Nico van Rijk

BIOGRAFIE VAN KPL. ZOELICHTBEDIENAAR
GENIE KNIL. NICO VAN RIJK

1. Algemene gegevens.
-naam en voornamen : Van RIJK, NICO
-rang : Kpl. Zoeklichtbedienaar Genie KNIL
-alg. stamboeknummer : 9175
-plaats en datum geb. :Tjiandjoer, 29 mei 1916
-overleden/gefusilleerd : op 19 jan. 1942 te samen met 215
Ned. Kgvn. van het KNIL, a/b van
Japans oorlogsschepen gebracht en als
represaille, vervolgens aldaar gedood en
in de zee gegooid.

2.Korte historie.
NICO VAN RIJK werd op 29 mei 1916 geboren.
Zijn ouders waren Jan Cornelis van Rijk en zijn moeder Jo Tjoan Nio.
Na zijn schoolopleiding te hebben beëindigd, werd hij op 18 dec. 1935 opgeroepen om zijn militieplicht te vervullen en werd hij voor zijn 1ste Oefening ingedeeld bij de Zeemacht (KM) in Indië.
Na zijn 1ste Oefening op 30 mei 1936 bij de Zeemacht te hebben
voltooid bleef hij tot 15 juni 1936 als Vrijwilliger in dienst bij de
Marine en ging vervolgens met groot verlof.

noot: Het is misschien nog goed om te vermelden, dat Nico 1.73 m lang was en een moedervlek had boven zijn linkerwenkbrauw.


Daarna besloot hij om dienst te nemen bij het KNIL, en tekende in
Tjimahi op 27 aug. 1936 een vrijwillige verbintenis bij ons
Koloniale Leger voor een periode 6 jaar en werd vervolgens bij het Bat. Pontonniers van de Genie van het KNIL in de Garnizoensstad Tjimahi geplaatst; naderhand werd hij overgeplaatst naar de Zoeklichtafd. van het 3de Bat Genietroepen te Tjimahi, als zoeklichtbedienaar.
Zijn Commandant bij de Zoeklichtafdeling van de Genie in die periode was de toenmalige kapitein van de Genie, M.R.L. Brijl.
Enige tijd na het uitbreken van de oorlog in 1941 met Japan., werd
hij met een detachement van de Zoeklichtafdeling naar Tarakan
overgeplaatst, teneinde aldaar de batterijen van de Luchtdoelart. te
helpen bij het opsporen van vijandelijke vliegtuigen bij een eventuele aanval na zonsondergang.

DE JAPANSE INVASIE EN GEVECHTEN ROND HET
EILAND TARAKAN
3. Inleiding.
Omdat Japan over geen eigen oliebronnen beschikte, was het voor
dat land van levensbelang om zo snel mogelijk de rijke oliebronnen
te veroveren, waarover Nederlands Indië en Brits Borneo (Miri)
beschikte.
Zonder eigen oliebronnen kon Japan hooguit 7 maanden oorlog
kunnen voortzetten.

Onze Regering in Indië had daarom onder meer op het olierijke eiland TARAKAN haar troepenmacht versterkt en verdedigingswerken aangelegd.


De totale sterkte van het Garnizoen op Tarakan bedroeg ca. 1600 man.
De Commandant van onze troepen aldaar, was Luitenant- kolonel Simon de Waal.

4.Invasie, gevechten met de Japanse vijand, capitulatie.
Op 7 jan. 1942 was een grote Japanse invasievloot vetrokken vanuit
de Golf van Mindao (Filippijnen), die op 10 jan. 1942 voor Tarakan lag.
Deze formidabele vloot bestond onder meer uit 14 transportschepen
met a/b 6600 ervaren en goed uitgeruste gevechttroepen; zij
behoorden tot de 56ste Regimentsgevechtsgroep van het Japanse
Leger en de 2de Kure Speciale Marine Landingseenheid.
De Commandant van deze strijdmacht was Generaal-majoor
Sagkagushi.
De invasievloot bestond totaal uit:
- een voorhoede van 3 torpedojagers, 3 onderzeebootjagers en
zes mijnenvegers;
-het konvooi van 14 transportschepen;
-een escortegroep van één kruiser (de Naka), zeven torpedoboot- jagers en 3 patrouillevaartuigen; achter deze vloot aan voer de
1ste Luchtgroep, b.u. de vliegtuigmoederschepen “Sanyo Maru”
en “Sanuki Maru”, een patrouille vaartuig en een vrachtschip.
In de avond van 10 jan. 1942 had Overste de Waal opdracht
gegeven,, om de voorbereide vernielingsplannen van de olie- installaties ten uitvoering te brengen.
Hierdoor ontstonden grote zwarte rookwolken over het hele eiland.
In de vroege morgen van 11 jan. 1942 om 03.00 uur landden de
eerste Japanse gevechtseenheden op het eiland.



Na felle gevechten op de eerste dag, waren onze troepen aan het oostelijke front uit de voorste lijn van hun stellingen teruggedrongen, maar konden zich tijdig terugtrekken op de tweede daarachter gelegen linie van zg. “pillboxen”, loopgraven
en versperringen.
In de nacht van 11 op 12 jan 1942 werd de situatie - ondanks hevig verzet van onze militairen - door de overmacht aan vijandelijke strijdkrachten onhoudbaar, zodat Overste de Waal tenslotte
gedwongen was de strijd te staken en besloot om 07.30 uur te capituleren voor de Japanse vijand.
De gevechten in de nacht hadden aan de zijde van de KNIL. honderden doden en gewonden gekost. De Jappers bleken intussen
veel respect te hebben gekregen voor Luitenant- kolonel de Waal.

Doordat er geen verbinding was met onze militairen op de
verdedigingsposten te Karoengan en Peningki, wist men daar niet
dat onze strijdkrachten intussen hadden gecapituleerd.
Op dat moment bevond Kpl. NICO VAN RIJK zich ook op genoemde
posten.
Het gevolg hiervan was dat toen naderhand 2 Japanse mijnenvegers de haven van Tarakan binnenvoeren, deze door de artillerie van deze posten onder vuur werden genomen en tot zinken gebracht.
Later zou blijken, dat deze ongelukkige gebeurtenis door de
Kaigun, de Japanse Marine, als verraad zou worden beschouwd.
Onze militairen waaronder Kpl. NICO VAN RIJK werden op de dag van overgave om 12.00 uur in hun kazernes verzameld.
Om 18.30 uur worden alle kgvn. samengebracht in de kazerne
van het VIIdeBat. Inf.




Nadat medio jan. 1942 de Japanse Marine het Commando had overgenomen, werd 19 jan. de bezetting van onze voormalige stellingen Karoengan en Peningki, bestaande uit 215 KNIL –militairen en waaronder zich ook Kpl. NICO VAN RIJK bevond, uit het kamp afgevoerd en vervolgens allen - a/b van Japanse
marineschepen - door de Japanse Marine als represaille, op een beestachtige wijze, om het leven gebracht.
Zij allen kregen daar hun “ZEEMANSGRAF”

Op het herinneringsmonument voor de op TARAKAN omgekomen
slachtoffers op het Ereveld Loenen a/d Vecht, Groenendaalseweg 64
te Loenen, staan op een marmeren zuil 92 namen vermeld, waaronder die van Kpl. Genie KNIL NICO VAN RIJK;
Mon.Ta-Rakan 008.

5. Herovering TARAKAN door de Australische en Ned. strijdkrachten.
Op 1mei 1945 landden op Tarakan, Australische Inf.; naderhand
werden ook door Nederlandse eenheden aan de gevechten
deelgenomen.
Eind Juli 1945 was het gehele eiland op Japan heroverd.

-/-