Gerrit Spaans werd in oktober 1944 verplicht tewerkgesteld bij graafwerkzaamheden in het Stadspark in Groningen. Er werden daar loopgraven aangelegd. Gerrit werd assistent-voorman. Op vrijdag 17 november onttrokken zich twee arbeiders, Israël Muller en Jan Meelker van het werk. Meelker wilde even zijn schoonvader in Peize bezoeken. In Peize werden de twee mannen aangehouden door Landwachters. Muller weigerde zijn persoonsbewijs te laten zien, omdat hij joods was. De beide mannen werden ingesloten en door de Landwachters overgedragen aan de Duitse militairen. Muller werd daarna zwaar mishandeld en gevangenen gezet. Meelker kreeg een lichte straf en werd weer vrijgelaten. Muller heeft tot aan de bevrijding in gevangenschap geleefd, de laatste weken in kamp Westerbork. Hij overleefde de oorlog.Gerrit Spaans probeerde te voorkomen dat Muller en Meelker ontdekt zouden worden door hun arbeidskaarten, die elke dag geteld werden, mee te nemen naar huis. Tevergeefs. Een dag later werd hij gearresteerd en ondergebracht in de kelder van de HBS in de wijk Helpman. Deze school was gevorderd door de Organisation Todt. In de kelder werd Spaans mishandeld door een bewapende Duitse militair. 's Avonds werd Spaans bij de ingang van de school gefusilleerd waarna zijn lichaam als afschrikwekkend voorbeeld op de hoek van de straat werd gelegd. Op zijn lichaam werd een bord gelegd met de tekst "ik heb geweigerd graafwerk te verrichten". Een dag later, op zondag 19 november, mocht zijn lichaam worden weggehaald. Hij liet een vrouw en drie jonge kinderen na. Sluiten