Overleden op de derde dag van de oorlog

Gerardus Schoenmakers, een Waalres oorlogsslachtoffer

(door Evert Meijs, Consul der OGS)

Gerrit Schoenmakers kreeg een graf op de begraafplaats aan de Kerkhoflaan in Aalst, gemeente Waalre.

Het graf van Gerrit Schoenmakers is een zgn. Stichtingsgraf; in de loop der tijd overgedragen aan de Oorlogsgravenstichting (OGS) in Den Haag. Hierdoor hangt er aan de ingang van de gemeentelijke begraafplaats een aanduidingsbordje met de tekst 'Nederlandse Oorlogsgraven'. Het onderhoud van dit graf is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van de stichting en de gemeente Waalre.

Gestelsestraat

Gerrit Schoenmakers werd geboren in Groesbeek op 22 december 1912 als zoon van Joannes Schoenmakers en Maria Elisabeth Peters. Gerrit groeide op als één van de negen kinderen in het gezin. "We waren met vier meisjes en vijf jongens, en onze Gerrit was echt de liefste. Hij zorgde altijd goed voor zijn ouders, en als het op één na jongste kind hadden we heel veel met hem op". Aan het woord was mevrouw Lies Peskens-Schoenmakers, zus van Gerrit (*1909). En een andere zus was mevrouw Van Grootel-Schoenmakers. Mevr. Peskens vertelde dat vader altijd werkte met ondergrondse kabels. Toen men hem vroeg waarom hij niet beter in de buurt van Philips Eindhoven kon gaan wonen, besloot hij met zijn gezin te verhuizen en kocht een huis aan de Gestelsestraat in Aalst. Daags na de aankoop van het pand, waarin sigarenmaker Kuppen had gewoond, brandde de woning af en werd op het weiland aan de Akkerstraat een tent opgezet. Daarin woonde het gezin totdat op de plaats van de ramp een nieuw huis was gebouwd.

Gerrit volgde de lagere school aan de Gestelsestraat. Als werknemer van de Kistenfabriek besloot vader Joannes te verhuizen naar de Goudbergstraat, en vervolgens naar de Eindhovenseweg, nabij de garage van Kuyken. Na de lagere school kwam meester Luyten en stelde voor om Gerrit verder te laten leren. "Iedereen van ons gezin is meteen gaan werken, dus onze Gerrit ook", was het antwoord van vader. Gerrit kwam terecht in de textielindustrie te Eindhoven.

Snoepwinkeltje

"Onze Gerrit was de enige die in militaire dienst moest", zo ging mevr. Peskens verder. "Hij was de meeste tijd in de kazerne van Venlo. Hij had er een brommer, en kwam soms met één van zijn vrienden op verlof naar huis. Toen de oorlog uitbrak, kwam hij terecht in Tilburg, welke stad op het punt stond bezet te worden. Gerrit kreeg met nog drie soldaten de zorg voor de munitie. Ze kwamen op 12 mei 1940 bij de spoorbrug over het Wilhelminakanaal, waar een snoepwinkeltje bij was. Daar kochten ze wat lekkernijen en toen de vier mannen daarna bij de brug kwamen, zagen ze soldaten. Ze dachten dat het Duitsers waren, en daarom werd besloten om de brug op te blazen, om op die manier de opmars der Duitsers te vertragen". Bij de ontploffing van die brug werd geschoten en vielen twee slachtoffers: Beurskens uit Helden en Gerrit. Aangezien de familie in Aalst al enkele dagen niets van Gerrit had vernomen, ging broer Jo op zoektocht. Via via kwam hij terecht in het Tilburgse ziekenhuis. Daar ontmoette hij de vriend van Gerrit, die hij al eens eerder in Aalst had ontmoet. Het gezicht van de vriend betrok, toen hij Jo Schoenmakers zag. Maar de vriend gaf geen antwoord op de vraag waar Gerrit was. Na enkele dagen verder speuren ging Jo weer terug naar de familie Schoenmakers, en daar vertelde hij dat Gerrit bij het opblazen van de brug was gesneuveld. Het verdriet bij de familie Schoenmakers was groot. "Ik woonde toen in Roermond en reisde per trein naar Eindhoven. Vervolgens ging ik helemaal te voet naar Aalst, waar ik mijn ouders en familie in grote droefenis aantrof. Ik zie het allemaal nóg voor me". Mevr. Peskens liet een foto van haar broer zien, die in een lijstje aan de muur van haar kamer hing. "Als onze Jo niet was gaan zoeken, hadden we nou nog niet geweten waar onze Gerrit gebleven was".

Uit de verschillende archieven blijkt dat de Tilburgse brug om 03.00 uur werd opgeblazen en dat het lichaam van Gerrit werd gevonden in de omgeving van de Bosscheweg aldaar. Op dezelfde twaalfde mei werd Gerrit begraven op de Algemene Begraafplaats Vredehof aan de Gilzerbaan te Tilburg.

Briefkaart

Het slachtoffer Schoenmakers werd op 31 mei 1940 begraven op het 'oude' kerkhof, op de hoek Raadhuisstraat / Dorpsstraat in Aalst. Nadien (20-03-1963) werd hij hier herbegraven. Wat in huize Peskens nog restte -behalve de foto- was een briefkaart die Gerrit aan zijn zus schreef op 13 november 1939. De laatste zin was: Wij moeten zo dadelijk weer naar onze stellingen, dat zal wel overal hetzelfde zijn, daarom eindig ik want ik moet ook ons Mien een kaartje schrijven, ontvang de hartelijke groeten van mij en tot weerziens! G. Schoenmakers MC II, R.J. Veldpost 3.

Ook de straatnaam 'Schoenmakerslaan' in Aalst herinnert nog aan hem, die tijdens de derde dag van de oorlog het leven liet voor het vaderland.

Overleden op de derde dag van de oorlog

Gerardus Schoenmakers, een Waalres oorlogsslachtoffer

(door Evert Meijs, Consul der OGS)

Gerrit Schoenmakers kreeg een graf op de begraafplaats aan de Kerkhoflaan in Aalst, gemeente Waalre.

Het graf van Gerrit Schoenmakers is een zgn. Stichtingsgraf; in de loop der tijd overgedragen aan de Oorlogsgravenstichting (OGS) in Den Haag. Hierdoor hangt er aan de ingang van de gemeentelijke begraafplaats een aanduidingsbordje met de tekst 'Nederlandse Oorlogsgraven'. Het onderhoud van dit graf is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van de stichting en de gemeente Waalre.

Gestelsestraat

Gerrit Schoenmakers werd geboren in Groesbeek op 22 december 1912 als zoon van Joannes Schoenmakers en Maria Elisabeth Peters. Gerrit groeide op als één van de negen kinderen in het gezin. "We waren met vier meisjes en vijf jongens, en onze Gerrit was echt de liefste. Hij zorgde altijd goed voor zijn ouders, en als het op één na jongste kind hadden we heel veel met hem op". Aan het woord was mevrouw Lies Peskens-Schoenmakers, zus van Gerrit (*1909). En een andere zus was mevrouw Van Grootel-Schoenmakers. Mevr. Peskens vertelde dat vader altijd werkte met ondergrondse kabels. Toen men hem vroeg waarom hij niet beter in de buurt van Philips Eindhoven kon gaan wonen, besloot hij met zijn gezin te verhuizen en kocht een huis aan de Gestelsestraat in Aalst. Daags na de aankoop van het pand, waarin sigarenmaker Kuppen had gewoond, brandde de woning af en werd op het weiland aan de Akkerstraat een tent opgezet. Daarin woonde het gezin totdat op de plaats van de ramp een nieuw huis was gebouwd.

Gerrit volgde de lagere school aan de Gestelsestraat. Als werknemer van de Kistenfabriek besloot vader Joannes te verhuizen naar de Goudbergstraat, en vervolgens naar de Eindhovenseweg, nabij de garage van Kuyken. Na de lagere school kwam meester Luyten en stelde voor om Gerrit verder te laten leren. "Iedereen van ons gezin is meteen gaan werken, dus onze Gerrit ook", was het antwoord van vader. Gerrit kwam terecht in de textielindustrie te Eindhoven.

Snoepwinkeltje

"Onze Gerrit was de enige die in militaire dienst moest", zo ging mevr. Peskens verder. "Hij was de meeste tijd in de kazerne van Venlo. Hij had er een brommer, en kwam soms met één van zijn vrienden op verlof naar huis. Toen de oorlog uitbrak, kwam hij terecht in Tilburg, welke stad op het punt stond bezet te worden. Gerrit kreeg met nog drie soldaten de zorg voor de munitie. Ze kwamen op 12 mei 1940 bij de spoorbrug over het Wilhelminakanaal, waar een snoepwinkeltje bij was. Daar kochten ze wat lekkernijen en toen de vier mannen daarna bij de brug kwamen, zagen ze soldaten. Ze dachten dat het Duitsers waren, en daarom werd besloten om de brug op te blazen, om op die manier de opmars der Duitsers te vertragen". Bij de ontploffing van die brug werd geschoten en vielen twee slachtoffers: Beurskens uit Helden en Gerrit. Aangezien de familie in Aalst al enkele dagen niets van Gerrit had vernomen, ging broer Jo op zoektocht. Via via kwam hij terecht in het Tilburgse ziekenhuis. Daar ontmoette hij de vriend van Gerrit, die hij al eens eerder in Aalst had ontmoet. Het gezicht van de vriend betrok, toen hij Jo Schoenmakers zag. Maar de vriend gaf geen antwoord op de vraag waar Gerrit was. Na enkele dagen verder speuren ging Jo weer terug naar de familie Schoenmakers, en daar vertelde hij dat Gerrit bij het opblazen van de brug was gesneuveld. Het verdriet bij de familie Schoenmakers was groot. "Ik woonde toen in Roermond en reisde per trein naar Eindhoven. Vervolgens ging ik helemaal te voet naar Aalst, waar ik mijn ouders en familie in grote droefenis aantrof. Ik zie het allemaal nóg voor me". Mevr. Peskens liet een foto van haar broer zien, die in een lijstje aan de muur van haar kamer hing. "Als onze Jo niet was gaan zoeken, hadden we nou nog niet geweten waar onze Gerrit gebleven was".

Uit de verschillende archieven blijkt dat de Tilburgse brug om 03.00 uur werd opgeblazen en dat het lichaam van Gerrit werd gevonden in de omgeving van de Bosscheweg aldaar. Op dezelfde twaalfde mei werd Gerrit begraven op de Algemene Begraafplaats Vredehof aan de Gilzerbaan te Tilburg.

Briefkaart

Het slachtoffer Schoenmakers werd op 31 mei 1940 begraven op het 'oude' kerkhof, op de hoek Raadhuisstraat / Dorpsstraat in Aalst. Nadien (20-03-1963) werd hij hier herbegraven. Wat in huize Peskens nog restte -behalve de foto- was een briefkaart die Gerrit aan zijn zus schreef op 13 november 1939. De laatste zin was: Wij moeten zo dadelijk weer naar onze stellingen, dat zal wel overal hetzelfde zijn, daarom eindig ik want ik moet ook ons Mien een kaartje schrijven, ontvang de hartelijke groeten van mij en tot weerziens! G. Schoenmakers MC II, R.J. Veldpost 3.

Ook de straatnaam 'Schoenmakerslaan' in Aalst herinnert nog aan hem, die tijdens de derde dag van de oorlog het leven liet voor het vaderland.