Op 3 mei 1942 werden er 72 Nederlandse verzetslieden geëxecuteerd in concentratiekamp Sachsenhausen, na een proces dat de geschiedenisboeken inging als het ‘Proces der 72’. De Duitsers deden het doen lijken alsof er sprake was van een eerlijk proces, alle verzetslieden kregen ook een advocaat toegewezen, maar niets was minder waar. Hoe verliep het proces precies en waarom werden ze ter dood veroordeeld?


Het Proces der 72 (1942): Nederlandse verzetslieden worden na schijnproces geëxecuteerd in Sachsenhausen | IsGeschiedenis

Namenlijst slachtoffers van het proces der 72

Gevallen in het Verzet. Opdat wij niet vergeten...

Beroep: Verzekeringsagent-Makelaar.

Adres: Van Lansbergestraat 216 te Den Haag (Bezuidenhout).

Wijze van overlijden: Gearresteerd op 11 maart 1941 in Loosdrecht. Gerhard van Straten is na zijn arrestatie in de strafgevangenis van Scheveningen opgesloten. Vandaar is hij via het kamp Amersfoort naar Sachsenhausen op transport gesteld en tewerkgesteld bij het Extern Kommando Oranienburg, 3 mei 1942 Daar is hij, 52 jaar oud, met een nekschot om het leven gebracht.

Locatie laatste rustplaats: Onbekend.

Verzetswerk: Gerhard van Straten was aangesloten bij de Ordedienst (OD)/Gewest 13/Den Haag. Hij verrichtte spionageactiviteiten. Hij behoorde tot de groep Molt. Hij was aangeklaagde in het eerste OD-proces. Het volledige verhaal van het eerste OD-proces is onderaan de pagina terug te lezen.

De groep Molt.

De Haagse elektricien H.P.G. Molt richtte onmiddelijk na de Nederlandse capitulatie in Den Haag een eigen verzetsgroep op. Met zijn eigen kennissenkring als uitgangspunt wierf hij een aantal medewerkers. Onder hen waren J.W. Kempff, G. van Straaten, A. Pronk, J.P. Steenbergen, D. Smit en J. Smit. Molt deelde Den Haag in aantal wijken in, stelde ondercommandanten aan en gaf Kempff opdracht in Loosduinen leden aan te werven. Kempff ging met grote voortvarendheid aan de slag en wist vooral in de omgeving van Loosduinen een aantal medewerkers aan te trekken. Molt trof sabotagevoorbereidingen om een mogelijk Britse landing te ondersteunen, gaf anti-Duitse pamfletten uit en riep op tot verzet tegen de Duitse maatregelen tegen de Joden. Daarnaast gaf hij aan zijn medewerkers spionageopdrachten en liet hij wapens verzamelen. In de groep Molt waren geen beroeps- of reserveofficieren actief, het was een uit burgers bestaande verzetsgroep. Teneinde over de nodige financien te kunnen beschikken liet Molt afbeeldingen van de koninklijke familie vervaardigen, die dan voor 'het goede doel' verkocht werden. Door bemiddeling van Kempff, die lid van de Bijzondere Vrijwillige Landstorm (BVL) was geweest, kwam Molt in contact met de Ordedienst (OD). Het resultaat was dat Molt met zijn gehele groep tot de OD toetrad. Veel leden van de groep Molt wisten overigens niet dat zij tot de OD waren overgegaan.

Overige gegevens: Gehuwd met Sophia van Straten-de Jong. Zoon van Hartog Emanuel van Straten en Maria Bloch. Het echtpaar had twee kinderen. Zijn vrouw en kinderen zijn later, vanwege de Jodenvervolging, ook gedeporteerd en vermoord:

Sophia van Straten-de Jong (55) Amsterdam, 18 augustus 1887-Auschwitz, 26 februari 1943.

(https://oorlogsgravenstichting.nl/persoon/149593/sophia-van-straten-de-jong)

Marie Sophie van Straten (stenotypiste,30) Rotterdam, 31 januari 1913-Auschwitz, 1 februari 1943

(https://oorlogsgravenstichting.nl/persoon/149526/marie-sophie-van-straten)

Eduard Willem van Straten (19) Rotterdam, 3 maart 1924-Auschwitz, 30 april 1943.

(https://oorlogsgravenstichting.nl/persoon/149456/eduard-willem-van-straten)

Bronnen: NIOD, Erelijst Verzet en Koopvaardij, database vervaardigd door dhr J.W. de Leeuw. Joods Monument.nl. Schulten, J. (1998). De geschiedenis van de Ordedienst. Den Haag, Nederland: Sdu Uitgevers.

Website-vermeldingen:

- Dodenboek Bezuidenhout

Onderscheidingen:

Niet traceerbaar. Op zoek naar nabestaanden, gaarne contact.

Bron: Bureau Decoraties, Ministerie van Defensie.

Voor gerhard van Straten en Sophia van Straten-de Jong zijn op 5 oktober 2019, op aanvraag van een buurtgenoot, struikelstenen geplaatst.

Bron: http://www.stadsarchief.rotterdam.nl/archieven?mivast=184&miadt=184&miaet=54&micode=999-01.1913B&minr=7548332&miview=ldt&utm_source=OpenArchieven&utm_medium=browser&utm_campaign=OpenData

Bron: http://www.stadsarchief.rotterdam.nl/archieven?mivast=184&miadt=184&miaet=54&micode=494-03.851-462&minr=8243057&miview=ldt&utm_source=OpenArchieven&utm_medium=browser&utm_campaign=OpenData

Bron: http://www.stadsarchief.rotterdam.nl/archieven?mivast=184&miadt=184&miaet=54&micode=494-03.851-462&minr=8243057&miview=ldt&utm_source=OpenArchieven&utm_medium=browser&utm_campaign=OpenData

Bron: Bevolkingsregister Haags Gemeentearchief.

Bron: Staatscourant.

Bron: Bevolkingsregister Haags Gemeentearchief.

Bron: 314 Verzetslieden van den O.D. (2e DRUK, Uitgave van het Algemeen Hoofdkwartier Ordedienst in afwikkeling, Leiden 1950).