Willem Jan ter Schegget

Willem Jan ter Schegget werd in Lochem geboren op 27 september 1888 als vijfde kind van Johannes Hendrikus ter Schegget (leerlooier) en Hendrika Johanna Kraassenberg. Van huis uit was hij Nederlands-Hervormd. Zijn beroep was grondwerker/betonarbeider. Hij trouwde op 3 februari 1911 in Lochem met de rooms-katholieke Maria Theodora Lepping (geboren in Deventer). Ze kregen een dochter Johanna (1911) en zoon Gerrit (1912) en woonden aan de Molenbelt 7.In 1915 werd Willem Jan lid van de CPN.

Bij de verkiezingen voor de raad in juni 1935 haalde de partij CPN 245 stemmen. Maar Lochem stemde toen ook massaal op de NSB. Willem Jan ter Schegget kreeg een zetel als lid van de gemeenteraad van Lochem namens de CPN. Tijdgenoten typeren hem als een markant, boeiend persoon, prettig in de omgang. Hij was politiek goed geschoold en in die crisisjaren dertig liet hij veel van zich horen en zette hij een stempel op de politieke en economische ontwikkelingen in Lochem. Hij kon niet anders, was een sociaal voelend mens die het meestal op een indringende wijze (hij nam geen blad voor de mond) opnam voor de armen en zwakken in de samenleving. Als raadslid behartigde Ter Schegget jarenlang de belangen van de Lochemse arbeidersklasse en kleine middenstand en streefde hij hun lotsverbetering na.

Met zijn politieke medestanders trok hij er avond aan avond op uit met de communistische krant ‘de Tribune’ (later was de naam Volksdagblad) en allerlei vlugschriften. Op last van de Duitse bezetter mochten CPN-gemeenteraadsleden niet langer deel uitmaken van de raad. Ook Ter Schegget trof dit lot op 20 juli 1940.

Hij lag in die tijd vaak overhoop met de plaatselijke NSB-ers en Duitsgezinden. De CPN dook de illegaliteit in. Ter Schegget werkte samen met een aantal communistische kameraden uit Deventer maar moest wel voorzichtig te werk gaan. Er werden voorbereidingen getroffen voor de uitgave van de eerste editie van De Waarheid. Willem Jan ter Schegget maakte deel uit van de Deventer ‘Waarheid-groep’. Het blad verscheen op 23 november 1940. Een geestverwant van Jan Willem werd kort daarvoor in oktober gearresteerd in Deventer. Mogelijk door marteling noemde hij namen.

Een plaatselijke politieman met drie Gestapo mannen kwamen op 28 oktober 1941 Ter Schegget thuis zoeken aan de Molenbelt in Lochem. Hij kreeg op zijn werk (opperman bij de firma Schot in Barchem) een waarschuwend telefoontje van zijn dochter, maar ging toch naar zijn gezin. Hij kon belastend materiaal wegwerken maar de Gestapo had zijn huis omsingeld en Ter Schegget werd gearresteerd. Hij zat drie maanden vast in de gevangenis in Arnhem. Daarna volgden vanaf februari drie maanden Oranjehotel Scheveningen en drie maanden strafkamp Amersfoort. Een aantal van zijn verzetskameraden uit Deventer die ook in Amersfoort gevangen zaten (totaal 15 mannen, waaronder Aalbert Jan Gerretsen) werd op 16 oktober 1942 in Woudenberg gefusilleerd. Ter Schegget werd net voor die tijd per trein naar Kamp Neuengamme getransporteerd, waar hij aankwam op 16 oktober 1942. Hij overleed op 1 januari 1943 in Kamp Neuengamme. De oorzaak was volgens de acte hartfalen (er moest wat ingevuld worden).

Het oorlogsmonument op de Markt 3 in Lochem is ook te zijner ere. Dat monument is opgericht ter nagedachtenis aan alle medeburgers die tijdens de bezettingsjaren door oorlogshandelingen zijn omgekomen.

Zodra de coronamaatregelen dat toelaten zal een stolpersteen geplaatst worden voor het huis waar W.J. ter Schegget woonde met zijn gezin aan de Molenbelt in Lochem.