Anne Willem Swart

Op initiatief van Albert van Aalderen, Wiecher Ponne,Ebel Zandstra en Joop Stokkers is op 16 november 2015 door Wethouder Henk ten Hulscher van de Gemeente Meppel een nieuw gedenkteken onthuld voor sergeant Anne Willem Swart. Het monument is geadopteerd door de Oosterboer-school en de Anne Frank-school in Meppel. Een eerder door de tijd in verval geraakt monument werd op 16 november 1940 onder grote belangstelling onthuld op de RK-begraafplaats in Meppel. Precies 75 jaar later werd op de plaats waar de sergeant het leven liet een nieuw monument onthuld. Het monument bevindt zich aan het Rumptigerpad in Meppel. Swart werd in 1985 herbegraven op de Militaire Erebegraafplaats op de Grebbeberg. Sluiten

Op 10 mei gaat om half zes ’s morgens in Meppel de eerste brug de lucht in, door de klap storten daken in en vliegen dakpannen in het rond. Er volgen nog zeven andere bruggen in de loop van de ochtend. Rond elf uur wordt gemeld dat de Duitsers al bij Balkbrug zijn. De onrust neemt toe, als er ook wordt gemeld dat er diverse doden zijn. Tegen twaalven gaat ook de laatste (spoor)brug de lucht in.Rond twee uur trekken de Duitsers de stad binnen en wordt er flink geschoten in het buurtschap Oosterboer bij het ziekenhuis, dat ook door enkele kogels wordt getroffen. Daarbij sneuvelt sergeant Anne Swart uit Enschede in een stelling, die volgens een krant op 16 mei door hem tot het laatst toe met een mitrailleur wordt verdedigd. De krant rept niet over andere verdedigers, maar voegt wel toe dat daarna Swart op een draagbaar met Nederlandse vlag naar zijn laatste rustplaats is gebracht.Lang is gedacht dat de in Zaandam geboren timmerman Swart alleen in de kazemat zat, maar vermoedelijk heeft hij nog acht mannen bij zich. Mogelijk stuurt hij die weg, vlak voordat de fatale granaat in slaat. Ver zijn ze niet uit de buurt. Een van zijn maten heeft de zakdoek waarmee de wond is dichtgedrukt nog jaren bewaard, meldt een zoon van een soldaat aan het Noord-Hollands Dagblad.De acht zouden zich hebben overgegeven, waarmee de strijd om Meppel ten einde was. Jan Poortman spreekt in 1940 bij het graf over de heldenmoed en vaderlandsliefde van Andries Willem Swart ‘op de vergeten post toen hij viel’. Uiteraard wordt in de oorlogskrant niets gemeld over het aantal Duitse slachtoffers. De Duitsers deden geen meldingen van het aantal gesneuvelde militairen in Nederland.Veel kranten in het oosten van het land schrijven over Swart. Maar nog veel meer kranten, tot in het westen aan toe, publiceren een foto van de onthulling van een grafmonument op de R.K. begraafplaats op 16 november 1940. De inwoners van Meppel en vrienden en kameraden van Swart hebben daarvoor geld ingezameld. Bij de onthulling zijn de burgemeesters van Meppel en Staphorst en Commissaris van de Koningin De Vos van Steenwijk aanwezig.Het grafmonument verdwijnt in 1985 als sergeant Swart wordt herbegraven op de militaire begraafplaats op de Grebbeberg. Een commissie van vier personen heeft er voor gezorgd dat Swart ook in Meppel weer geëerd wordt.Op maandag 16 november 2015 is op nagenoeg dezelfde plek van de kazemat tegenover het Diaconessenhuis een monument onthuld in het bijzijn van zijn dochter Dini uit Australië. Bij de steen wordt in maart 2016 een informatieplaquette geplaatst. Sluiten