Uit Rolduc's jaarboek, jrg 27, 1947Mr. PIET RUTGES.Tijdens de Rolducse jaren (1920—’26) genoot Piet Rutges de faam vaneen uitzonderlijke studie-begaafdheid. Zonder overmatige inspanning streed hij op iedere klas vreedzaam dm de prijzen. Met zijn prix-concurrent slaagde hij te Rolduc voor het eind- examen-Gymnasium-B, in hetzelfde jaar te Utrecht voor het aanvullend staatsexamen-A. Beiden zijn onafhankelijk van elkaar op Java terecht gekomen, de een als ambtenaar, de ander als Jezuïet.Na het doctoraal-examen Indisch Recht te Leiden vertrok Piet naar Indië, waar hij adjunct-secretaris werd van het Algemeen-Landbouw-Syndicaat te Batavia. Bij de Indische mobilisatie na de tragedie van Pearl Harbour werd hij opgeroepen in marinedienst en als patrouilleboot-commandant gestationneerd op eender eilanden van de Riouw-Archipel, niet ver van Singapore. Toen deze stad viel ontvingen hij en zijn collega’s het commando terug te keren naar Java.De Jappen torpedeerden onder de kust van Sumatra de K.P.M.-stomer, waarmee zij huistoe voeren en mitrailleerden vervolgens de sloepen. Piet bevond zich onder de overlevenden, die zwemmend de kust konden bereiken. Eindelijk in Batavia teruggekeerd werd hij weer in zijn civiele functie tewerkgesteld, zodat hij bij de capitulatie, 8 Maart 1942, aan internering als krijgsgevangene ontkwam.Toen de Nippon-overheersers het Syndicaat omvormden tot het Departement van Landbouwzaken, besloot hij na lange aarzeling op zijn post te blijven ter verdediging van de Nederlandse belangen. Zijn chef Ir. Kramer werd na enkele maanden reeds het slachtoffer van de Japanse Gestapo, de ~Kan Pei Tai”, ook wel „Kempai” geheten.De tegenwerking van de Nederlanders was zo apert dat de gele scheefogen het personeel van de Gun Sei Kan Bu, de Japanse naam van het omgebouwde A. L. S., een verklaring ter ondertekening voorlegden, die de belofte eiste van: 1. trouw aan de keizer; 2. nauwgezette dienstvervulling op kantoor; 3. onthouding van elke verzetsactie; 4. aangifte van iedereen die zich inliet met „action against Japan”. Het spreekt vanzelf dat Rutges weigerde deze onaanvaardbare punten te onderschrijven. Dit kostte hem zijn vrijheid. De „Kan Pei” trad in actie, zij bracht hem met twaalf andere weigeraars na een maand van gevangenhouding en verhoor voor het Japans Militair Hooggerechtshof. Dit veroordeelde allen ter dood op grond van „high treason”. Het vonnis werd uitgevoerd in September 1943 te Antjol bij Tandjong Priok, op een verlaten plek dicht bij de zee.De nabestaanden leefden twee jaar lang in hoop en vrees. Het werd September 1945 voordat zij door bemiddeling van het Rode Kruis de droeve werkelijkheid vernamen. Het optreden van de extremisten heeft zijn vrouw zelfs nadien verhinderd de plaats der executie te bezoeken, waar intussen een eremonument voor de trouwe vaderlanders is opgericht. Onze deelneming gaat uit naar haar die met twee zoontjes toch eenzaam repatrieerde. Dat God haar sterke en trooste door het slagen in het leven van de beide jongens, die de trotse herinnering mogen meedragen aan een heldhaftig vader. Sluiten