tweede oorlogsdag en die ook op het oude kerkhof begraven ligt. Sjoukje Rozeboom, nicht van Lubbert, schreef dat ook diens broer Sikko in de Tweede Wereldoorlog is omgekomen; hij voer als machinist op een bevoorradingsschip van Shell, dat in 1942 op de Atlantische Oceaan ter hoogte van Florida is getorpedeerd.Bewoners van de Henegouwerweg herinnerden zich het gevecht boven de Bloemendaalse Polder en het neerhalen van het vliegtuig van Lubbert Rozeboom als de dag van gisteren. In een glijvlucht dook het toestel in het veen. Ze wisten te vertellen, dat Lubbert een dag eerder bij een aanval op Ockenburg beschoten was door vijf Messerschmitts en toen met z’n parachute kon ontkomen en bij Kijkduin uit zee werd opgevist. In Waddinxveen kwam hij om en is zijn lichaam geborgen. Sommigen hebben het onder een wit laken zien liggen. Vooral ’s winters kon je het toestel nog goed zien; het staartstuk stak boven de grond uit.In het archief van het Luchtvaartmuseum te Soesterberg bevindt zich het volgende rapport:Rapport betreffende onderzoekingen naar vermisten van T.V 850 te Waddinxveen.Op 11 Mei 1940 kregen de drie geredden: 1e Lt. Verhage, 2e Lt. Mulder en soldaat Wijnstra de boodschap, dat de overige 2 leden der bemanning veilig in Gouda waren. Deze boodschap was afgegeven door een passeerende auto aan den chauffeur van de auto, welke ons vervoerde en was in overeenstemming te brengen met de verklaring van soldaat Wijnstra, welke verklaarde beiden te hebben zien springen door de deur. Toen op 19 Mei 1940 nog geen bericht over de vermisten, de ads. res. officier-vlieger v.d. As en de sergeant-marconist Rozeboom, waren binnengekomen, is op 20 Mei 1940 door ondergeteekenden, in samenwerking met den vader van den ads. v.d. As, een onderzoek ter plaatse ingesteld. Hierbij bleek, dat omwonenden een parachute, vastzittend achter aan het toestel, hadden aangetroffen. De parachute was geopend doch niet ontplooid. Wij vonden hiervan slechts resten terug, daar het ontbrekende (de zijde, de koorden en de metalen deelen van het harnas) afgesneden en gestolen waren. Hieruit o.m. bleek, dat de plaatselijke autoriteiten geen enkele maatregel t.a.v. het neergestorte vliegtuig hadden getroffen.In den loop van den 20sten en 21sten Mei 1940 werden de stoffelijke overblijfselen van den ads. v.d. As en sergt. Rozeboom bij het toestel aangetroffen. Eerstgenoemde werd zonder harnas buiten het toestel aangetroffen, met een schotwond in de schouder en een op meerdere plaatsen gebroken linkerbeen. Laatstgenoemde werd in het toestel aangetroffen met geopende parachutetasch, terwijl de parachute nog opgevouwen was. Hij had een schedelfractuur.Conclusie: de verklaring van wijlen soldaat Wijnstra, dat hij beiden het toestel heeft zien verlaten, moet waarschijnlijk uitgelegd worden, dat hij ze aanstalten heeft zien maken en mogelijks zelfs den ads. v.d. As heeft zien springen. Ondergeteekenden nemen aan, dat de ads. v.d. As gesprongen is en in de roeren is blijven hangen, hetgeen dan geweten zou kunnen worden aan de steile duikvlucht van ± 400 K.M./uur, waarbij het springen uit de deur ongetwijfeld belangrijk ongunstiger wordt. Mogelijk heeft het bovenstaande de sergeant Rozeboom afgeschrikt en heeft hij den sprong niet durven wagen.Op 11 Mei 1940 waren de burgerlijke en militaire autoriteiten van Waddinxveen volkomen op de hoogte van de ligging van het vliegtuig. Door ondergeteekenden zijn uiteraard geen schikkingen voor berging van het vliegtuig etc. getroffen. Cp., 24 mei 1940.De res. 1e Luitenant-waarnemer, De res. 2e Luitenant-vlieger, J.J. Mulder. G.F.Verhage.(Bron: Luchtvaartmuseum Soesterberg)Op 11 maart 2000 werd het vliegtuig waarin Lubbert Rozeboom vloog door de Stichting CRASH geborgen. Bij het onderzoek was een zoon van vlieger J.J. Mulder, Sjoerd aanwezig. Voor hem betekende het vinden van de wrakdelen een eerste tastbaar bewijs van een luchtgevecht waarin zijn vader een belangrijke rol speelde.Lubbert Rozeboom, die ongehuwd was, is op 23 mei 1940 op de gemeentelijke begraafplaats aan de Kerkweg begraven, 2e klas K4. In april 1950 werd zijn stoffelijk overschot bij raadsbesluit dd. 28 februari 1950 herbegraven in een Militair Rijksgraf -nr. 35- naast de andere oorlogsgraven. Op het graf van Lubbert Rozeboom staat geschreven:GEVALLEN VOOR HET VADERLAND – GETROUW TOT IN DEN DOEDTAuteur: Hans Geel WaddinxveenPS Toen op 11 maart 2000 door de Stichting CRASH het vliegtuig, waarin Lubbert Rozeboom vloog, werd geborgen, heeft men een Crash Report opgesteld. Hierin staan nog meer bijzonderheden over het gebeurde op 11 mei 1940. Wij ontvingen het Report van de Staf Bevelhebber van de Sectie Luchtmachthistorie van de Koninklijke Luchtmacht te ’s-Gravenhage.CRASH REPORTAircraft type: Fokker TV Markings: 850 Serialnumber: Fuselage: 5445 Wing: 5499 Unit: 1e Lv. R./Bom. V.A Crash date: 11 May 1940 Recovery date: 11 March 2000 Crash location: Waddinxveen Crew: J. Mulder Pilot OK G.F. Verhage Observer OK L. Rozeboom Radio operator KIA J. Wijnstra Air Gunner OK J.L. van de As Air Gunner KIAMISSION DETAILSZaterdag 11 mei 1940, in de middag vond een tweede aanval plaats op de Maasbruggen in Rotterdam, nadat eerder die dag een eerste geen succes bleek. Twee Fokker T-V bommenwerpers, nr. 850 gevlogen door piloot Res. 1e Lt. vlg. J.J. Mulder en nr. 856 kregen escorte van drie Fokker D-XXI jagers. De aanval op de brug moest de Duitse opmars naar Rotterdam staande houden. De bommen vielen helaas net naast het doel, wel werden enige gebouwen geraakt op het Noorder-eiland.Op de terugweg vlogen de toestellen over vliegveld Waalhaven, dat toen juist in Duitse handen was gevallen. Twaalf tweemotorige Me 110’s vielen de Fokkers aan en de formatie viel uit elkaar. De T-V nr. 850 probeerde in de bewolking weg te komen, maar werd constant beschoten door de aanvallende Duitse Messerschmitts. Het gelukte rugschutter Wijnstra om één van de belagers neer te schieten. Helaas was de overmacht te groot en wat piloot Mulder ook probeerde, grote delen werden van zijn toestel afgeschoten totdat een deel van de vleugel wegklapte. Het toestel raakte in een vrille. Mulder slaagde er op het laatste moment met veel moeite in de T-V op ca. 100 meter hoogte te verlaten.Piloot Mulder, waarnemer G.F. Verhage en boordschutter J. Wijnstra overleefden de crash. Boordtelegrafist L. Rozeboom werd later dood aangetroffen in het wrak, het lichaam van schutter J.L. v.d. As was verstrengeld in zijn parachute aan een staartdeel blijven hangen en werd op slag gedood toen de Fokker nr. 850 zich in de zachte veengrond in Waddinxveen boorde. De tweede Fokker T-V ontkwam op boomtophoogte, de zogenaamde Hu-bo-be (Huisje-boompje-beestje) en keerde veilig terug op Schiphol. Sluiten