Gerrit Toerse

Gerrit Toerse wordt op 13 oktober 1919 geboren in Almelo als zoon van arbeider, pakhuisknecht en voerman Gerrit Jan Toerse en naaister Gezina Hopster. Toerse is grondwerker en trouwt in 1939 met fabriekarbeidster Dieni (Auwerdina Jacoba Grietina)Grob (*Almelo 1922). Aanvankelijk woont het echtpaar op Vriezenveenseweg 84 in Almelo, in hetzelfde gebouw als Gerrits zus, die getrouwd is met grondwerker en straatveger Chris Brummer. Toerse krijgt met zijn vrouw drie kinderen: Gezina – Sientje – Auwerdina (1940), Trientje Gerritje (1942) en Gerrit (1945). Die laatste wordt op 5 januari geboren als Toerse al is opgepakt. Hij zal zijn zoon nooit zien.

In mei 1941 verhuist het gezin Toerse naar Heetveldsweg 5. In het laatste oorlogsjaar woont er op de Vriezenveenseweg 84 een Duitse soldaat (waarschijnlijk gedeserteerd). Deze militair heeft een relatie met Grietje, de jongste zus van Chris Brummer en vordert op straat op eigen houtje verschillende goederen, zoals een fiets die hij aan Brummer geeft. Die verkoopt het rijwiel door aan zijn zwager Gerrit Toerse. Als de relatie uitraakt gaat Grietje, waarschijnlijk zwanger, naar de Duitse autoriteiten en doet haar verhaal. Vervolgens worden Toerse en Brummer (vermoedelijk in december 1944) beiden gearresteerd: de eerste voor heling, de tweede voor rijwieldiefstal. Bovendien vinden de Duitsers bij de inval in Brummers woning zwarte handel (boter en leverworst), die van zijn moeder afkomstig is. Ook voor het huis van het gezin Toerse stopt een zwarte auto, die vader voorgoed meeneemt. De mannen van de Sicherheitsdienst lopen in huis doelgericht op een hoog kastje af waar ze wat uithalen, waarschijnlijk vlees. Gerrit Toerse wordt opgepakt en samen met Brummer gevangengezet in het Huis van Bewaring in Almelo. Als Dieni haar echtgenoot met de baby wil bezoeken, zijn de mannen al naar gevangenis De Kruisberg in Doetinchem getransporteerd. Noch Toerse noch Brummer zou in het verzet hebben gezeten. De families weten dat Grietje Brummer hen heeft verraden.

Op 2 maart 1945 wordt Gerrit Toerse samen met zijn zwager Chris Brummer en 44 andere mannen uit heel Nederland gefusilleerd aan het Rademakersbroek bij Varsseveld in de Achterhoek. Hun dood is een represaille voor het ombrengen van vier Duitse militairendoor verzetsgroep De Bark, die in de laatste oorlogswinter z'n hoofdkwartier heeft in een boerderij in buurtschap De Heurne vlakbij Dinxperlo.

Op 28 april 1945 wordt Gerrit Toerse herbegraven op de Algemene Begraafplaats in Almelo (nu ‘t Groenedael). Omdat de bodem van de kist doorbuigt onder het gewicht en haar man niet zwaar was, denkt Dieni dat dit Gerrit niet kan zijn en loopt weg. Op 19 mei wordt Chris Brummer op dezelfde begraafplaats begraven. Dieni Toerse hertrouwt een paar jaar na de oorlog met een veel oudere man. Er is in die jaren nog geen weduwe- en wezenpensioen. Met haar nieuwe echtgenoot krijgt ze nog dertien kinderen.

Meer lezen? https://de46vanhetrademakersbroek.nl/